Lịch sử pháp luật chống bán phá giá trong thương mại quốc tế

nghiªn cøu - trao ®æi

t¹p chÝ luËt häc sè 11/2009 35

ThS. Vò ThÞ Ph−¬ng Lan *

án phá giá là khái niệm trong kinh tế

học hiện đại dùng để chỉ hiện tượng

gắn liền với quá trình công nghiệp hoá ngày

càng rộng rãi và cuộc cách mạng về giao

thông vận tải của chủ nghĩa tư bản.

(1) Các

công trình nghiên cứu về lịch sử thương mại

quốc tế đã cho thấy ngay từ cuối thế kỉ XVI,

các nhà sản xuất giấy ở Anh đã phàn nàn về

hiện tượng những người nước ngoài đem bán

giấy với mức giá chịu lỗ nhằm bóp nghẹt

nền công nghiệp giấy của Anh. Đến thế kỉ

XVII, các thương nhân Hà Lan cũng tiến

hành những hoạt động bán hàng hoá với

mức giá rất thấp nhằm xoá sổ các thương

nhân Pháp ra khỏi vùng Baltic. Vào cuối thế

kỉ XVIII, thậm chí các nhà sản xuất Anh

quốc còn bị khiếu nại về việc bán giá sản

phẩm quá thấp nhằm vùi dập nền công

nghiệp sản xuất ở Mỹ.

(2)

Dưới góc độ kinh tế, bán phá giá là “việc

bán hàng hoá ở những mức giá khác nhau ở

các thị trường quốc gia” hay nói cách khác

là “phân biệt về giá giữa các thị trường quốc

gia”.(3) Dưới góc độ pháp lí, bán phá giá là

khái niệm để chỉ những hành vi bán phá giá

bị pháp luật các nước hoặc pháp luật thương

mại quốc tế cấm.

Cùng với xu thế toàn cầu hoá và hội

nhập kinh tế quốc tế, hiện tượng bán phá giá

đã ngày càng trở thành phổ biến trong quan

hệ kinh tế quốc tế. Cùng với xu hướng đó,

pháp luật về chống bán phá giá ở phạm vi

quốc gia, khu vực và quốc tế cũng ngày càng

được sử dụng như một trong những biện

pháp phổ biến nhất để bảo hộ sản xuất trong

nước và ngày càng trở thành mối quan tâm

hàng đầu đối với các nước có nền kinh tế

hướng vào xuất khẩu, trong đó có Việt Nam.

1. Sự ra đời của pháp luật chống bán

phá giá đầu tiên ở các quốc gia

Bán phá giá bắt đầu xuất hiện từ thế kỉ

XVII tại châu Âu và sau đó nhanh chóng trở

thành hiện tượng phổ biến của thế giới. Ngay

từ khi xuất hiện bán phá giá đã được xem

như mối đe doạ đối với nền kinh tế của nước

nhập khẩu. Vì vậy, không chỉ các doanh

nghiệp của nước nhập khẩu trực tiếp bị ảnh

hưởng bày tỏ sự quan ngại đối với thực tiễn

này mà ngay cả chính phủ các nước nhập

khẩu cũng có chung mối quan ngại đó. Các

nước nhập khẩu ngay lập tức đã có những

hình thức can thiệp nhằm ngăn chặn bán phá

giá và giảm thiểu tác động của bán phá giá

lên các đối thủ cạnh tranh nội địa. Biện pháp

mà các quốc gia thường sử dụng để đối phó

với bán phá giá trong thời gian đầu và kéo

dài cho tới tận thế kỉ XIX là tăng cao mức

thuế nhập khẩu hoặc cấm nhập khẩu đối với

sản phẩm bán phá giá.

Tới đầu thế kỉ XX, khi việc sử dụng thuế

nhập khẩu để ngăn chặn hàng hoá bán phá

B

* Giảng viên Khoa luật quốc tế

Trường Đại học Luật Hà Nội