Lỗi phát âm Tiếng Anh của sinh viên ngành ngôn ngữ Anh Trường Đại học Công nghiệp Tp. Hồ Chí Minh - Thực trạng và giải pháp :Báo cáo đề tài Khoa học và Công nghệ cấp trường

BỘ CÔNG THƯƠNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

ĐỀ TÀI NCKH CẤP TRƯỜNG

LỖI PHÁT ÂM TIẾNG ANH CỦA SINH VIÊN

NGÀNH NGÔN NGỮ ANH TRƯỜNG ĐẠI HỌC

CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MÌNH –

NGUYÊN NHÂN VÀ GIẢI PHÁP

Mã số đề tài: 2018010201

Chủ nhiệm đề tài: ThS Nguyễn Thu Hà

Thành viên: ThS Nguyễn Đình Luật

ThS Phan Thanh Huyền

Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2018

MỤC LỤC

TÓM TẮT....................................................................................................................................i

PHẦN MỞ ĐẦU.............................................................................................................................3

1. Tính cấp thiết của đề tài: ..........................................................................................................3

2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu:..............................................................................................5

3. Câu hỏi nghiên cứu: .................................................................................................................6

4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu................................................................................................6

5. Phạm vi nghiên cứu:.................................................................................................................7

6. Đóng góp mới về khoa học của đề tài:.....................................................................................7

7. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của đề tài: ...................................................................8

8. Phương pháp nghiên cứu:.........................................................................................................8

9. Kết cấu đề tài:...........................................................................................................................8

PHẦN NỘI DUNG.......................................................................................................................10

Chương 1. Những vấn đề chung về ngữ âm...............................................................................10

1.1 Một số khái niệm ngữ âm được dùng trong bài nghiên cứu:................................................10

1.1.1. Ngữ âm và âm vị học: ..................................................................................................10

1.1.2 Âm tố ............................................................................................................................11

1.1.3. Một số thuật ngữ cơ bản trong ngữ âm tiếng Anh........................................................11

1.1.3.1. Các thuật ngữ liên quan đến các cơ quan cấu âm......................................................12

1.1.3.2. Âm vị (phoneme): .....................................................................................................13

1.1.3.3.Âm tiết (syllable):.......................................................................................................13

1.2. Phụ âm xát /s/ và /ʃ/ tiếng Anh:...........................................................................................13

1.2.1. Tổ hợp phụ âm trong một âm tiết và một số vấn đề liên quan đến vị trí phân bố của

phụ âm /s/ và /ʃ/ trong các tổ hợp phụ âm..............................................................................13

1.2.1.1 Các vị trí có thể xuất hiện âm /s/................................................................................14

1.2.1.2. Các vị trí có thể xuất hiện âm /ʃ/:..............................................................................15

1.2.2. Mô tả các phụ âm /s/ và /ʃ/:..........................................................................................16

1.2.2.1. Mô tả dựa trên vị trí cấu âm: .....................................................................................16

1.2.2.2. Mô tả dựa trên phương thức phát âm: .......................................................................20

1.2.3 Mối quan hệ giữa chữ viết và âm xát: ...........................................................................23

1.2.3.1 Các chữ viết có liên quan đến âm /s/:.........................................................................23

1.2.3.2 Các chữ viết có liên quan đến âm /ʃ/:.........................................................................24

1.3. Phụ âm /s/ và /ʂ/ tiếng Việt: ...............................................................................................25

1.3.1 Vị trí phân bố của /s/ và /ʂ/:...........................................................................................25

1.3.2. Mô tả âm xát /s/ và /ş/ trong tiếng Việt:.......................................................................26

1.3.2.1 Phụ âm /s/ trong tiếng Việt:........................................................................................26

1.3.2.2 Phụ âm /ʂ/ trong tiếng Việt:........................................................................................27

1.4. Các nét khu biệt:..................................................................................................................27

1.4.1. Các nét khu biệt của âm /s/ và /ʃ/: ................................................................................27

1.4.2. Nét khu biệt giữa âm /s/ và /ʃ/ tiếng Anh với /s/ và /ʂ/ tiếng Việt:...............................28

Tiểu kết chương 1 ..........................................................................................................................30

Chương hai: Thực trạng phát âm âm xát /s/ và /ʃ/ tiếng Anh của sinh viên ngành Ngôn ngữ

Anh trường Đại học Công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh.....................................................31

2.1 Giới thiệu chung Khoa Ngoại ngữ Trường Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh: .........31

2.2 Phương pháp nghiên cứu:.....................................................................................................33

2.2.1 Phương pháp chọn mẫu nghiên cứu:.............................................................................33

2.2.2 Phương pháp thu thập dữ liệu: ......................................................................................33

2.2.3 Phương pháp xử lý dữ liệu:...........................................................................................35

2.3 Thực trạng phát âm âm xát /s/ và /ʃ/ tiếng Anh của sinh viên:.............................................36

2.3.1 Kết quả khảo sát:...........................................................................................................36

2.3.2 Kết quả chi tiết ..............................................................................................................39

2.3.2.1. Các từ đơn lẻ chỉ chứa /s/ hoặc /ʃ/.............................................................................40

2.3.2.2. Các từ đơn lẻ và các câu có chứa cả hai âm xát /s/ và /ʃ/:.........................................41

2.4. Kết quả từ khảo sát bằng bảng câu hỏi:...............................................................................51

2.4.1. Yếu tố vùng miền:........................................................................................................51

2.4.2. Kinh nghiệm và trải nghiệm của sinh viên trong việc học tiếng Anh:.........................52

2.4.3. Thói quen học tập:........................................................................................................52

2.4.4. Thái độ của sinh viên đối với kĩ năng phát âm tiếng Anh:...........................................55

2.4.5. Khó khăn mà sinh viên gặp phải trong việc học phát âm tiếng Anh:...........................55

2.5 Nguyên nhân dẫn đến phát âm sai âm xát /s/ và /ʃ/ tiếng Anh của sinh viên:......................56

Tiểu kết chương 2 ..........................................................................................................................58

Chương 3: Giải pháp khắc phục lỗi phát âm âm xát /s/ và /ʃ/ tiếng Anh của sinh viên chuyên

ngành Ngôn ngữ Anh trường Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh...................................60

3.1 Định hướng phát triển khoa Ngoại ngữ trường Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh:...60

3.2 Giải pháp khắc phục lỗi phát âm âm xát /s/ và /ʃ/ tiếng Anh của sinh viên .........................60

Tiểu kết chương 3 ..........................................................................................................................64

PHẦN KẾT LUẬN.......................................................................................................................65

Tài liệu tham khảo ...................................................................................................................68

i

PHỤ LỤC BẢNG

Bảng 1: Tổ hợp phụ âm đầu giữa /s/ và một phụ âm khác ................................................13

Bảng 2: Tổ hợp phụ âm ở vị trí đầu âm tiết.......................................................................14

Bảng 3: Phân loại âm /s/ và /ʃ/ theo vị trí và phương thức cấu âm....................................15

Bảng 4: Các chữ viết có liên quan đến âm /s/ theo Ashton và Shepherd ..........................22

Bảng 5: Các chữ viết có liên quan đến âm /s/ theo O’Connor ..........................................22

Bảng 6: Các chữ viết có liên quan đến âm /ʃ/ theo Ashton và Shepherd ..........................23

Bảng 7: Các chữ viết có liên quan đến âm /ʃ/ theo O’Connor...........................................23

Bảng 8: Bảng hệ thống âm đầu tiếng Việt.........................................................................24

Bảng 9: Bảng hệ thống âm cuối tiếng Việt........................................................................25

Bảng 10: So sánh các đặc điểm của cặp âm xát tiếng Anh và tiếng Việt..........................27

Bảng 11: Kết quả thu âm tổng quát của sinh viên năm nhất và năm ba...........................37

Bảng 12: Kết quả thu âm xét theo vị trí của hai âm của sinh viên năm 1 và năm 3..........38

Bảng 13: Lỗi phát âm âm/s/ và /ʃ/ trong từ có chứa cả hai âm và trong câu .....................41

Bảng 14: Tỉ lệ của các lỗi phổ biến khi phát âm /s/ và /ʃ/ trong từ chứa cả hai âm và trong

câu ....................................................................................................................42

Bảng 15: Tỉ lệ của các lỗi phổ biến trong phương thức phát âm /s/ và /ʃ/ theo vị trí phân

bố ......................................................................................................................42

Bảng 16: Kết quả phát âm âm /s/ trong các từ có chứa cả hai âm.....................................45

Bảng 17: Kết quả phát âm âm /ʃ/ trong các từ có chứa cả hai âm.....................................45

Bảng 18: Tỉ lệ lỗi phát âm khi âm /s/ và /ʃ/ cùng xuất hiện trong từ.................................46

Bảng 19: Kết quả phát âm âm /s/ trong các từ có chứa tổ hợp âm....................................46

Bảng 20: Tỉ lệ phát âm sai âm /s/ và /ʃ/ xét về mối quan hệ..............................................48

Bảng 21: Vùng miền nơi sinh viên sinh sống trước khi vào trường đại học ....................49

Bảng 22: Kinh nghiệm và trải nghiệm của sinh viên trong việc học tiếng Anh................50

Bảng 23: Thói quen học phát âm tiếng Anh của sinh viên................................................51

Bảng 24: Nhận thức của sinh viên về tầm quan trọng của kĩ năng phát âm tiếng Anh.....52

Bảng 25: Những khó khăn của sinh viên trong việc học phát âm tiếng Anh ....................53

ii

PHỤ LỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 1: Âm /s/ ở các vị trí khác nhau ............................................................................39

Biểu đồ 2: Âm /ʃ/ ở các vị trí khác nhau ............................................................................39

iii

PHỤ LỤC HÌNH VẼ

Hình 1: Các cơ quan cấu âm..............................................................................................11

Hình 2: Cấu trúc của lưỡi .................................................................................................12

Hình 3 : Vị trí cấu âm của âm /s/ (Roach).........................................................................16

Hình 4 : Vị trí cấu âm của âm /s/ (O’Connor)...................................................................16

Hình 5: Vị trí cấu âm của âm /s/ (Lujan)...........................................................................17

Hình 6: Vị trí cấu âm âm /s/ theo Pronunciation Power....................................................17

Hình 7: Vị trí cấu âm của âm /ʃ/ (Roach) ..........................................................................18

Hình 8: Vị trí cấu âm của âm /ʃ/ (Avery và Ehrlich).........................................................18

Hình 9: Vị trí cấu âm âm /ʃ/ theo Pronunciation Power ....................................................18

Hình 10: Sự cản trở luồng không khí một phần trong âm /s/ ............................................19

Hình 11: Hình dáng môi của âm /s/ do ảnh hưởng của nguyên âm...................................20

Hình 12: Hình dáng của môi của âm /ʃ/.............................................................................20

Hình 13: Hình dáng của môi của âm /s/ ............................................................................20

Hình 14: Sự cản trở luồng không khí một phần trong âm /ʃ/ (O’Connor).........................21

Hình 15: Sự cản trở luồng không khí một phần trong âm /ʃ/ (Lujan)................................21

Hình 16: Sơ đồ phát âm phụ âm /s/ tiếng Việt ..................................................................26

Hình 17: Sơ đồ phát âm phụ âm /ʂ/ trong tiếng Việt.........................................................26