Làm quen sử dụng dụng cụ đo điện

Bµi 7 thÝ nghiÖm vËt lý BKE-010

lµm quen Sö dông dông cô ®o ®iÖn

Kh¶o s¸t c¸c m¹ch ®iÖn mét chiÒu vµ xoay chiÒu

I.môc ®Ých thÝ nghiÖm

1. Lµm quen vµ sö dông ®ång hå ®a n¨ng hiÖn

sè (Digital Multimeter) ®Ó ®o hiªô ®iÖn thÕ vµ

c−êng ®é dßng ®iÖn trong c¸c m¹ch ®iÖn mét chiÒu

vµ xoay chiÒu, hoÆc ®o ®iÖn trë cña c¸c vËt dÉn.

2. Kh¶o s¸t sù phô thuéc nhiÖt ®é cña ®iÖn trë kim

lo¹i b»ng c¸ch vÏ ®−êng ®Æc tr−ng v«n-ampe cña

bãng ®Ìn d©y tãc. Tõ ®ã x¸c ®Þnh nhiÖt ®é cña d©y

tãc bãng ®Ìn.

3. Kh¶o s¸t c¸c m¹ch ®iÖn RC vµ RL cã dßng

xoay chiÒu ®Ó kiÓm chøng ph−¬ng ph¸p gi¶n ®å

vect¬ Fresnel, ®ång thêi dùa vµo ®Þnh luËt Ohm ®èi

víi dßng xoay chiÒu ®Ó x¸c ®Þnh tæng trë, c¶m

kh¸ng vµ dung kh¸ng cña c¸c m¹ch ®iÖn. Tõ ®ã

x¸c ®Þnh ®iÖn dung cña tô ®iÖn vµ hÖ sè tù c¶m cña

cuén d©y dÉn.

II. Dông cô

2 ®ång hå ®a n¨ng hiÖn sè kiÓu DT9205 ;

1 bãng ®Ìn d©y tãc 12V-3W ;

1 mÉu ®iÖn trë Rx ;

1 mÉu tô ®iÖn Cx

;

1 mÉu cuén c¶m Lx ;

1 b¶ng l¾p r¸p m¹ch ®iÖn ;

6 d©y dÉn nèi m¹ch dµi 60cm ;

1 nguån cung cÊp ®iÖn 12V-3A/AC-DC

III. C¬ së lý thuyÕt

1. Giíi thiÖu c¸ch sö dông ®ång hå ®a n¨ng

hiÖn sè kiÓu DT 9202

§ång hå v¹n n¨ng hiÖn sè lµ lo¹i dông cô ®o cã

®é chÝnh x¸c cao vµ nhiÒu tÝnh n¨ng −u viÖt h¬n

h¼n lo¹i ®ång hå chØ thÞ kim tr−íc ®©y, ®−îc dïng

®Ó ®o hiÖu thÕ vµ c−êng ®é dßng ®iÖn mét chiÒu,

xoay chiÒu, ®iÖn trë, ®iÖn dung cña tô ®iÖn....Nhê

mét nóm chuyÓn m¹ch chän thang ®o, ta cã thÓ

chän thang thÝch hîp víi ®¹i l−îng cÇn ®o.

Th«ng th−êng mét ®ång hå v¹n n¨ng hiÖn sè

lo¹i 3 1/2 digit cã 2000 ®iÓm ®o ( tõ 0 ®Õn 1999) .

Gi¶ sö ta chän thang ®o hiÖu thÕ mét chiÒu DCV

20V, th× ®¹i l−îng :

V

V

01,0 .

2000

20

α = = (1)

®−îc gäi lµ ®é ph©n gi¶i cña thang ®o.

NÕu hiÖu thÕ ta ®o ®−îc lµ U th× sai sè tuyÖt ®èi

cña phÐp ®o trùc tiÕp ®¹i l−îng U nµy lµ:

∆U = δ (%) . U + n . α (2)

Trong ®ã :

U : Gi¸ trÞ ®o ®−îc, chØ thÞ trªn ®ång hå.

δ (%) : CÊp chÝnh x¸c cña thang ®o

α : §é ph©n gi¶i cña thang ®o.

n = 1 4 3 ( quy ®Þnh theo tõng thang ®o bëi nhµ

s¶n xuÊt ).C¸ch tÝnh t−¬ng tù ®èi víi c¸c thang ®o

thÕ vµ dßng kh¸c.

C¸c thang ®o thÕ vµ dßng cã ®é nh¹y cao nhÊt

th−êng lµ 200mV vµ 200µA hoÆc 2mA, ®−îc dïng

®Ó ®o c¸c hiÖu thÕ vµ dßng ®iÖn mét chiÒu rÊt nhá.

CÇn rÊt thËn träng khi sö dông c¸c thang ®o nµy.

NÕu v« ý ®Ó hiÖu thÕ hoÆc dßng ®iÖn lín gÊp 5-10

lÇn gi¸ trÞ thang ®o nµy, cã thÓ g©y ra h− háng trÇm

träng cho ®ång hå. V× vËy, c¸c quy t¾c nhÊt thiÕt

ph¶i tu©n thñ khi sö dông ®ång hå v¹n n¨ng hiÖn

sè lµ :

1.Kh«ng bao giê ®−îc phÐp chuyÓn ®æi thang

®o khi ®ang cã ®iÖn ë ®Çu ®o.

2.Kh«ng ¸p ®Æt ®iÖn ¸p, dßng ®iÖn v−ît qu¸ gi¸

trÞ thang ®o. Tr−êng hîp ®¹i l−îng ®o ch−a biÕt, th×

h·y ®o th¨m dß b»ng thang ®o lín nhÊt, råi rót ®iÖn

ra ®Ó chän thang thÝch hîp.

3. §Ó ®o c−êng ®é dßng ®iÖn nhá ch¹y trong

®o¹n m¹ch, ta dïng hai d©y ®o c¾m vµo hai lç

“COM “(lç chung ) vµ lç “A” trªn ®ång hå. Hai ®Çu

cèt cßn l¹i cña d©y ®o ®−îc m¾c nèi tiÕp víi ®o¹n

m¹ch. ChuyÓn m¹ch chän thang ®o ®−îc vÆn vÒ

c¸c vÞ trÝ thuéc gi¶i ®o DCA ®Ó ®o dßng ®iÖn mét

chiÒu, ACA ®Ó ®o dßng xoay chiÒu. Sau lç “A” bªn

trong ®ång hå cã cÇu ch× bµo vÖ, nÕu dßng ®iÖn ®o

v−ît qu¸ gi¸ trÞ thang ®o, lËp tøc cÇu ch× bÞ thiªu

ch¸y, tÊt c¶ c¸c thang ®o dßng ®iÖn nhá ng−ng

ho¹t ®éng cho ®Õn khi mét cÇu ch× míi ®−îc thay.

§iÒu tai h¹i t−¬ng tù còng x¶y ra nÕu chóng ta m¾c

Ampe kÕ song song víi hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã hiÖu

thÕ.

Hy rÊt thËn träng khi sö dông c¸c thang ®o

dßng, kh«ng ®Ó ch¸y cÇu ch× !

4. §Ó ®o c−êng ®é dßng ®iÖn lín 0-10A, ta

dïng hai d©y ®o c¾m vµo hai lç “COM “(lç chung )

vµ lç “10A” ( hoÆc 20A ) trªn ®ång hå. Hai ®Çu cèt