Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam

Kháng sinh - tác dụng phụ và vấn đề vi khuẩn kháng kháng sinh
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
TU'VAN
KHANG SINH - TAC DUNG PHU VA VAN DE
VI KHUAN KHANG KHANG SINH
Triin Nhan Th^ng *
Trong mpt hpi nghi ve chong nhiem khiicin tgi Chicago ndm 2004. cdc biio cdo deu cho rdng cdc hdng
dugc pham dang co xu hudng tir ho cam ket trien khai llnidc khdng sinh miri. Trong khi do, tmh hinh vi khudn
khdng khdng sinh ngdy cdng giu timg vd dung lu moi qiiun nggi cua todn cdu. Chu tich Hiep hpi Cdc benh nhiem
khudn My (Tien sy J.Ewards) cho rimg. cimg cupc nghien ciru chong vi khuan dang trin du xudng doc nghiem
trgng. Mat khiic, viec sir dung khimg sinh khong hgp ly dang Id vdn de co phgm vi anh htrdng rpng khdp a mgi
cdp dp cham sdc y te. Id nguyen nhdn tdm lung cite ADR vd la nguyen nhdn lam tdng ddng ke chi phi cho khdng
sinh. Hien trgng do dung lu tieng chuong canh bdo rimg. con ngudi se thua trong cupc chien chong vi khudn.
Khang sinh la nhtmg chat cd ngudn gde sinh
hpc, tdng hpp hoac ban tdng hpp ma ngay d ndng dp
thap da cd kha nang uc che (bacteriostatic) hoac tiSu
diet (bactericidal) vi sinh vat mdt each dac hieu. Viec
kham pha va phat trien cac khang sinh da tao ra cac the
he vu khi hiru hieu giitp con ngudi chdng lai vi khuan.
Tuy nhiSn, viec nghiSn ciru phat triSn khang sinh mdi
dang CO xu himg giam theo thdi gian: ttr nam 1936 bat
dau phat minh ra cac Sulfonamides, 1940 phat minh ra
|3-lactams, 1949 nghiSn ciru thanh cdng Tetracyclines va
Chloramphenicol, 1950 tim ra Aminoglycosides, 1952
la cac Macrolides, 1958 phat minh ra khang sinh nhdm
Glycopeptides, 1962 la nhdm Streptogramins va Quinolones. Sau do, cdng cupc phat minh bj gian doan, cho
dSn nam 1999 mdi phat minh ra Oxazolidinones, va den
nam 2003 mdi phat minh thSm dugc cac Lipopeptides.
Trong khi do, tinh binh khang tbudc ngay cang gia tang
va trd thanh mdi quan ngai cita toan cau. Ty IS de khang
cao cita nhiSu vi khuan vdi Fluoroquinolone hay van dS
Phe cau da khang tbudc tai chau A hoac ty IS Pneumococci dS khang cao vdi khang sinh tai nhiSu vting trSn
the gidi... dang la tiSng chudng canh bao khan tbiSt ddi
voi nhan loai.
L Nguyen nhan gay ra Idiang sinh
Cd nhiSu ySu td gay nSn tinh trang vi khuan
khang khang sinh. Trong do, viec su dung khdng hpp
ly khang sinh la ySu td Idn nhat: each sir dung khdng
phti hpp (ditng khdng diing liSu lupng va khdng diing
khoang each giOa cac liSu); dting khang sinh khdng can
thiSt (khi nhiem siSu vi); chpn khang sinh khdng phit
hpp... la nhung ySu td tryc tiSp anh hudng den vdng
.\oan khang khang sinh: Nhiem trimg —+ Dieu tri
khdng thich hgp —> Khdng tiet trir duffc vi khudn -^
Chgn lgc cdc vi khudn de khdng —> Nhiem triing lan
trim —> Tiing khdng thuoc -^ Nhiem triing... Viec su
dung khang sinh khdng dat dugc thanh cdng vS mat vi
khuan se tao ra nguy co' that bai trSn lam sang (dap img
lam sang cham. xuat hien nhung biSn chimg...) va tao
ra sy dS khang khang sinh (ti'ong mdi trudng cd khang
sinh ma vi khuan van phat triSn), tao ra nbung chiing vi
khuan da khang tbudc sdng sdt, nban len va lan tran. Sir
dung khang sinh khdng hieu qua cdn tao ra sy de khang
cheo vdi nbung khang sinh cimg nhdm va khac nhdm.
Viec sir dung khang sinh khdng hpp ly dang la van
dS cd pham vi anh hudng rdng kbap d mpi cap dp cham
sdc y tS. khdng chi la nguySn nhan lam tang cac ADR
nghiem trpng ma cdn la nguySn nhan lam tang dang kS
chi phi cho ngudi benh. Kem tbeo viec su dung kbdng
ditng mdt each phd biSn dang la nguySn nhan bang dau
gay ra van dS vi khuan khang khang sinh. Td chuc Y te
ThS gidi da khuyen cao ve thyc trang kS don khang sinh
dang lo ngai trSn toan eau: vdi khoang 30-60%) benb
nban tai cac ca sd y tS dugc kS don khang sinh, WHO
cho rang ty IS nay cao gap ddi so vdi nbu cau lam sang;
WHO cting cho rang, khoang 20-90%) sd ca viSm dudng
hd hap tren do virus van dupe diSu trj bang khang sinh;
va 60-90%) benb nban dugc kS don khang sinh khdng
phit hpp. Ngay tai My va Trung Qudc, WHO van cho
rang cdn 60- 90%) sd ca viStn dudng bd bap trSn do virus dupe diSu trj bang khang sinh. Tai Thai Lan, van
cdn khoang 90%) benh nhan dugc kS don khang sinh
*Benh vien Bgch Mai
S6 47 (Thang 12/2009) Y HOC LAM SANG I 63