Khảo sát ảnh hưởng của các loại dịch chiết tự nhiên đến sự tạo chồi in vitro từ hạt dâu tây Fragaria ananassa L.

i

LỜI CẢM ƠN

Đầu tiên, em xin được phép gửi lời biết ơn đến Ban Giám hiệu

Trường Đại Học Mở TP.HCM, Quý Thầy Cô khoa Công Nghệ Sinh

Học đã tận tình giảng dạy, truyền đạt những kiến thức quý báu cho em

suốt quá trình học tập, giúp em có đầy đủ kiến thức để thực hiện đề tài.

Em xin chân thành cảm ơn cô ThS. Nguyễn Trần Đông Phương

đã tận tình hướng dẫn, luôn ân cấn chỉ bảo, tạo điều kiện và giúp đỡ

em để em có thể thực hiện việc nghiên cứu của mình trong suốt thời gian

thực hiện đề tài ở phòng thí nghiệm Công Nghệ Tế Bào Thực Vật của trường.

Xin chân thành cảm ơn các anh chị và các bạn làm việc tại

phòng thí nghiệm đã hết lòng giúp đỡ và tạo điều kiện cho em hoàn

thành việc nghiên cứu của mình trong suốt thời gian thực hiện đề tài.

Cuối cùng, con xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình, nơi

luôn là điểm tựa quan trọng nhất của con. Cảm ơn những tình cảm mà ba

mẹ và các em dành cho con, sự ủng hộ và động viên của gia đình giúp con vững

bước hơn trên con đường học tập và đường đời. Xin chân thành cảm ơn!

Bình Dương, ngày tháng 3 năm 2019

ii

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ.................................................................................................................1

1. ĐẶC ĐIỂM SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN CÂY DÂU TÂY.......................5

1.1 Sơ lược về họ Hoa hồng Rosaceae ....................................................................5

1.2 Sơ lược về cây Dâu Tây Fragaria ananassa L. ................................................5

1.2.1 Vị trí phân loại [13]....................................................................................5

1.1.2 Nguồn gốc, phân bố [18] ............................................................................6

1.1.3 Đặc tính sinh học ........................................................................................6

1.1.4 Thành phần và công dụng [1][16]..............................................................7

1.1.5 Giá trị kinh tế ............................................................................................10

1.2. Phương pháp nhân giống dâu tây [3]...............................................................11

1.2.1. Phương pháp truyền thống........................................................................11

1.2.2. Phương pháp nhân giống in vitro .............................................................11

1.3. Phát sinh hình thái [20]....................................................................................11

1.3.1. Phát sinh hình thái chồi bất định ..............................................................11

1.3.2. Sự phát sinh hình thái rễ bất định.............................................................12

1.3.3. Sự tạo mô sẹo ............................................................................................13

1.4. Nuôi cấy mô thực vật [9] .................................................................................14

1.4.1. Giới thiệu về nuôi cấy mô thực vật ...........................................................14

1.4.2. Vai trò của nuôi cấy mô thực vật [10]......................................................14

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình nuôi cấy mô tế bào thực vật...................15

1.6. Yếu tố vô trùng ................................................................................................15

1.6.1. Ý nghĩa của việc nuôi cấy vô trùng tế bào nuôi cấy mô tế bào thực vật...15

1.6.2. Nguồn tạp nhiễm .......................................................................................16

1.7. Kỹ thuật vô trùng .............................................................................................16

1.7.1. Vô trùng thủy tinh, nắp đậy, môi trường...................................................16

1.7.2. Khử trùng nơi thao tác cấy và dụng cụ cấy ..............................................16

1.8. Vai trò của chất điều hòa sinh trưởng thực vật [2] ..........................................17

1.8.1. Auxin..........................................................................................................17

1.8.2. Cytokinin ...................................................................................................19

1.9. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình nuôi cấy mô [2]......................................20

1.9.1. Ánh sáng....................................................................................................20

iii

1.9.2. Nhiệt độ .....................................................................................................21

1.9.3. pH..............................................................................................................21

1.9.4. Sự thoáng khí [4] [2] [19] ........................................................................21

1.9.4. Muối khoáng..............................................................................................22

1.9.5. Nguồn Carbon...........................................................................................22

1.9.6. Vitamin ......................................................................................................22

1.9.7. Agar [10]...................................................................................................22

1.9.8. Than hoạt tính [11] [10]...........................................................................22

1.9.9. Oligosacharide [15]..................................................................................22

2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU................................................25

2.1. Vật liệu.............................................................................................................25

2.1.1. Thời gian và địa điểm thực hiện................................................................25

2.1.2. Đối tượng nghiên cứu................................................................................25

2.1.3. Thiết bị và dụng cụ....................................................................................25

2.1.4. Hóa chất ....................................................................................................25

2.1.5. Điều kiện nuôi cấy.....................................................................................25

2.1.6. Môi trường nuôi cấy..................................................................................25

2.2. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................27

2.2.1. Thí nghiệm 1: Tạo cây con vô trùng từ nguồn vật liệu ban đầu (hạt được

tách từ quả dâu tươi). .............................................................................................27

2.2.2. Thí nghiệm 2: Khảo sát sự ảnh hưởng của chất kích thích sinh trưởng

thực vật BA đến quá trình nhân nhanh chồi dâu tây in vitro. ................................28

2.2.3. Thí nghiệm 3: Khảo sát ảnh hưởng của dịch chiết nước dừa đến quá trình

nhân nhanh chồi Dâu tây in vitro ...........................................................................29

2.2.4. Thí nghiệm 3: Khảo sát ảnh hưởng của dịch chiết đậu nành đến quá trình

nhân nhanh chồi Dâu tây in vitro ...........................................................................30

2.2.5. Xử lý số liệu...............................................................................................31

3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN................................................................................33

3.1. Tạo cây con vô trùng từ nguồn vật liệu ban đầu (hạt được tách từ quả dâu

tươi). ..........................................................................................................................33

3.2. Sự ảnh hưởng của chất kích thích sinh trưởng thực vật BA đến quá trình nhân

nhanh chồi Dâu tây in vitro........................................................................................33

iv

3.3. Sự ảnh hưởng của dịch chiết nước dừa đến quá trình nhân nhanh chồi Dâu tây

in vitro ........................................................................................................................36

3.4. Sự ảnh hưởng của dịch chiết đậu nành đến quá trình nhân nhanh chồi Dâu tây

in vitro. .......................................................................................................................38

4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................................40

4.1. Kết luận............................................................................................................40

4.2. Đề nghị.............................................................................................................40

5. TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................41

v

DANH MỤC BẢNG

Bảng I. 1. Thành phần dinh dưỡng của quả Dâu Tây. [16]....................................8

Bảng II. 1. Thành phần môi trường MS (Murashige & Skoog, 1962).................26

Bảng II. 2 . Thành phần vitamin Morel................................................................27

Bảng II. 3. Tạo chồi trên môi trường MS + casein hydrolysate được bổ sung các

nồng độ BA thay đổi............................................................................28

Bảng II. 4. Tạo chồi trên môi trường MS + casein hydrolysate được bổ sung dịch

chiết nước dừa với các nồng độ khác nhau..........................................29

Bảng II. 5. Tạo chồi trên môi trường MS + casein hydrolysate được bổ sung dịch

chiết đậu nành với các nồng độ khác nhau..........................................30

Bảng III. 1. Tạo chồi từ chồi đơn trên môi trường MS bổ sung BA sau 4 tuần

nuôi

cấy.......................................................................................................34

Bảng III. 2. Tạo chồi từ chồi đơn trên môi trường MS + casein hydrolysate bổ

sung dịch chiết nước dừa với các nồng độ khác nhau sau 8 tuần nuôi

cấy........................................................................................................36