Khả năng phân hủy DDT của chủng nấm sợi FNA1 phân lập từ đất ô nhiễm hỗn hợp thuốc trừ sâu tại Nghệ An

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

KHẢ NĂNG PHÂN HỦY DDT CỦA CHỦNG NẤM SỢI FNA1 PHÂN LẬP TỪ

ĐẤT Ô NHIỄM HỖN HỢP THUỐC TRỪ SÂU TẠI NGHỆ AN

Đào Thị Ngọc Ánh1

, Đặng Thị Cẩm Hà1*

1 Viện Công nghệ Sinh học – Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam

TÓM TẮT

Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về khả năng của vi sinh vật có thể phân hủy

thuốc diệt côn trùng DDT và các dẫn xuất là DDD và DDE .v.v, ở Việt Nam

những công trình về vấn để này vẫn rất khiêm tốn. Kết quả nhận được trong bài

báo này cho thấy, chủng FNA1 được phân lập từ đất ô nhiễm thuốc trừ sâu có khả

năng phát triển mạnh trên môi trường chứa DDT (200 ppm). Khuẩn lạc FNA1 có

dạng bông xốp, màu xanh lá mạ, viền ngoài màu trắ

. Nghiên cứu khả năng phân hủy DDT

của chủng FNA1 sau 7 ngày nuôi cấy trên môi trường czapek nghèo có chứa 200

ppm DDT bằng phương pháp sắc ký khối phổ, kết quả cho thấy chủng này đã

phân hủy 92,69 % DDE, 97,19 % DDD, 97,23 % DDT so với mẫu đối chứng.

Từ khóa: DDT, phân hủy sinh học, FNA1.

∗

Ở nước ta, theo thống kê của Bộ Tài

nguyên và Môi trường năm 2007 thì hi ện

nay nước ta còn 108 tấn hoá chất bảo vệ

1. MỞ ĐẦU

DDT [1,1,1-trichloro-2,2-bis-

(pchlorophenyl)ethan] là hợp chất hữu cơ

bền vững khó phân huỷ, rất độc hại đối

với con người và môi trường. Chúng được

sử dụng ở hầu hết các nước trên thế giới

trong nhiều thập niên trước với mục đích

trừ sâu và diệt muỗi truyền bệnh sốt rét.

Hiện nay đã bị cấm sử dụng nhưng DDT

vẫn còn tồn dư một lượng rất lớn trong tự

nhiên gây ô nhiễm môi trường đất, nước

và không khí, gây ra những hậu quả lâu

dài đến sức khoẻ con người và môi

trường. Do đó việc nghiên cứu để tìm ra

giải pháp tẩy độc các vùng nhiễm độc là

một nhiệm vụ hết sức cần thiết ở rất nhiều

quốc gia trên thế giới như Mỹ, Trung

Quốc, Mexico v.v. trong đó có cả ở Việt

Nam.

∗ Đặng Thị Cẩm Hà, Tel: 04. 38360892,

E-mail: [email protected]

thực vật nguy hại, chiếm 8 trong 12 hợp

chất hữu cơ khó phân huỷ (POPs) và

55.000m3 đất nhiễm hoặc lẫn các loại

hoá chất này, trong đó có 1,1,1-trichloro￾2,2-bis (p-chlorophenyl) ethane (DDT)

nằm rải rác ở 23 tỉnh, đặc biệt diện tích

đất bị ô nhiễm nặng được tìm thấy tại các

địa phương như Nghệ An (Kim Liên I và

II, Nam Đàn). Tại Nghệ An DDT vẫn

còn trong một nhà kho từ năm 1965 đến

năm 1985. Nồng độ của DDT thay đổi từ

3,38 đến 960,6 mg/kg trong các mẫu đất

và từ 0,00012 đến 0,00168 mg/l trong

các mẫu nước. Trong nhiều năm liên

tiếp, mùi thuốc DDT nồng nặc bay xa

đến 600 mét. Đã có 25 người chết vì ung

thư, và 22 trường hợp dị thai được ghi

nhận [7].

Xử lý các chất ô nhiễm bằng phương pháp

phân hủy sinh học hiện nay đang được

xem là một hướng đi mới mẻ và nhiều

triển vọng trong việc giải quyết các vấn

đề ô nhiễm trong đó có ô nhiễm DDT.

Phương pháp này dựa trên nguyên tắc