Khả năng chịu mất nước và tái sinh của mô sẹo ở cây đậu xanh - Vigna radiata (L.) Wilezek

TAP CHI SINH HQC, 2012, 34(1): 107-113

KHA NANG CHIU MAT NU^6c VA TAI SINH CUA MO SEC

d CAY DAU XANH - Vigna radiata (L.) Wilczek

Nguyen Vu Thanh Thanh*, Chu Hodng Mau

Dai hpc Thai Nguyan, '*'[email protected]

TOM TAT: Bai bao nay cong b6 kel qua chpn d6ng chju han va moi trutog thich hpp cho tao m6 s?o,

tai sinh choi, hinh thanh re, tao cay hodn chinh cua 8 gi6ng dgu xanh nghien cuu. Tam gi6ng dau xanh

nay d^u cd kha nSng chiu ban a miic dp mo sec va co bieu hien khdc nhau giiia cac gi6ng. Moi truong

thich hop cho tao mo seo cua phoi dau xanh la moi trudng MS co b6 sung 2,4D vai nfing dp 10 mg/i (doi

voi cac gidng VN93-I; VN99-3; VC1973A; VC3902A; VC6148, VC6372; VC2768A) con gi6ng dgu

xanh DX06 thich hgp vai nong dp la 11 mg/1. Moi truong MS cd bo sung BAP voi n6ng dp 3 mg/1 la t6t

nhat cho sy tgo chdi, moi tnrong MS bo sung GA3 vai nong dp 1,5 mg/1 la tot nhat cho keo dai choi 6

d^u xanh cua 8 giong dSu xanh nghien ciiu. Moi tru6ng thich hgp cho tao re va cay hoan chinh la m6i

trucmg MS co bo sung a-NAA vdi nong dp 0,3 mg/1. Ket qua thi nghiem xii ly md seo bdng thoi kho da

thu duoc 289 dong mo chiu mat nudc va 715 dong cay xanh ciia 8 giong dau xanh nghien ciiu.

Tirkhoa: Choi, dgu xanh, mo sec re, tai sinh,

MO DAU

Cdy dau xanh - Vigna radiata (L.) Wilczek

la cay trong quan trpng, nd vira la mpt mat hang

nong san xudt khdu cd gia tri, vira la ngudn thirc

an cho ngudi vd vat nudi. Khdng nhirng tha,

trong cay ddu xanh con cd tdc dung chdng xdi

mon va cdi tao dat. CJ Viet Nam, do nhieu

nguyen nhdn khdc nhau nen tir trudc tdi nay,

dau xanh dugc trdng chua nhiau, chd yeu la xen

canh, ludn canh lang vu. Chuong trinh chpn tao

giong ddu xanh d nudc ta hien nay la hudng tdi

muc tieu lao gidng ddu xanh cd nang suat cao,

sinh trudng manh, thdi gian sinh trudng ngdn,

CO kha nang chdng chiu tot... Mpt trong cdc ky

thuat dugc quan tam ling dung vdo chpn giong

dau xanh la su dyng cdng nghe te bao Ihyc vat

va xdy dyng he thdng tdi sinh phye vu chuyen

gen nham cai lien, nang cao khd nang chdng

chju ciia cay ddu xanh. Vi?c nghian cuu chuyen

gen 6 cdy dau xanh khd cd tha thyc hi?n vd

thanh cong nau khong tian hdnh viec tai sinh

cay ddu xanh. Nam 2005, Rudrabhatla el al. [3]

fla tong hgp cac kat qua nghien cuu phat trien

ky thuat tdi sinh d cay mdt la mam va cay hai la

mam, sy tdi smh cay dugc thuc hipn bang nudi

cay in vitro tir phdi soma hoac tir mpt bp phan

khac dpc lap tren ca tha vd didu do cdn phu

thupc vdo gen ciia mdi gidng. Kaviraj et al.

(2006) [2] da su dung 2,4D de tao md seo tir la

so cdp ciia ddu xanh vd kat qua la khi sii dyng

2,4D vdi ndng dd 10 mg^l ty Ip tgo md s?o la

100%. Ngoai sir dung 2,4D bo sung vdo mdi

trudng tgo md seo, cdc tac gid con sir dyng a￾NAA kat hgp vdi kinetin, BAP de tai smh cdy

va tgo cay hoan chinh d ddu xanh [2].

Ignacimuthu el al. (1999) [1] su dung BAP va

a-NAA de tgo chdi tir cuong tu diep eua ddu

xanh sau 15 ngdy nudi cay. Kha nang tdi sinh

cdy chiu anh hudng Idn bdi thdnh phdn vd ndng

dp cac chdt kich thich sinh trudng thyc vgt dugc

bd sung vao mdi trudng nudi cdy. Cho dan nay,

ky thugl nudi cay md te bao thuc vat da dupc

irng dung rpng rai trong ITnh vup chpn dong te

bao, dac biet la chpn dong chdng chiu stress

mdi trudng. Bang phuong phap thdi kho mo seo

lua, Dinh Thi Phdng vd nnk. (2001) [1] da chpn

tgo dugc 3 gidng lua DRl, DR2, DR3 cho nang

suat cao, dn dinh, cd kha nang chiu ban, chiu

Ignh han ban gidng goe. Trong bdi bdo ndy,

chiing tdi trinh bay kel qud tai sinh cdy dau

xanh tir md seo vd khd nang chiu mdt nudc ciia

cae ddng ddu xanh chpn Ipc nham xac dinh

dugc mdi trudng lai sinh cay ddu xanh lir md

spo vd tuySn chpn dugc cac ddng dgu xanh chiu

ban cd ngudn goc tir md seo chiu mdt nudc.

PHU'CfNG PHAP NGHIEN ClTU

\%t li?u thuc vat

Tdm giong dau xanh do Bp mdn He thong

canh tac cua Vien Nghian ciru ngo cung cdp

dugc su dung lam vat liau nghian cuu la: VN93-

1- "VN99-'l; VC1973A; VC3902A; VC6148;

m:i