Kỷ thuật đặt câu hỏi trong 1 tiết lên lớp

Kĩ thuật đặt câu hỏi cho một giờ lên lớp hiệu quả

Đặt ra các câu hỏi cho học sinh trong những giờ lên lớp là một công

việc rất quen thuộc đối với người giáo viên. Tuy nhiên cách đặt câu hỏi làm

sao để khuyến khích được học sinh phát huy tính tích cực, chủ động là công

việc không hề dễ dàng chút nào. Trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ gợi ý

một số cách đặt câu hỏi có hiệu quả nhất.

Khi đặt câu hỏi cho học sinh, giáo viên nên đặt những dạng câu hỏi

như sau:

1) Đặt những câu hỏi mang tính chất thách thức:

Cố gắng đặt ra những câu hỏi mang tính thăm dò, đánh giá đòi hỏi học sinh

phải suy nghĩ, nhận thức cao hơn như kĩ năng phân tích, tổng hợp và đánh

giá. Khuyến khích học sinh suy nghĩ nhằm phát hiện ra bằng chứng cho

những kiến thức mà chúng đang có, áp dụng một cách chính xác những

kiến thức đó vào những tình huống cụ thể. Ví dụ thay vì hỏi câu: “What is

the expression for kinetic energy?” (Công thức của động năng là gì?) Tại

sao chúng ta không đặt câu: “Why is there a factor of ½ in the expression

for kinetic energy?” (Tại sao lại có nhân tố ½ trong công thức của động

năng?)

2) Đặt những câu hỏi mở:

Tránh đặt những câu hỏi đóng, đòi hỏi những câu trả lời thẳng vào vấn đề

trừ khi bạn đơn giản chỉ muốn kiểm tra trí nhớ của học sinh. Hãy bắt đầu

giờ học với một cuộc thảo luận sôi nổi bằng cách đặt một câu hỏi mở

khuyến khích học sinh tìm kiếm những khả năng khác nhau. Tuy nhiên

không nên đặt những câu hỏi mang tính cấu trúc quá vì nó dễ gây ra sự mơ

hồ và như vậy bạn sẽ mất thời gian để giải thích câu hỏi mà không có thời

gian để đưa ra vấn đề ngay lập tức. Những câu hỏi mở khéo léo hướng học

viên tới những kĩ năng lập luận quy nạp và diễn dịch, khuyến khích học

sinh tìm ra câu trả lời chứ không phải là ghi nhớ những câu trả lời đó. Đôi

khi giáo viên đặt câu hỏi nhằm mục đích giúp học sinh nhìn nhận vấn đề

một cách khái quát, nhưng việc làm này đòi hỏi giáo viên phải đồng thời

đặt ra những câu hỏi khác để giúp học sinh tập trung vào vấn đề trước khi

trả lời được nó.Ví dụ bạn có thể đặt một câu hỏi mở mang tính chất thảo

luận như sau:

”We have examined the aetiology of dental caries. What factors would

increase a patient’s risk to caries?”

(Chúng ta vừa học những nguyên nhân của bệnh sâu răng. Đâu là nhân tố

làm tăng nguy cơ gặp phải bệnh sâu răng?).

Tránh những câu hỏi “yes – no” và tận dụng đối đa các câu hỏi bắt đầu

bằng what, why, how…

3) Đặt những câu hỏi ngắn gọn

Tránh đặt những câu hỏi rườm rà vì nó đòi hỏi phải đặt ra nhiều câu hỏi

phụ hay không tập trung vào kiến thức cơ bản. Những câu hỏi kiểu này

thường làm học sinh lúng túng vì chúng thực sự không hiểu rõ ý câu hỏi là

gì. Sau đây là một ví dụ: