Khóa luận Kinh nghiệm marketing điện tử trong ngành bán lẻ trên thế giới và bài học cho Việt Nam

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

KHOA KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ

CHUYÊN NGÀNH KINH TẾ ĐỐI NGOẠI

-***

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Đề tài:

KINH NGHIỆM MARKETING ĐIỆN TỬ TRONG

NGÀNH BÁN LẺ TRÊN THẾ GIỚI VÀ BÀI HỌC

CHO VIỆT NAM

Sinh viên thực hiện : Nguyễn Thị Thanh Mai

Lớp : Anh 14

Khóa : 45

Giáo viên hướng dẫn : PGS.TS Phạm Thu Hương

Hà Nội, tháng 5 năm 2010

MỤC LỤC

LỜI NÓI ĐẦU .................................................................................................1

CHƯƠNG 1: LÝ THUYẾT CHUNG VỀ MARKETING ĐIỆN TỬ VÀ

MARKETING ĐIỆN TỬ TRONG NGÀNH BÁN LẺ

...........................................................................................................................

8

1.1. Tổng quan về marketing điện tử .........................................................8

1.1.1. Thương mại điện tử và các hình thức của thương mại điện tử....8

1.1.2. Định nghĩa về marketing điện tử. .................................................13

1.1.3. Quá trình hình thành và phát triển của marketing điện tử: .......14

1.1.4. Đặc điểm của marketing điện tử: .................................................15

1.1.5. Các hình thức của marketing điện tử: .........................................16

1.1.6. Marketing mix trong marketing điện tử .......................................21

1.2. Tổng quan về Marketing điện tử trong ngành bán lẻ ......................28

1.2.1. Khái quát chung về ngành bán lẻ ................................................28

1.2.2. Khái quát chung về marketing điện tử trong ngành bán lẻ ........35

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN MARKETING ĐIỆN TỬ

TRONG NGÀNH BÁN LẺ TRÊN THẾ GIỚI VÀ TẠI VIỆT NAM .......42

2.1 Thực trạng phát triển marketing điện tử trong ngành bán lẻ trên

thế giới .........................................................................................................42

2.1.1. Thực trạng phát triển marketing điện tử trong ngành bán lẻ tại Mỹ

42

2.1.2. Thực trạng phát triển marketing điện tử trong ngành bán lẻ tại EU

50

2.1.3. Thực trạng phát triển marketing điện tử trong ngành bán lẻ tại một số

quốc gia Châu Á

53

2.2. Thực trạng phát triển marketing điện tử trong ngành bán lẻ tại

Việt Nam .....................................................................................................57

2.2.1. Tình hình phát triển thương mại điện tử và marketing điện tử tại Việt

Nam 57

2.2.2. Thực trạng ứng dụng marketing điện tử tại một số doanh nghiệp bán lẻ

Việt Nam

62

CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG

MARKETING ĐIỆN TỬ TRONG NGÀNH BÁN LẺ TẠI VIỆT NAM

DỰA TRÊN NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM TỪ CÁC DOANH

NGHIỆP BÁN LẺ THẾ GIỚI......................................................................73

3.1. Bài họckinh nghiệm triển khai marketing điện tử trong ngành bán

lẻ của các nước trên thế giới ......................................................................73

3.1.1. Bài học từ những thành công .......................................................73

3.1.2. Bài học từ những thất bại .............................................................79

3.2. Định hướng chung về phát triển thương mại điện tử và marketing

điện tử tại Việt Nam ...................................................................................82

3.3. Các giải pháp chủ yếu để phát triển hoạt động marketing điện tử

trong ngành bán lẻ tại Việt Nam ...............................................................86

3.3.1. Các giải pháp từ phía Nhà nước..................................................86

3.3.2. Các giải pháp từ phía doanh nghiệp bán lẻ .................................93

KẾT LUẬN ....................................................................................................98

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

VIẾT TẮT TIẾNG ANH TIẾNG VIỆT

APEC

Asia-Pacific Economic

Cooperation

Tổ chức hợp tác kinh tế

Châu Á Thái Bình Dương

ASEAN

Association of South East

Asia Nations

Hiệp hội các quốc gia

Đông Nam Á

ASEM Asia – Europe Meeting Diễn đàn hợp tác Á-Âu

B2B Business to Business

Từ doanh nghiệp tới

doanh nghiệp

B2C Business to Customer

Từ doanh nghiệp tới

khách hàng

CERN

European Organization for

Nuclear Research

Trung tâm nghiên cứu

nguyên tử Châu Âu

CRM

Customer Relation

Management

Quản trị quan hệ khách

hàng

EDI Electronic Data Interchange Trao đổi dữ liệu điện tử

Email Electronic mail Thư điện tử

E-Marketing Electronic Marketing Marketing điện tử

E-procurement Electronic procurement Mua sắm điện tử

FAQs Frequently Asked Questions

Những câu hỏi thường

gặp

HTML

Hyper Text Markup

Language

Ngôn ngữ lập trình

siêu văn bản

ICC

Interntional Chamber of

Commerce

Phòng thương mại thế giới

5

ISP Internet Service Provider

Nhà cung cấp dịch vụ

Internet

OECD

Organization for Economic

Cooperation

Tổ chức hợp tác và

phát triển kinh tế

UNCTAD

United Nations Conference on

Trade and Development

Tổ chức thương mại và

phát triển liên hợp quốc

UNCITRAL

United Nations Commission

on International Trade Law

Uỷ ban liên hợp quốc về

Luật thương mại quốc tế

UNCEFACT

United Nations Centre for

Trade Facilitation and

Electronic Business

Tổ chức thúc đẩy thương

mại và kinh doanh điện tử

Liên hợp quốc

UNDP

United Nations

Development Program

Chương trình phát triển

Liên hợp quốc

VAN Value Added Network Mạng giá trị gia tăng

VPN Virtual Private Network Mạng riêng ảo

WIPO

World Intellectual Property

Organization

Tổ chức sở hữu trí tuệ thế

giới

WTO World Trade Organization

Tổ chức Thương mại Thế

giới

Hình

vẽ

DANH MỤC HÌNH VẼ VÀ BẢNG

Hình Tên hình Trang

1.1. Các thành phần của E-marketing Mix 20

1.2. Vị trí của bán lẻ trong kênh phân phối 28

2.1. Tỷ lệ sử dụng Internet ở các vùng miền trên thế

giới

39

2.2. Giao diện trang chủ Amazon.com 42

2.3. Giao diện trang chủ Walmart.com 45

2.4.

Tỷ lệ người sử dụng Internet ở các vùng miền

trên thế

giới (tính theo dân số)

50

2.5.

10 quốc gia đứng đầu câu Á về số lượng người

sử dụng

Internet

52

2.6. Biểu đồ tăng trưởng thuê bao Internet ở Việt

Nam

56

2.7. Tỷ lệ doanh nghiệp có website qua các năm

2004-2008

57

2.8

Các phương thức thanh toán được doanh

nghiệp sử dụng

qua các năm

60

2.9 Giao diện trang chủ của Picoplaza.com.vn 63

Bảng

Bảng Tên bảng Trang

2.1

Sự tăng trưởng số lượng người dùng Internet

trong dân số

Mỹ giai đoạn 2000-2009

40

2.2 20 tập đoàn bán lẻ hàng đầu châu Âu 49

3.1.

Các văn bản pháp luật có liên quan đến hoạt

động thương

mại điện tử (2008-2009)

81

LỜI NÓI ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong kỉ nguyên toàn cầu hóa đang diễn ra ngày càng sâu rộng và

nhanh chóng hiện nay, sự hình thành và phát triển mạnh mẽ của Internet nói

chung và thương mại điện tử nói riêng đã thúc đẩy và kích thích tăng trưởng

thương mại trên phạm vi toàn cầu. Các nước trên thế giới đang đẩy mạnh ứng

dụng những thành tựu về công nghệ viễn thông và marketing điện tử vào mọi

hoạt động của đời sống, trong đó có lĩnh vực bán lẻ. Hình thức marketing điện

tử mới ra đời và phát triển trong một vài thập kỉ gần đây nhưng nó đã phát

huy sức mạnh trong việc thúc đẩy hoạt động mua bán trên thị trường ảo và thị

trường truyền thống của ngành bán lẻ.

Việt Nam là một nước đang phát triển và ở giai đoạn đầu của hội nhập

kinh tế quốc tế, việc ứng dụng marketing điện tử vào ngành bán lẻ còn khá

mới mẻ đối với các doanh nghiệp cũng như người tiêu dùng. Vì vậy việc

nghiên cứu và ứng dụng những lợi thế của marketing điện tử vào ngành này là

vô cùng cấp thiết đối với các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam. Là nước đi sau

về mặt công nghệ, chúng ta rất cần học tập các nước có nền thương mại điện

tử phát triển để rút ra bài học và giải pháp cho riêng mình. Đề tài: “Kinh

nghiệm marketing điện tử trong ngành bán lẻ trên thế giới và bài học cho Việt

Nam” có ý nghĩa cả về mặt lí luận lẫn thực tiễn, góp phần thúc đẩy cho sự

phát triển của thương mại điện tử và marketing điện tử trong ngành bán lẻ,

qua đó tạo thuận lợi cho sự phát triển kinh tế nước ta.

2. Mục tiêu nghiên cứu

Hiện nay xu hướng phát triển và ứng dụng Marketing điện tử trong

ngành bán lẻ trên thế giới đang ngày càng diễn ra mạnh mẽ, sâu rộng. Đây là

một điều kiện không thể thiếu trong việc hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu.

Đối với Việt Nam, marketing điện tử vẫn còn là một vấn đề mới mẻ, chưa

được nghiên cứu nhiều và áp dụng phổ biến trong các doanh nghiệp. Đặc biệt

đối với các doanh nghiệp bán lẻ, đây là một hình thức marketing hữu hiệu

giúp tăng doanh thu và giảm chi phí, cũng là một xu thế tất yếu của thời đại

công nghệ thôg tin. Vì vậy khóa luận “Kinh nghiệm marketing điện tử trong

ngành bán lẻ trên thế giới và bài học cho Việt Nam” được thực hiện nhằm

mục đích nâng cao nhận thức về các hình thức marketing điện tử trên thế giới;

đồng thời giúp các doanh nghiệp bán lẻ tìm được hướng đi cho riêng mình

trong việc thực hiện kế hoạch marketing điện tử, từ đó thúc đẩy quá trình hội

nhập và phát triển kinh tế.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu:

Nhiệm vụ nghiên cứu của khóa luận là giúp người đọc hiểu rõ những

cách thức tiến hành quá trình marketing điện tử trong các doanh nghiệp bán lẻ

trên thế giới và ở Việt Nam. Từ đó, đưa ra những bài học kinh nghiệm và giải

pháp phát triển, nâng cao hiệu quả của chiến lược marketing điện tử tại các

doanh nghiệp bán lẻ trong nước.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.

Khóa luận tập trung vào nghiên cứu các hình thức của thương mại điện

tử, chính sách e-marketing mix, đồng thời tìm hiểu về thực trạng ứng dụng

marketing điện tử trong các doanh nghiệp bán lẻ trên thế giới cũng như ở Việt

Nam. Đối tượng mà bài khóa luận tập trung tìm hiểu các doanh nghiệp bán lẻ,

tức là mô hình B2C (Business to Customer) chứ không phân tích mô hình đấu

giá C2C (Customer to Customer) giữa người tiêu dùng với nhau.

Dựa trên cơ sở các phân tích, đánh giá tình hình chung của các nước và

các doanh nghiệp trên thế giới, khóa luận rút ra những bài học từ thành công

và thất bại của họ rồi từ đó đưa ra các khuyến nghị, giải pháp nhằm thúc đẩy

hoạt động marketing điện tử tại Việt Nam.

5. Phương pháp nghiên cứu:

Bài khóa luận sử dụng phương pháp duy vật biện chúng kết hợp với các

phương pháp tổng hợp, phân tích, so sánh, đối chiếu và suy luận logic, các sơ

đồ, bảng biểu tổng kết nhằm làm rõ những vấn đề đặt ra

6. Kết cấu của khóa luận:

Ngoài phần mở đầu và kết thúc, khóa luận được chia làm 3 chương:

Chương 1: Lý thuyết chung về marketing điện tử và marketing

điện tử trong ngành bán lẻ - giới thiệu tổng quan về những khái niệm liên

quan đến marketing điện tử, bán lẻ và một vài đặc điểm của marketing điện tử

trong ngành bán lẻ cũng như các điều kiện áp dụng marketing điện tử trong

ngành bán lẻ.

Chương 2: Thực trạng phát triển marketing điện tử trong ngành

bán lẻ trên thế giới và tại Việt Nam – Nêu lên thực trạng việc ứng dụng

marketing điện tử trong ngành bán lẻ ở Mỹ, Châu Âu, một số quốc gia châu Á

và thực trạng ở Việt Nam hiện nay.

Chương 3: Các giải pháp phát triển hoạt động marketing điện tử

trong ngành bán lẻ của Việt Nam dựa trên những bài học kinh nghiệm từ

các doanh nghiệp bán lẻ thế giới. - Từ các bài học kinh nghiệm từ việc áp

dụng marketing điện tử của các doanh nghiệp nước ngoài, đề ra giải pháp phát

triển marketing điện tử tại Việt Nam.

Marketing điện tử nói chung và marketing điện tử trong ngành bán lẻ

nói riêng là vấn đề còn tương đối mới mẻ với người Việt Nam. Mặt khác,

trình độ hiểu biết của em về vấn đề nay còn nhiều hạn chế, do đó chắc chắn

khóa luận sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Em mong được sự quan tâm

chỉ bảo của quý thầy cô để có thể phát triển và hoàn thiện đề tài trong tương

lai.