LOGIC HỌC

MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ VEÀ LOGIC HOÏC

Gæaûng vieân chính: Hoaøng Minh Huøng

PHAÀN MOÄT

ÑAÏI CÖÔNG VEÀ LOÂGIC HOÏC

I/ Khaùi nieäm veà logic hoïc

A.F. cousemin: Logic hoïc laø khoa hoïc veà nhöõng quy luaät

vaø hình thöùc caáu taïo chính xaùc cuûa söï suy nghó.

II/ Vai troø cuûa logic hoïc.

Logic hoïc daïy ta bieát duøng töø, duøng caâu (phaùn ñoaùn),

moät caùch chính xaùc, bieát phaùt trieån tö töôûng ( suy luaän)

moät caùch maïch laïc vaø hôïp lyù, bieát caùch trình baøy chaët cheõ

vaø nhaát quaùn töø ñaàu ñeán cuoái tö töôûng cuûa mình, phaân

bieät ñöôïc tö töôûng naøo laø ñuùng, tö töôûng naøo laø sai.

PHAÀN HAI

NHÖÕNG QUY LUAÄT CÔ BAÛN CUÛA LOGIC HÌNH THÖÙC

I/ Khaùi nieäm

Quy luaät laø söï phaûn aùnh moái lieân heä ñöôïc laëp ñi laëp laïi

moät caùch oån ñònh giöõa caùc söï vaät, hieän töôïng. Moái lieân heä

naøy coù tính chaát phoå bieán, khaùch quan, taát yeáu.

II/ Caùc quy luaät cô baûn

1/ Quy luaät ñoàng nhaát. Ñoàng nhaát laø söï gioáng nhau cuûa

caùc ñoái töôïng trong quan heä naøo ñoù. Thí duï: Trong quan

heä daãn ñieän vaø daãn nhieät thì caùc kim loaïi laø ñoàng nhaát.

Moãi söï vaät ñoàng nhaát vôùi chính noù: Caùi caây laø caùi caây

( chöù khoâng phaûi laø caùi baùnh) töùc laø caùi gì ra caùi ñoù, vaät

naøo ra vaät aáy

Trong hieän thöïc khaùch quan, söï ñoàng nhaát toàn taïi trong

moái lieân heä vôùi söï khaùc bieät: Khoâng coù vaø khoâng theå coù

hai söï vaät ñoàng nhaát tuyeät ñoái.

Quy luaät ñoàng nhaát ñöôïc bieåu thò: "A laø A" ( ñoái

vôùi khaùi nieäm); " a laø a" (ñoái vôùi phaùn ñoaùn). Kí hieäu: a

≡ a.

Trong quaù trình laäp luaän, moïi tö töôûng phaûi ñoàng nhaát

vôùi chính noù.

2/ Quy luaät khoâng maâu thuaãn ( hay goïi laø quy luaät maâu

thuaãn cuõng ñöôïc).

Luaät naøy phaùt bieåu: Moät vaät khoâng theå vöøa laø A,

vöøa laø khoâng A.. Noùi roõ ra laø trong quaù trình laäp luaän veà

ñoái töôïng naøo ñoù khoâng ñöôïc vöøa khaúng ñònh, vöøa phuû

ñònh moät caùi gì ñoù ôû cuøng moät quan heä.

Tröôøng hôïp ngöôïc laïi, caùc tö töôûng bieåu thò baèng hai phaùn

ñoaùn (khaúng ñònh vaø phuû ñònh) khoâng theå cuøng chaân thöïc

Quy luaät naøy ñöôïc kí hieäu: " a vaø khoâng a" ( a ∧ ∼a).

Ñaây laø phaùn ñoaùn maâu thuaãn: Baø ru chaùu nguû vaø hoûi:

chaùu nguû chöa? Chaùu ñaùp: nguû roài! ( Nguû roài maø coøn

nghe baø hoûi).

3/ Quy luaät loaïi tröø caùi thöù ba ( luaät trieät tam).

Phaùt bieåu: Moät söï vaät hoaëc coù hoaëc khoâng chöù

khoâng coù tröôøng hôïp thöù ba.

Hoaëc: Hai phaùn ñoaùn maâu thuaãn vôùi nhau khoâng theå

cuøng giaû doái, moät trong hai phaùn ñoaùn phaûi laøchaân thöïc.

Kí hieäu: a ∨ ∼a ( a hoaëc khoâng a)

4/ Quy luaät lyù do ñaày ñuû

Phaùt bieåu: Taát caû nhöõng gì toàn taïi ñeàu coù lyù do ñeå toàn taïi

(khoâng coù moät hieän töôïng naøo xaûy ra maø khoâng coù lyù do)

Hoaëc: Moãi tö töôûng ñöôïc thöøa nhaän laø chaân thöïc neáu noù

coù lyù do ñaày ñuû ( baát cöù moät söï suy nghó naøo hôïp vôùi chaân

lyù cuõng ñeàu phaûi coù caên cöù).

Kí hieäu: a → b ( a daãn ñeán b)

PHAÀN III

NHÖÕNG HÌNH THÖÙC CÔ BAÛN CUÛA TÖ DUY

CHÖÔNG I: KHAÙI NIEÄM

I/ Ñònh nghóa veà khaùi nieäm.

Khaùi nieäm laø hình thöùc tö duy cuûa con ngöôøi. Noù

phaûn aùnh nhöõng thuoäc tính chung, chuû yeáu, baûn chaát cuûa

söï vaät vaø hieän töôïng.

II/ Keát caáu logic cuûa khaùi nieâm.

Moãi khaùi nieäm bao giôø cuõng coù hai maët goïi laø noäi

haøm vaø ngoaïi dieân.

1/ Noäi haøm

Noäi haøm cuûa khaùi nieäm laø taäp hôïp nhöõng thuoäc tính baûn

chaát ñöôïc phaûn aùnh trong khaùi nieäm. Noäi haøm cho bieát

söï vaät, hieän töôïng aáy laø caùi gì, theá naøo?

2/ Ngoaïi dieân

Ngoaïi dieân cuûa khaùi nieäm laø ñoái töôïng hay taäp hôïp

caùc ñoái töôïng coù chöùa nhöõng thuoäc tính baûn chaát ñöôïc

phaûn aùnh trong khaùi nieäm

+Coù nhöõng Kn coù ngoaïi dieân ñôn nhaát (VN, HN, chò

Loan…)

+ Ngoaïi dieân cuûa khaùi nieäm "ngöôøi" bao goàm taát caû moïi

ngöôøi ôû naêm chaâu.(roäng).

+ Ngoaïi dieân cuûa KN ‘Soá töï nhieân” laø voâ haïn.

+ KN “Thöôïng ñeá” coù ngoaïi dieân roãng.

Moät taäp hôïp caùc ñoái töôïng xaùc ñònh coù daáu hieäu chung

naøo ñoù goïi laø lôùp ( lôùp caùc tröôøng ñaïi hoïc, lôùp trí thöùc,

lôùp nhaø thô, lôùp coâng nhaân, lôùp chim, lôùp caù…). Ñoái töôïng

rieâng bieät naèm trong lôùp goïi laø phaàn töû cuûa lôùp.