Khoa học kỹ thuật thú y trong lĩnh vực chế tạo vawscxin và chế phẩm sinh học - chặng đường phát triển và những thách thức

KHOA HOC CO N G N G H E

KHOA HOC KY THUA T THU Y TROIXIG LIIMH VUC

CHE TAO VACX1IXI VA CHE P H A M 5IIMH HOC -

CHAIM G DU O IMG PH A T TRIEIM VA IMHLTIMG THACH THUC

Le Van Nam1, Le Tuan Hung1’

t o m tAt

Nganh thu y noi chung va linh vuc khoa hoc trong che tao san xuat vacxin va che pham sinh hoc dung

trong thu y noi rieng a nude ta da co be day hem 100 nam ( 1904 - 1914 ). Trai qua qua tnnh xay dung, vuot

qua nhieu kho khan thach thurc, linh vuc khoa hoc thu y da dat dugc nhieu thanh tiru quan trong. Bdn nay

chung ta da co Vien Thu y Quoc gia voi Phan vien Thu y mien Trung (ma truoc day la Vien Pasteur Nha

Trang) da tro thanh trung tarn nghien cuu, dao tao Ion nhat ve linh vuc khoa hoc thu y cua ca nuoc. Moi

nam co hang nghin can bo, bac sy thu y, ky su chan nuoi-thu y, ky su nuoi trong thuy san va thu y thuy san

da va dang dugc dao tao tai 12 truong dai hoc tren khap ca nuoc...Nude ta cung da san xuat dugc nhieu loai

vacxin cho gia sue, gia cam voi cong nghe san xuat vacxin ngay cang dugc cai tien theo huong hien dai. Tuy

nhien, van con nhieu loai vacxin phai nhap khau va rat kho kiem soat ve chat luong. Hon nua, tinh hinh djch

benh tren gia sue, gia cam diln bien ngay cang phurc tap, nhifki loai benh moi phat sinh doi hoi phai co cac

loai vacxin moi, phu hop dugc san xuait theo cong nghe hien dai moi co the dap ung dugc. Linh vuc nghien

cuu san xuat vacxin theo cac phuong phap moi nhu: nuoi cay te bao, cong nghe tai to hop gien, cong nghe

nano,... van con yeu. Day chinh la nhung thach thuc Ion dang dat ra doi voi nganh thu y trong thoi gian toi.

Tu khoa: Khoa hoc ky thuat thu v, vacxin, dich benh, phat trien, thach thuc.

1. TOM TA T QUA TRINH HINH THANH VA PHAT TRIEN NGANH

THU Y V E T NAM

Nganh y va thu y can dai Viet Nam co moi lien

he va gan bo mat thiet voi nhau, bat dau tu khi Vien

Pastuer Nha Trang duox: thanh lap vao thang 9 nam

1895 do bac sy Alexandre Yersin lam Giam doc. Day

la vien nghien cuu thu y dau tien khong nhung cua

Viet Nam ma la cua toan Dong Duong vao thoi bay

gio. Vien co nhiem vu nghien cun dich benh, san

xuat cac loai vacxin khang huyet thanh thu y phong

va tri benh cho dong vat, la noi dao tao nguon nhan

luc quan trong cho ngjmh thu y tren toan Dong

Duong.

Ngay 08/01/1902, Dai hoc Y Ha Noi duoc thanh

lap thi ngay 25/10/1904 Toan quyen Dong Duong

Phap da ra Nghi dinh so 2998 thanh lap Khoa Thu y

trong Truong Dai hoc Y Ha Noi. Tiep d£n ngay

10/8/1910, Toan quyen Dong Duong ra Nghi dinh

tach Khoa Thu y tu Truong Dai hoc Y de thanh lap

Truong Dai hoc Thu v Bac ky, co tru so chinh tai 123

ph6 Armand Rousseau tuc la pho Ii) Due ngay nay.

Ngay 20/7/1940 Toan quyen Dong Duong lai co

Nghi dinh chuyen doi Truong Dai hoc Thu y Bac ky

1 Hiep hoi San xuat K.111I1 doanh Thuoc thu y Viet Nam

~ Cong ty Thuoc thu \ Nam Thai

thanh Truong Dai hoc Thu y Dong Duong. Nhu vay

tu nam 1895 den nam 1940, Viet Nam noi rieng va

khu vuc Dong Duong noi chung da co mot Vien

Nghien cuu Thu y o Nha Trang va mot Truong Dai

hoc Thu y Dong Duong 6 Ha Noi.

Sau Cach mang thang Tam nam 1945, Chinh

phu nuoc Viet Nam Dan chu Cong hoa da ra quyet

dinh chuyen nganh thu y ve true thuoc Bo Canh

nong theo Sac lenh 69-SL ngay 04/12/1945 va thanh

lap Vien Khang nhiem Thu ngu, dat tai Thanh Hoa.

Vien co chuc nang, nhiem vu nghien cuu, chan doan

va san xuait vacxin, huyet thanh phong tri benh cho

gia sue gia cam. Den nam 1949 do chien tranh khang

chien chong Phap, Vien Khang nhiem Thu ngu duoc

so tan chuyen len Viet Bac va tiep tuc thuc hien

nhiem vu trong tinh hinh moi.

Sau 1954, nganh thu v tiep tuc giir nguyen co cau

to chuc ma A. Yersin da dat nen mong va xay dung

nen tu nhung ngay dau. 6 Trung uong co phong

chan nuoi - thu y, o cap tinh co phong chan nuoi-thu

y true thuoc Ty Nong nghiep. Thoi ky 1956-1963 sau

khi Bo Canli nong doi ten thanh Bo Nong lam tin

ciing voi do la Vu Chan nuoi-Thu y duoc thanh lap

tren co so phong chan nuoi - thu y truac day.

Thoi ky 1963-1975, cuoe chien tranh leo thang

danh pha mien Bac xa hoi chu nghia cua de quoc My

NONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 1 - THANG 11/2014 3