Khắc phục thất bại của thị trường tiến tới xây dựng thị trường hiệu quả ở Việt Nam

MỤC LỤC

Trang phụ bìa

Lời cam đoan

Lời cảm ơn

Mục lục

Danh mục các ký hiệu, chữ viết tắt

Danh mục các bảng, biểu

Danh mục các hình vẽ đồ thị

Mở đầu .........................................................................................................................1

Chương 1: Lý luận về thị trường hiệu quả và những thất bại của thị trường ..............4

1.1 Thị trường cạnh tranh hoàn hảo...........................................................................4

1.1.1 Thị trường cạnh tranh hoàn hảo là gì? ..........................................................4

1.1.2 Tại sao thị trường cạnh tranh hoàn hảo lại hiệu quả? ...................................4

1.2 Một số khuyết tật của thị trường và tác động của nó đến nền kinh tế của một quốc

gia.................................................................................................................................8

1.2.1 Độc quyền ....................................................................................................8

1.2.1.1 Định nghĩa ...........................................................................................8

1.2.1.2 Tác động của độc quyền đến nền kinh tế ...........................................8

1.2.1.3 Chi phí xã hội của sức mạnh độc quyền..............................................8

1.2.2 Các ngoại ứng............................................................................................10

1.2.2.1Các ngoại ứng tiêu cực và tính phi hiệu quả ......................................10

1.2.3 Bất cân xứng thông tin ..............................................................................12

1.2.3.1 Thông tin là gì ?..................................................................................12

1.2.3.2 Tầm quan trọng của thông tin đối với các quyết định của nhà đầu tư 13

1.3 Thị trường hiệu quả..........................................................................................14

1.3.1 Thị trường hiệu quả là gì? ..........................................................................14

1.3.2 Ba hình thức của thị trường hiệu quả .......................................................16

1

1.3.3 Vai trò của thị trường hiệu quả đối với nền kinh tế ..................................16

1.4 Thị trường chứng khoán ....................................................................................17

1.4.1 Khái niệm ...................................................................................................17

1.4.2 Cơ chế điều hành và giám sát thị trường chứng khoán ..............................17

1.4.2.1 Các cơ quan quản lý của chính phủ....................................................17

1.4.2.2 Các tổ chức tự quản ............................................................................17

1.4.3 Nguyên tắc hoạt động của thị trường chứng khoán .................................18

1.4.4 Chức năng và vai trò của thị trường chứng khoán.....................................19

1.4.4.1 Chức năng của thị trường chứng khoán.............................................19

1.4.4.2 Vai trò của thị trường chứng khoán...................................................19

Chương 2: Thất bại thị trường ở Việt Nam hiện nay.................................................22

2.1 Thất bại của thị trường Việt Nam .......................................................................22

2.1.1 Sơ lược về nền kinh tế Việt Nam ................................................................22

2.1.2 Đánh giá quốc tế về nền kinh tế Việt Nam ................................................23

2.1.3 Một số thất bại thị trường ở Việt Nam .......................................................24

2.1.3.1 Độc quyền ..........................................................................................24

2.1.3.2 : Các ngoại ứng tiêu cực ....................................................................26

2.1.3.3: Thông tin bất cân xứng......................................................................27

2.2 Thất bại của thị trường và sự phát triển của thị trường chứng khoán..................28

2.2.1 Tổng quan về thị trường chứng khoán Việt Nam .......................................28

2.2.2 Thất bại của thị trường trên thị trường chứng khoán..................................29

2.2.2.1 Tác động của bất cân xứng thông tin đến thị trường chứng khoán Việt

Nam............................................................................................................................29

2.2.2.2 Đánh giá thông tin trên thị trường chứng khoán Việt Nam................30

2.2.2.2.1 Các kênh thông tin thị trường chứng khoán ở Việt Nam...........30

2.2.2.2.2 Chất lượng thông tin trên thị trường chứng khoán Việt Nam ...31

2.2.2.2.3 Khâu tổ chức quản lý của các tổ chức công bố thông tin ..........33

2

2.2.2.3 Biểu hiện bất cân xứng thông tin trên thị trường chứng khoán Việt Nam

....................................................................................................................................33

Chương 3 : Khắc phục bất hòan hảo của thị trường nhằm xây dựng thị trường hiệu quả

nói chung và thị trường vốn hiệu quả nói riêng ................................................40

3.1 Xây dựng thị trường hiệu quả..............................................................................40

3.2 Khắc phục tình trạng bất cân xứng thông tin và xây dựng thị trường vốn hiệu quả

....................................................................................................................................42

3.2.1 Sự cần thiết phải xây dựng thị trường vốn hiệu quả ...................................42

3.2.2 Một số giải pháp xây dựng thị trường vốn hiệu quả ở Việt Nam ..............43

3.2.2.1 Chất lượng thông tin ..........................................................................43

3.2.2.2 Thời gian và cách thức công bố thông tin .........................................47

3.2.2.3 Giải quyết vấn đề nội gián trên thị trường chứng khoán Việt Nam ...50

Kết luận......................................................................................................................54

Tài liệu tham khảo .....................................................................................................56

Phụ lục .......................................................................................................................58

3

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT

APEC (The Asia – Pacific Economic Cooperation) : Diễn đàn hợp tác kinh tế Châu á

Thái Bình Dương.

GDP (Gross Domestic Product) : Tổng sản phẩm quốc nội.

WTO(World Trade Organization) : Tổ chức thương mại thế giới.

FDI( Foreign Direct Investment) : Đầu tư trực tiếp nước ngoài.

WEF(World Economic Forum) : Diễn đàn kinh tế thế giới.

FII(Foreign indirect Investment): Đầu tư gián tiếp nước ngoài.

UBCKNN : Ủy Ban Chứng Khoán Nhà Nước.

TTCK : Thị Trường Chứng Khoán.

TTGDCK : Trung Tâm Giao Dịch Chứng Khoán.

4

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

1. Bảng 2.1: Tình hình niêm yết từ năm 2000 đến hết 31/12/2006....................28

DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ

1 Hình 1.1 : Cân bằng cung cầu thị trường .........................................................4

2. Hình 1.2 : Thặng dư tiêu dùng và thặng dư sản xuất.......................................6

3. Hình 1.3 : Sự thay đổi của thặng dư tiêu dùng và thặng dư sản xuất do kiểm soát

..........................................................................................................................6

4. Hình 1.4 : Tác động của kiểm soát giá khi cầu không co giãn.........................8

5. Hình 1.5 : Phần mất không do sức mạnh độc quyền ........................................9

6. Hình 1.6 : Chi phí ngoại sinh..........................................................................11

5

MỞ ĐẦU

Y@Z

Tính cấp thiết của đề tài:

Nổ lực của Chính phủ các nước trên thế giới đều nhằm thúc đẩy sự phát triển

kinh tế, đem lại sự thỏa mãn cao nhất nhu cầu cho con người đang sống trong quốc gia

đó. Sự phát triển về kinh tế xã hội của một quốc gia không nằm ngoài xu hướng phát

triển chung của toàn cầu. Vì vậy, việc hoàn thành mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của

một quốc gia luôn gắn liền với việc mở cửa hội nhập với nền kinh tế thế giới. Để có thể

theo kịp, đứng vững và tận dụng cơ hội trong quá trình hội nhập, mỗi quốc gia đều phải

dần dần hoàn thiện các khiếm khuyết thị trường của mình bằng những cải tổ, điều

chỉnh khác nhau phù hợp với điều kiện của quốc gia đó.

Việt Nam, một đất nước mà trong những năm qua với những nổ lực không

ngừng của toàn Đảng, toàn dân trong việc khôi phục và phát triển kinh tế xã hội, đã là

tâm điểm của không ít các nhà đầu tư từ các quốc gia trên thế giới. Thế nhưng những

thành tựu mà Việt Nam đạt được chỉ mới là những bước đầu tiên của quá trình phát

triển. Thời điểm hiện nay chính là lúc mà Việt Nam phải đối mặt với rất nhiều vấn đề

khi gia nhập kinh tế thế giới. Vẫn còn tồn tại nhiều khuyết tật thị trường mà Chính Phủ

Việt Nam cần phải giải quyết nhằm tiến tới xây dựng một nền kinh tế thị trường, một

thị trường hiệu quả - thị trường mà ở đó nhu cầu của con người được thỏa mãn ngày

càng cao, phúc lợi xã hội tối đa, nguồn lực được phân bổ một cách hiệu quả….

Với những kiến thức đã được các giảng viên tận tình truyền đạt trong suốt

những năm ngồi ở ghế nhà trường và thực tế về nền kinh tế xã hội của Việt Nam, tôi

chọn nghiên cứu đề tài “Khắc phục thất bại của thị trường – tiến tới xây dựng thị

trường hiệu quả ở Việt Nam ” với mong muốn đóng góp phần nhỏ nhoi vào sự nghiệp

phát triển kinh tế xã hội của nước nhà.

6

Mục tiêu nghiên cứu:

Làm rõ mối quan hệ giữa thị trường hoàn hảo và tính hiệu quả của thị trường

Tìm hiểu và phân tích các thất bại của thị trường nói chung và thị trường chứng

khoán nói riêng ở Việt Nam.

Đưa ra các giải pháp, kiến nghị nhằm khắc phục những thất bại của thị trường

tiến tới xây dựng một thị trường hiệu quả đồng thời đưa ra các đề xuất để có thể tạo

tính hiệu quả cho thị trường vốn với mục tiêu phát triển TTCK, tạo kênh thu hút vốn

chủ yếu và bền vững cho nền kinh tế.

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đề tài nghiên cứu về thất bại trên thị trường nói chung và thất bại trên thị trường

chứng khoán nói riêng.

Phạm vi nghiên cứu là thị trường nói chung và thị trường chứng khoán ở Việt

Nam trong những năm gần đây.

Phương pháp nghiên cứu

Đề tài vận dụng phương pháp nghiên cứu phân tích để thấy rõ những thất bại

của thị trường – nguyên nhân gây ra tính không hiệu quả cho thị trường – qua đó đưa ra

các giải pháp nhằm khắc phục những thất bại đó và tiến tới xây dựng một thị trường

hiệu quả.

Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu

Lý thuyết về thị trường hoàn hảo, thị trường hiệu quả đã được các nhà kinh tế

nghiên cứu, đưa vào các mô hình toán học nhằm chỉ ra tính phi hiệu quả của thị trường

tuy nhiên vẫn chưa được áp dụng vào thực tiễn ở Việt Nam. Đề tài dựa trên những lập

luận của các lý thuyết nhằm tìm ra những mấu chốt gây nên tính phi hiệu quả cho thị

trường ở Việt Nam từ đó có giải pháp khả thi để khắc phục những điểm yếu này.

Những điểm nổi bậc của luận văn

Làm rõ mối quan hệ giữa thị trường hoàn hảo và tính hiệu quả của thị trường

Xác định, phân tích những yếu tố làm cho thị trường ở Việt Nam phi hiệu quả

đó là những thất bại thị trường.

7