Khảo sát sơ bộ thành phần hóa học và sàng lọc một số tác dụng sinh học in vitro cây cam thảo đá bia (jasminanthes tuyetanhiae t.b. tran & rodda, apocynaceae)

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 25 * Số 4 * 2021 Nghiên cứu

B - Khoa học Dược 11

KHẢO SÁT SƠ BỘ THÀNH PHẦN HÓA HỌC VÀ SÀNG LỌC

MỘT SỐ TÁC DỤNG SINH HỌC IN VITRO CÂY CAM THẢO ĐÁ BIA

(JASMINANTHES TUYETANHIAE T.B. TRAN & RODDA, APOCYNACEAE)

Thái Hồng Đăng1,2,3

, Nguyễn Lê Thanh Tuyền4

, Đỗ Thị Hồng Tươi1

, Trần Thị Vân Anh1

TÓM TẮT

Đặt vấn đề: Cam thảo Đá Bia (CTĐB) Jasminanthes tuyetanhiae Apocynaceae là dược liệu đặc

hữu của vùng núi Đá Bia - Phú Yên, rễ có vị ngọt được dân gian dùng chữa ho và thay thế Cam thảo

bắc trong các bài thuốc.

Mục tiêu: Đề tài tiến hành khảo sát sơ bộ thành phần hóa học và sàng lọc một số tác dụng sinh học in vitro

của các bộ phận CTĐB.

Phương pháp nghiên cứu: Rễ, thân và lá CTĐB chiết với 6 dung môi khác nhau. Khảo sát sơ bộ thành phần

hóa học theo phương pháp Ciuley cải tiến và so sánh thành phần hóa học các bộ phận trên sắc ký lớp mỏng. Khảo

sát tác dụng chống oxi hóa bằng thử nghiệm DPPH, tác dụng độc tế bào bằng phương pháp MTT, tác dụng

kháng viêm bằng mô hình ức chế sản sinh NO từ tế bào bạch cầu RAW 264.7, kháng khuẩn và kháng nấm bằng

phương pháp khuếch tán đĩa thạch.

Kết quả: Các bộ phận rễ, thân, lá của CTĐB đều có thành phần chính là saponin. Rễ và lá cho kết quả chống

oxi hóa và kháng viêm tốt hơn so với thân. Cao chiết dicloromethan từ lá có tiềm năng tác dụng trên dòng tế bào

ung thư MDA-MB-231 và RD. Các cao chiết từ ba bộ phận không thể hiện hoạt tính kháng khuẩn và kháng nấm

trên các chủng vi sinh vật thử nghiệm.

Kết luận: Rễ, bộ phận dùng của CTĐB thể hiện tác dụng kháng viêm tốt, tác dụng này có thể liên hệ với

thành phần hóa học chính là saponin.

Từ khóa: Cam thảo Đá bia, chống oxi hóa, độc tính tế bào, kháng viêm, RAW 264.7, kháng khuẩn, kháng nấm

ABSTRACT

PRELIMINARY SCREENING OF PHYTOCHEMICAL CONSTITUENTS

AND BIOACTIVITIES IN VITRO OF

JASMINANTHES TUYETANHIAE T.B. TRAN & RODDA, APOCYNACEAE

Thai Hong Dang, Nguyen Le Thanh Tuyen, Do Thi Hong Tuoi, Tran Thi Van Anh

* Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Vol. 25 - No. 4 - 2021: 11 - 19

Introduction: Cam thao Da Bia (CTDB) Jasminanthes tuyetanhiae T.B.Tran & Rodda, Apocynaceae is an

endemic plant of the Da Bia mountainous region in Phu Yen province. The roots of this plant with sweet taste are

used as a substitution for licorice in traditional medicine.

Objective: Preliminary screening of phytochemical constituents and bioactivities in vitro of J. tuyetanhiae

were conducted to establish a foundation for further studies.

Methods: Roots, stems and leaves of CTDB were extracted with 6 different solvents. Preliminary

phytochemical screening was conducted by the improved Ciuley method and thin layer chromatography.

Antioxidant activity was evaluated by DPPH test, cytotoxicity activity was evaluated by MTT method; anti

1Khoa Dược, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh 2Trung tâm nghiên cứu và sản xuất Dược liệu miền Trung

3Khoa Dược, Trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh

4Trung tâm Khoa học Công nghệ Dược Sài Gòn (Sapharcen)

Tác giả liên lạc: PGS.TS.DS. Trần Thị Vân Anh ĐT: 0918852989 Email: [email protected]