Khủng hoảng lương thực thế giới và giải pháp của Việt Nam

So 5 (58) - 2008 TAI CHINH QUOC TE

/"^Td chiic luang thuc va

c/ Ndng nghiep cua

Lien hop qude (FAO)

ciing canh bao, tinh trang

nhieu qude gia tren the gidi

hien da phai dting tdi ngudn

luang thyc dy trtr hoac bi

khiing hoang luong thyc phai

chd vien trp ttr ben ngoai.

Theo FAO, trong nam

2007, gid luang thuc toan cau

da tang gan 40%, khien ddi

sdng ngudi ngheo ngay cang

khd khan. Theo ghi nhan cua

Lien hiep qude, gia luang

thyc toan cau vao thang

1/2008 da tang 35% so vdi

cting ky nam ngodi. Chi tfnh

trong nam 2007, gia gao da

tang 42%. Theo mdt dy bdo

dupe td chiic Hgp tac va phat

trien kinh te (OECD) va Lien

hiep qude dua ra vao thdng 2

vtra qua, gia ngii cdc cd the

tang 27% trong khi gia gao cd

the tang them 9% trong 10

nam tdi. Chu tjch OECD

Angel Gurria nhan djnh:

"Day lai la mdt budc Itii ntra

cua nen kinh te the gidi, nhat

la vdo thdi diem chung ta

dang trai qua khdng it bien

dgng. Tuy nhien, dieu dang lo

nhat chinh la tac dgng ciia

tinh trang gia luong thyc cao

ban den ngudi ngheo". Trong

vai thdng gan day, gia hang

hod cdc san pham gao, bdt my

va ngti cdc tang 50% hoac

ban the, day gia ban le len

mirc chung chua ttmg cd

trong tien le va khien cac

qude gia xuat khau gao bugc

phai kiem che hoac tam dtmg

viec xuat khau de ddi phd vdi

tinh trang lam phat trong

nudc. Ngay 20/3/2008,

Chuang trinh Luong thuc The

gidi da dua ra ldi keu ggi

khan cap ve viec tang cudng

quy gitr mirc vien trg cho cac

qude gia ngheo nhat the gidi.

Nguyin nhdn....

Cac chuyen gia dua ra

nhieu nguyen nhan tao ra

diem, ttr Tokyo tdi Abidjan.

"Chung ta dang tra gia cho sy

ty man", nha sinh vat hgc

Robert Zeigler - phu trach

Vien Nghien cim lua gao

qude te tai Philippines, cho

bidt.

Trong khi dd, tinh hinh san

xuat lua cua mdt sd qude gia

Ddng Nam A cung khdng sudn

KHUNG HOANG LUONG THUG THE GIOI

(^^fd/ffhdff cda i/fit/yam

,i, Le Thj Thanh Huyen

Tir dau nam toi nay, cac to chuc quoc te nhu FAO, IMF,

WB da dua ra nhieu nhan djnh ve tinh trang khan hiem

luong thuc toan cau va nhu-ng he luy doi voi cac nudc

ngheo. Mae du thdi diem cong bo lihac nhau, nhung birc

tranh luotig thuc the gidi du-ffc cac ban bao cao mo ta, deu

mang cung mot mau am dam. Ngan hang the gidi (WB)

nhan djnh, tinh trang thieu hut luong thuc co the khien 100

trieu ngudi lam vao canh khon cung, trong khi Quy tien te

quoc te (IMF) du doan, hang tram nghin ngudi co the bj

chet doi. , •

nhtrng bien ddng ve luang

thyc hien nay. Mat miia lam

san lugng giam d chau Au tu￾nam 2005, Australia ti^p tyc

khd han, nhu cau tang vgt ve

nhien lieu sinh hgc de phan

img vdi viec gia dau d mirc

100 USD/thimg, sy phat tridn

manh me ciia hai qude gia

khdng Id^ chau A la Trung

Qude va An Do khien ddt dai

ndng nghiep bj thu hep, khf

h§u thay ddi va sy syt giam

ve dau tu nong nghiep trong

GDP ciia the gidi... Di6u nay

cd the ly giai vi sao an ninh

luong thuc lai la vdn dS tam

se: Indonesia, Bangladesh va

mien Trung Viet Nam bj ngap

lu, mien nam Trung Qude va

Bac Viet Nam bj ret keo ddi

da lam thiet hai mdt sd dien

tich cay luang thyc; mien

Nam Viet Nam lai bj ray nau

va benh vang Itin va Itin xoan

la pha hai ddi chiit. Tat cd

nhiing sy kien tren day da

gdp phan lam giam ngudn

cung cap gao cho thi trudng

qude te.

Trong khi dd nhu cau ve

gao lai tang nhanh ttr dau nam

2008, ma ngudn gdc sau xa

cd the quy ve chinh sach nang

Tgp chi nghien cOfu Tdi chinh ke' todn <5^

TAI CHI'NH QUOC TE So 5 (58) - 2008)

lugng mdi cua Hoa Ky, da

khuyen khfch sir dyng hat

luang thyc (bap, liia mi) de

len men tao rugu cdn etanol

thay the xang. Tdng thdng

G.Bush ky ban hanh luat "An

toan nang lupng the ky 21" tu￾nam 2005 budc ngudi dan My

phai giam sir dyng xang dau

bang each chay xe tdc dp vtra

phai, pha nguyen lieu sinh

hpc (cdn etanol, dau

biodiesel) vao xang dau (nam

2006 pha 3%; 2009 pha 5%;

2012 pha 10%; va mdi day

Tdng thdng Bush da de nghj

dan My vao nam 2017 pha

15% etanol), da day len

phong trao san xuat cdn

etanol ram rp.

Ndng dan trdng bap ciia

My da dua nhau xay nha may

chung cat cdn etanol ttr bdt

bap, da dua gia bdp ttr 1,6

USD/bushel (36 lit} len 3,27

USD/bushel. Khdi lupng

etanol san xuat da tang nhanh

ban cdc phuong tien chuyen

chd, nen bj di dpng, rdt gia ttr

2 USD/gal (3,8 lit) xudng cdn

1,55 USD/gal hien nay. Them

vao dd, lugng liia mi san xuat

tren nudc My cting bj sir dung

vao myc tieu ngoai luang

thyc va lugng liia mi cua Uc

chau san xuat cung bj giam

do ban ban, nen gia bgt mi

tang gan gap 3 lan trong vdng

2 nam qua, khien cho nhtrng

qude gia ttmg le thudc vao

bgt mi va bap khdng mua ndi

gia cao dd, hg chuyen sang sir

dyng gao, day nhu cdu gao

tang len.

Tdm lai khdi luong hat

luong thyc (gao, bdp, liia mi)

bj giam trong khi nhu cdu

tang qua nhanh, k6t hpp tinh

trang con budn dau co da

khien cho gia cac hat luang

thyc tang nhanh, dung theo

quy luat cung cau cua nen

kinh te thi trudng

Khung hoang tnrdc mat...

Tinh trang thieu luang

thyc hien nay day cac qude

gia ngheo vao canh mat can

ddi. 6 nhtrng nudc cd thu

nhap theo dau ngudi thap,

luong thyc chiem ti le ldn

nhat trong chi dting gia dinh -

tren 80% so vdi 15% trung

binh trong cac gia dinh tai My

va chau Au.

Tren danh sach cac nudc

chju anh hudng nhieu nhat ttr

can chan ddng luang thyc cua

LHQ (can cir theo nhu cau

nhap khau luang thyc),

Indonesia, Philippines va

Bangladesh dung dau tien.

Trung Qude va An Dp cung

Ipt vao top 10 do dan sd

khdng Id d cac vung ndng

thdn ngheo. Va khi gia gao bj

day d mirc cao han, thi "ngay

cang CO nhieu ngudi bupc

phai that lung bupc bung",

nha mdi trudng hpc Lester

Brown - ngudi sang lap va

Chu tjch Hpc vien Chfnh sach

Dja cau tai Washington, nhdn

manh. "Nhirng ngudi chju

anh hudng nang nl nhdt cting

la nhiing ngudi d nhiing bac

cudi ciing ciia ndc thang kinh

te toan cau".

Cung cd tdng kdt nhiing

minh chimg v% viec thilu

luang thuc va lam phat dan

tdi bdt dn chinii trj: "Kk ttr

thang 1, hang nghin binh linh

da dupc triln khai d Pakistan

de bao ve cac xe tai chd liia

my va hot my. Bilu tinh nd ra

d Indonesia vi thieu dau

tuang, Trung Qude da thuc

hien cac bien phap kiem soat

gia dau an, liia gao, thjt, stra

va trung. Nhiing vy ldn xdn,

ndi loan do luang thyc da xay

ra trong vai thang gan day d

khap Guinea, Mauritania,

Mexico, Morocco, Senegal,

Uzbekistan va Yemen".

Cac ehinh phii ra tay...

Vao ngay 28/3/2008, An

Do da dua ra mpt myc tieu

mdi cho thj trudng: de ra mirc

gia tdi thieu cho gao xuat

khdu la 1000 USD/tdn dl

khuyen khfch cac nha buon

nen ban gao cho thi trudng

trong nudc thay vi chd dpi gia

tang.

CJ Philippines, nudc nhap

khau gao ldn nhat the gidi,

Tdng thdng Gloria Macapagal￾Arroyo dang xem xet viec

hoan lai viec lay dat nong

nghiep de phat trien nha dat

va cac san golf. Ndi cac nudc

nay ciing da yeu cau cac nha

hang thiic an nhanh chi phue

vy nira phan cam so vdi trudc

de giam luong gao tieu thu

trong nudc. Tdng thong

Arroyo cho biet chfnh phu se

nang san luong gao len 7%

trong nam nay. Bd trudng Tai

chfnh Philippines Margarito

Teves cho biet dang xem xet

de xuat cat giam 50% thue

nh^p khau gao ciia ngan hang

The gidi.

Tai Trung Quoc, chinh

phil cho biit se tra them tiln

mua gao va lua mi cho ngudi

ndng dan. Ben canh dd, chinh

phil nudc nay cung da ddng

bang gia ban le gao, ddu dn va

:56 Tgp chi nghien cQu Tdi chinh ke' todn