Kết quả phẫu thuật triệt căn điều trị ung thư 1/3 dưới dạ dày biến chứng chảy máu tiêu hóa tại Bệnh viện K cơ sở Tân Triều, Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC

BÙI THANH THIỆN

KẾT QUẢ PHẪU THUẬT TRIỆT CĂN ĐIỀU TRỊ UNG

THƯ 1/3 DƯỚI DẠ DÀY BIẾN CHỨNG CHẢY MÁU TIÊU

HÓA TẠI BỆNH VIỆN K CƠ SỞ TÂN TRIỀU, HÀ NỘI

LUẬN VĂN BÁC SĨ NỘI TRÚ

THÁI NGUYÊN – NĂM 2021

`

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC

BÙI THANH THIỆN

KẾT QUẢ PHẪU THUẬT TRIỆT CĂN ĐIỀU TRỊ UNG

THƯ 1/3 DƯỚI DẠ DÀY BIẾN CHỨNG CHẢY MÁU TIÊU

HÓA TẠI BỆNH VIỆN K CƠ SỞ TÂN TRIỀU, HÀ NỘI

Chuyên ngành: Ngoại khoa

Mã số: NT 62 72 07 50

LUẬN VĂN BÁC SĨ NỘI TRÚ

Người hướng dẫn khoa học:

1. TS. THÁI NGUYÊN HƯNG

2. TS. VŨ THỊ HỒNG ANH

THÁI NGUYÊN – NĂM 2021

LỜI CAM ĐOAN

Tôi là Bùi Thanh Thiện, học viên lớp bác sĩ nội trú khóa 12, Trường Đại

học Y Dược, Đại học Thái Nguyên, chuyên ngành ngoại khoa, tôi xin cam đoan:

1. Đây là luận văn do tôi trực tiếp thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS.

Thái Nguyên Hưng và TS. Vũ Thị Hồng Anh.

2. Công trình này không trùng lặp với bất kì nghiên cứu nào khác đã

được công bố tại Việt Nam.

3. Các số liệu và thông tin trong luận văn là hoàn toàn trung thực, chính

xác, khách quan, đã được chấp thuận và xác nhận của cơ quan nơi nghiên cứu.

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về những cam kết này.

Thái Nguyên, ngày 30 tháng 12 năm 2021

Tác giả

Bùi Thanh Thiện

LỜI CẢM ƠN

Với tất cả tấm lòng và sự kính trọng, tôi xin chân thành cảm ơn:

- Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo - Bộ phận sau đại học, Bộ môn Ngoại

trường Đại học Y Dược, Đại học Thái Nguyên.

- Ban Giám đốc, Trung Tâm Đào tạo và Chỉ đạo tuyến, Phòng kế hoạch

tổng hợp, Khoa Ngoại Bụng 2, Khoa Gây mê hồi sức bệnh viện K đã giúp đỡ

và tạo mọi điều kiện cho tôi trong quá trình hoàn thành luận văn.

- Hội đồng quản trị, Ban giám đốc Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương.

Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới:

- TS. Thái Nguyên Hưng - Phó trưởng khoa Ngoại Bụng 2 bệnh viện K cơ

sở Tân Triều

- TS. Vũ Thị Hồng Anh - Phó trưởng bộ môn Ngoại trường Đại học Y

Dược, đại học Thái Nguyên

Đã luôn hết lòng dạy bảo, dìu dắt tôi trong suốt quá trình học tập, bắt đầu

làm quen với nghiên cứu khoa học và trực tiếp hướng dẫn tôi hoàn thành luận

văn tốt nghiệp của mình.

Đồng thời, tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn tới các thầy cô trong Hội

đồng chấm luận văn tốt nghiệp, đã đóng góp các ý kiến quý báu giúp tôi hoàn

thành luận văn.

Cảm ơn tất cả bệnh nhân trong nhóm nghiên cứu đã hợp tác, giúp đỡ tôi

hoàn thành luận văn này

Xin bày tỏ lòng biết ơn đến các quí bạn bè, đồng nghiệp đã giúp đỡ và tạo

điều kiện cho tôi hoàn thành luận văn này.

Cuối cùng, tôi trân trọng biết ơn bố mẹ hai bên, người vợ yêu quý, và

những người thân yêu trong gia đình hai bên nội ngoại đã luôn bên cạnh, động

viên, khích lệ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu.

Xin gửi đến tất cả mọi người lòng chân thành biết ơn của tôi !

Thái Nguyên, ngày 30 tháng 12 năm 2021

Học viên

Bùi Thanh Thiện

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

AJCC : American Joint Commitee on Cancer

(Hiệp hội ung thư Mỹ)

BN : Bệnh nhân

BCN : Bờ cong nhỏ

BCL : Bờ cong lớn

CLVT : Cắt lớp vi tính

ĐM : Động mạch

HA : Huyết áp

JGCA : Japanese Gastric Cancer Association

(Hiệp hội ung thư dạ dày Nhật Bản)

NSDD : Nội soi dạ dày

SL : Số lượng

TM : Tĩnh mạch

UICC : Union Internationale Controle le Cancer

(Ủy ban phòng chống ung thư thế giới)

UTBM : Ung thư biểu mô

UTDD : Ung thư dạ dày

WHO : World Health Organization

(Tổ chức Y tế thế giới)

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ..........................................................................................................................................1

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN..............................................................................................................3

1.1. Sơ lược giải phẫu dạ dày .......................................................................... 3

1.2. Đặc điểm giải phẫu bệnh và phân loại giai đoạn ung thư dạ dày ............ 7

1.3.Triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng ung thư 1/3 dưới dạ dày biến chứng

chảy máu tiêu hóa.......................................................................................... 10

1.4. Các phương pháp điều trị biến chứng chảy máu tiêu hóa do ung thư dạ

dày ................................................................................................................. 16

1.5. Một số nghiên cứu trên thế giới và Việt Nam về kết quả phẫu thuật triệt

căn điều trị ung thư dạ dày............................................................................ 21

CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.............................24

2.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................. 24

2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu.......................................................... 25

2.3. Phương pháp nghiên cứu........................................................................ 25

2.4. Các chỉ số và biến số nghiên cứu........................................................... 25

2.5.Phương pháp thu thập và xử lý số liệu.................................................... 37

2.6. Đạo đức nghiên cứu ............................................................................... 37

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢNGHIÊN CỨU.................................................................................39

3.1.Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu ............................................ 39

3.2. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng .......................................................... 40

3.3. Kết quả phẫu thuật ................................................................................. 46

CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN................................................................................................................55

4.1. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng.......................................................... 55

4.2. Kết quả phẫu thuật ................................................................................. 67

KẾT LUẬN.............................................................................................................................................81

KHUYẾN NGHỊ..................................................................................................................................82

TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌCLIÊN QUAN ĐẾN LUẬN VĂN

MẪU BỆNH ÁN NGHIÊN CỨU

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1. Đánh giá giai đoạn ung thư dạ dày TNM theo AJCC (2017)......... 9

Bảng 2.1. Thang điểm T- Score đánh giá mức độ chảy máu ........................ 30

Bảng 2.2. Bảng phân loại Forrest.................................................................. 31

Bảng 3.1. Phân bố tuổi, giới của đối tượng nghiên cứu………………….....39

Bảng 3.2. Phân bố đối tượng nghiên cứu theo nghề nghiệp và địa dư ......... 39

Bảng 3.3. Tiền sử bệnh.................................................................................. 40

Bảng 3.4. Thời gian phát hiện bệnh .............................................................. 40

Bảng 3.5. Triệu chứng toàn thân ................................................................... 41

Bảng 3.6. Triệu chứng cơ năng ..................................................................... 41

Bảng 3.7. Triệu chứng thực thể..................................................................... 42

Bảng 3.8. Đánh giá mức độ mất máu theo thang điểm T score .................... 42

Bảng 3.9. Các chỉ số xét nghiệm huyết học khi nhập viện........................... 43

Bảng 3.10. Đặc điểm tổn thương dạ dày qua nội soi.................................... 44

Bảng 3.11. Phân loại Forrest theo giai đoạn ung thư dạ dày ........................ 44

Bảng 3.12. Kết quả sinh thiết qua nội soi ..................................................... 45

Bảng 3.13. Tổn thương trên siêu âm và chụp cắt lớp vi tính ổ bụng............ 45

Bảng 3.14. Truyền máu trước và sau phẫu thuật........................................... 46

Bảng 3.15. Loại phẫu thuật theo phân loại Forrest....................................... 46

Bảng 3.16. Kích thước, vị trí u trong phẫu thuật .......................................... 47

Bảng 3.17. Độ xâm lấn u trong phẫu thuật và tổn thương trên CLVT ......... 47

Bảng 3.18. Phương pháp cắt dạ dày theo vị trí, kích thước và độ xâm lấn u48

Bảng 3.19. Phương pháp đóng mỏm tá tràng theo vị trí, độ xâm lấn u........ 48

Bảng 3.20. Phương pháp vét hạch theo độ xâm lấn u và loại phẫu thuật..... 49

Bảng 3.21. Phương pháp phục hồi lưu thông tiêu hóa.................................. 49

Bảng 3.22. Thời gian phẫu thuật theo loại phẫu thuật .................................. 50

Bảng 3.23. Kết quả giải phẫu bệnh sau phẫu thuật....................................... 50

Bảng 3.24. Xếp loại giai đoạn bệnh của ung thư dạ dày theo....................... 52

Bảng 3.25. Đánh giá giai đoạn bệnh sau phẫu thuật (theo AJCC 2017)....... 53

Bảng 3.26. Thời gian có trung tiện, lưu dẫn lưu ổ bụng, nằm viện sau phẫu

thuật............................................................................................................... 53

Bảng 3.27. Biến chứng và tử vong sau phẫu thuật ....................................... 54

Bảng 3.28. Kết quả chung sau phẫu thuật..................................................... 54

Bảng 4.1. Số lượng hạch vét được trung bình qua các nghiên cứu………….73

DANH MỤC HÌNH

Hình 1.1. Ba vùng dạ dày.................................................................................. 3

Hình 1.2. Các động mạch cung cấp máu cho dạ dày ........................................ 4

Hình 1.3. Vị trí hạch bạch huyết theo Hiệp hội ung thư dạ dày Nhật Bản....... 6

Hình 1.4. Nạo hạch trong cắt bán phần dưới dạ dày....................................... 20

Hình 2.1. Cắt gần toàn bộ dạ dày cực dưới..................................................... 36