Lịch sử quan hệ Việt Nam - Trung Quốc thế kỷ XIX: thể chế triều cống, thực và hư

LjCH SUT QUAN HE VIET NAM - TRUNG QUOC THE KY XIX

THE CHE TRIEU CONG, THt/C VA HW

YUINSUN'

1. Ldi noi dau

Lich sxl Viet Nam trong giai doan hai

nghin nam trvtdc can dai khong the K giai

chinh xac ne'u khong gan v6i quan he ve

mat chinh tri v6i Trung Quoc. Chung ta co

the hieu ve dieu nay mot each de dang tii

quan he hai nu6c dildc trinh hay dtfSi day.

Til cuoi the ky thii II trildc Cong nguyen

de'n niia dau the ky thii X sau Cong

nguyen, Viet Nam chiu sU thong tri triic

tiep cua Trung Quo'c trong mot nghin nam

cho den khi gianh dildc dgc lap. Mot nghin

nam nay trong lich sii Viet Nam thUcfng

dUdc goi la "thdi ki Bde thuoc". Tii sau khi

thoat khoi ach tho'ng tri cua Trung Quo'c

gianh doc Islp vao niia di u the ky thCl X de'n

trU6c khi rdi vao ach tho'ng tri ciia thUc dan

Phap vao niia sau the ky XIX, trong mot

nghin nam, Viet Nam da thie't lap quan he

trieu co'ng dudi hinh thai nildc phien thuoc

cua Trung Quo'c, viia duy tri quan he than

thien ve chinh tri viia dong thSi tie'p nh&n

van hoa Trung Quo'c trong "trat tii the'gidi

kieu Trung Hoa", theo each noi ciia ngifdi

Trung Quo'c. Chiing ta co the goi giai doan

nay la "giai dogn quan he trieu co'ng". Ta't

nhien, d giai doan nay, Viet Nam da bi

Trung Quoc xam lUdc nhieu lan, nhUng

ngay sau khi day liii cac cuoc xam lUdc nay,

trieu dinh Viet Nam da giii ngay sii gia

sang Trung Quo'c nham no liJc khoi phuc

quan he hQu hao va tranh xung dot. Ngi

dung nghien ciiu nay lay trgng tam la "giai

dogn quan he trieu co'ng" ma Viet Nam

trieu co'ng Trung Quo'c, dac biet la du6i

trieu Nguyen (1802-1945) dildc lap nen dau

the ky XIX, nham xem xet quan he ciia

Viet Nam vdi Trung Quoc tren quan diem

cua Viet Nam.

Thuc te, nhieu nildc phvJdng Tay dUdc

biet rang, quan he quo'c te cua Dong A giai

doan trudc Can dai, tril6c khi tie'n len chu

nghia de quo'c, ton tai trat tU quo'c te dUdc

thie't lap bdi quan he trieu cong giQa Trung

Quo'c va cac nudc xung quanh, lay Trung

Quo'c lam trung tam. Quan he trieu co'ng,

khong can noi ciing co the thay, diidc hinh

thanh tren nen tang Uu viet ve chinh tri,

van hoa ciia Trung Quo'c. Cac nU6c xung

quanh cong nhan tinh Uu viet nay cua

Trung Quo'c va bang viec dap iing nhiing

yeu cau ciia Trung Quo'c da tao nen tr^t tU

the gidi truyen tho'ng lay Trung Quo'c lam

trung tam.

Tuy nhien, co mgt van de ma chiing ta

khong the bo qua, do la, trat tU the gidi

kieu Trung Hoa, tren phUdng dien nao do,

chang qua chi la tU tucing ddn phUdng ciia

'GS. Dai hge Quo'c gia Seoul Han Quo'c