Kểm soát chi vốn ĐTXD cơ bản từ NSNN tại Phòng GD thuộc kho bạc nhà nước tỉnh Quảng Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐẠI HỌC HUẾ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

NGUYỄN THỊ MAI PHƯƠNG

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI VỐN

ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ

NƯỚC TẠI PHÒNG GIAO DỊCH THUỘC KHO BẠC

NHÀ NƯỚC QUẢNG BÌNH

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

MÃ SỐ: 8 34 04 10

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. HÀ THỊ HẰNG

HUẾ, 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là

trung thực và chưa hề được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.

Tôi cũng xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này

đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Người thực hiện luận văn

Nguyễn Thị Mai Phương

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành chương trình cao học và có được luận văn này, ngoài sự nổ

lực cố gắng của bản thân, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến các thầy cô giáo ở

Trường Đại học Kinh tế Huế và các thầy cô giáo khác đã từng giảng dạy, đã nhiệt

tình giúp đỡ cho tôi.

Tôi xin chân thành cảm ơn, Phòng Đào tạo Sau đại học – Đại học Kinh tế

Huế đã giúp đỡ tôi nhiều mặt trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu khoa học

tại trường.

Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến cô giáo, TS. Hà Thị Hằng là

người trực tiếp hướng dẫn đã chỉ bảo, giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và

hoàn thành luận văn.

Tôi cũng xin chân thành cảm ơn lãnh đạo và cán bộ Phòng Giao dịch thuộc

Kho bạc Nhà nước Quảng Bình, các chủ đầu tư, Ban quản lý dự án đã nhiệt tình

giúp đỡ tạo điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành luận văn này.

Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn đến tất cả người thân, bạn bè đã luôn

động viên tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

TÁC GIẢ

Nguyễn Thị Mai Phương

iii

TÓM LƯỢC LUẬN VĂN

Họ và tên học viên: NGUYỄN THỊ MAI PHƯƠNG

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế. Mã số: 8340410

Người hướng dẫn khoa học: TS. HÀ THỊ HẰNG

Tên đề tài: HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI VỐN ĐẦU

TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI PHÒNG GIAO

DỊCH THUỘC KHO BẠC NHÀ NƯỚC QUẢNG BÌNH

1. Tính cấp thiết của đề tài

Đầu tư xây dựng cơ bản là một trong những nhân tố quan trọng trong sự

nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, quyết định sự tăng trưởng

kinh tế xã hội; góp phần cải thiện cơ sở hạ tầng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và giải

quyết các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Hàng năm, nguồn

NSNN dành cho thanh toán đầu tư XDCB chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi NSNN.

Tuy nhiên việc quản lý cấp phát, thanh toán vốn còn nhiều vướng mắc dẫn đến tình

trạng tiêu cực, gây lãng phí, thất thoát vốn NSNN.

Phòng Giao dịch thuộc Kho bạc Nhà nước Quảng Bình trong thời gian qua

đã đạt được những kết quả to lớn trong kiểm soát chi VĐT XDCB từ NSNN như đã

triển khai nhiều dự án đầu tư thuộc nguồn vốn NSNN và có những đóng góp quan

trọng trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố trung tâm tỉnh nhà;

bên cạnh những thành tựu đã đạt được trong việc kiểm soát chi đầu tư XDCB bằng

nguồn vốn NSNN của Phòng Giao dịch vẫn còn một số tồn tại và hạn chế như hệ

thống các văn bản pháp quy chưa được đồng bộ, việc triển khai ở cơ sở còn lúng

túng, lực lượng cán bộ có chuyên môn quản lý đầu tư còn thiếu và yếu, chất lượng

công trình còn thấp, đầu tư dàn trải, hiệu quả chưa cao...từ những hạn chế đó, đã

gây tác động và làm ảnh hưởng không nhỏ đến tốc độ phát triển kinh tế - xã hội của

Thành phố. Xuất phát từ những ý nghĩa thực tiễn trên, với nghiên cứu và tìm hiểu về thực

tế công tác kiểm soát chi VĐT XDCB từ NSNN tại Phòng Giao dịch thuộc KBNN

Quảng Bình tác giả đã chọn đề tài "Hoàn thiện công tác kiểm soát chi vốn đầu tư

xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước tại Phòng Giao dịch thuộc KBNN

Quảng Bình" làm đề tài luận văn cao học.

2. Các phương pháp nghiên cứu đã sử dụng

Sử dụng phương pháp điều tra, thu thập số liệu; phương pháp tổng hợp và xử

lý số liệu dựa vào phần mềm Excel; các phương pháp phân tích, hệ thống hóa để

làm rõ cơ sở lý luận về thực trạng công tác kiểm soát chi …

3. Các kết quả nghiên cứu chính và kết luận

Luận văn đã hệ thống hoá những vấn đề lý luận và thực tiễn của công tác

Kiểm soát chi vốn đầu tư XDCB từ NSNN, đánh giá về thực trạng công tác kiểm

soát chi vốn đầu tư xây dựng cơ bản tại Phòng Giao dịch. Từ đó đề xuất giải pháp

và kiến nghị nhằm tiếp tục đổi mới, hoàn thiện công tác kiểm soát chi, nâng cao

hiệu quả đầu tư xây dựng của các nguồn vốn ngân sách nhà nước tại Phòng Giao

dịch thuộc KBNN Quảng Bình.

iv

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

VĐT Vốn đầu tư

XDCB Xây dựng cơ bản

NSNN Ngân sách Nhà nước

KBNN : Kho bạc Nhà nước

KSC: Kiểm soát chi

TABMIS: Hệ thống thông tin quản lý ngân sách và Kho bạc

UBND: Uỷ ban nhân dân

NSĐP: Ngân sách địa phương

NSTW: Ngân sách Trung ương

GPMB Giải phóng mặt bằng

TKTG: Tài khoản tiền gửi

BQLDA Ban quản lý dự án

v

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii

TÓM LƯỢC LUẬN VĂN........................................................................................ iii

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT............................................ iv

MỤC LỤC...................................................................................................................v

DANH MỤC BẢNG BIỂU .................................................................................... viii

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ .............................................................................. ix

PHẦN I: LỜI MỞ ĐẦU..............................................................................................1

1.Tính cấp thiết của đề tài ...........................................................................................1

2.Mục tiêu nghiên cứu: ...............................................................................................2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................3

4. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................3

5.Kết cấu của đề tài .....................................................................................................4

PHẦN 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU .......................................................................5

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI

VỐN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC......................5

1.1.Cơ sở lý luận về công tác kiểm soát chi vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân

sách Nhà nước .............................................................................................................5

1.1.1.Các khái niệm.....................................................................................................5

1.1.2.Nội dung công tác kiểm soát chi vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ Ngân sách

Nhà nước ..................................................................................................................15

1.1.3.Tiêu chí đánh giá hoạt động kiểm soát chi vốn đầu tư xây dựng cơ bản tại Kho

bạc Nhà nước.............................................................................................................28

1.1.4.Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác kiểm soát chi vốn đầu tư xây dựng cơ

bản từ ngân sách Nhà nước .......................................................................................29

1.1.5.Sự cần thiết phải hoàn thiện công tác kiểm soát chi vốn đầu tư xây dựng cơ

bản từ Ngân sách Nhà nước ......................................................................................32

1.2. Cơ sở thực tiễn về công tác kiểm soát chi vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ

Ngân sách Nhà nước .................................................................................................34

1.2.1. Kinh nghiệm kiểm soát chi vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà

nước của một số địa phương. ....................................................................................34

vi

1.2.2. Bài học rút ra đối với công tác kiểm soát chi vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ

Ngân sách Nhà nước tại Phòng giao dịch .................................................................36

Chương 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI VỐN ĐẦU TƯ XÂY

DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI PHÒNG GIAO DỊCH

THUỘC KHO BẠC NHÀ NƯỚC QUẢNG BÌNH..................................................39

2.1. Khái quát về Phòng Giao dịch thuộc Kho bạc Nhà nước Quảng Bình..............39

2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Phòng Giao dịch thuộc Kho bạc Nhà

nước Quảng Bình ......................................................................................................39

2.1.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy của Phòng Giao dịch .................................................40

2.1.3. Đội ngũ cán bộ ................................................................................................41

2.1.4.Chức năng của Phòng Giao dịch thuộc Kho bạc Nhà nước Quảng Bình ........42

2.2. Tình hình đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn Thành phố Đồng Hới ..............43

2.3. Tình hình kiểm soát chi vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước tại

Phòng Giao dịch giai đoạn 2013 – 2016 ...................................................................45

2.3.1. Kiểm soát thanh toán tạm ứng, thu hồi tạm ứng và thanh toán khối lượng

hoàn thành vốn đầu tư xây dựng cơ bản ...................................................................45

2.3.2. Tình hình từ chối thanh toán thông qua công tác kiểm soát chi vốn đầu tư xây

dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước .........................................................................55

2.3.3. Tình hình kiểm soát cam kết chi NSNN tại Phòng Giao dịch giai đoạn 2013 –

2016...........................................................................................................................57

2.3.4. Tình hình kiểm soát quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản .........................58

2.4. Kết quả điều tra khảo sát...................................................................................60

2.4.1. Khái quát về các đối tượng được điều tra khảo sát.........................................60

2.4.2. Kết quả điều tra, phỏng vấn: ...........................................................................62

2.5. Đánh giá về công tác kiểm soát chi vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách

Nhà nước tại Phòng Giao dịch ..................................................................................72

2.5.1. Những kết quả đạt được ..................................................................................72

2.5.2. Hạn chế và nguyên nhân hạn chế....................................................................74

vii

Chương 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI VỐN ĐẦU

TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI PHÒNG GIAO

DỊCH THUỘC KHO BẠC NHÀ NƯỚC QUẢNG BÌNH.......................................83

3.1. Định hướng về hoàn thiện công tác kiểm soát chi vốn đầu tư xây dựng cơ bản

từ Ngân sách Nhà nước tại KBNN Quảng Bình .......................................................83

3.2.Giải pháp hoàn thiện công tác kiểm soát chi vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân

sách Nhà nước tại Phòng Giao dịch thuộc Kho bạc Nhà nước Quảng Bình ............85

3.2.1.Hoàn thiện cơ chế quản lý đầu tư và xây dựng đồng bộ từ các ngành, các cấp ..

..................................................................................................................85

3.2.2.Hoàn thiện cơ chế chính sách, đồng bộ quy trình nghiệp vụ về kiểm soát chi

ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước ............................................................85

3.2.3. Tăng cường kiểm tra chủ đầu tư trong quá trình kiểm soát chi vốn đầu tư

xây dựng cơ bản ........................................................................................................88

3.2.4. Nâng cao trình độ chuyên môn, phẩm chất đạo đức của cán bộ làm công tác

kiểm soát chi vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước..........................89

3.2.5. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, tin học hóa nghiệp vụ kho bạc .........90

3.2.6. Một số giải pháp hỗ trợ khác...........................................................................91

PHẦN 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...................................................................93

1.Kết luận ..................................................................................................................93

2. Kiến nghị...............................................................................................................95

TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................98

QUYẾT ĐỊNH HỘI ĐỒNG

BIÊN BẢN HỘI ĐỒNG

NHẬN XÉT PHẢN BIỆN 1 + 2

BIÊN BẢN HỘI ĐỒNG

XÁC NHẬN HOÀN THIỆN LUẬN VĂN

viii

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 2.1. Tình hình biên chế của Phòng Giao dịch từ năm 2008

đến năm 2016 ........................................................................................41

Bảng 2.2. Tình hình bố trí kế hoạch vốn đầu tư XDCB từ nguồn vốn NSNN qua

Phòng Giao dịch giai đoạn 2013 – 2016 ...............................................46

Bảng 2.3. Tình hình chi đầu tư XDCB từ nguồn vốn NSNN qua

Phòng Giao dịch giai đoạn 2013 - 2016 ................................................47

Bảng 2.4: Tổng hợp tỷ lệ giải ngân VĐT XDCB theo quý của Phòng Giao dịch

qua các năm 2013 - 2016.......................................................................49

Bảng 2.5: Tỷ lệ tạm ứng vốn đầu tư xây dựng cơ bản giai đoạn 2014 - 2016.......52

Bảng 2.6: Tình hình thu hồi tạm ứng vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách

nhà nước qua Phòng Giao dịch..............................................................54

Bảng 2.7: Tổng hợp tình hình từ chối thanh toán chi đầu tư XDCB tại

Phòng Giao dịch giai đoạn 2013-2016 ..................................................56

Bảng 2.8: Thông tin đối tượng điều tra phỏng vấn................................................60

Bảng 2.9: Ý kiến đánh giá của khách hàng và cán bộ kho bạc về cơ chế chính

sách, văn bản pháp luật ban hành ..........................................................63

Bảng 2.10. Ý kiến đánh giá của khách hàng và cán bộ kho bạc về quy trình nghiệp

vụ kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản..............................................65

Bảng 2.11: Ý kiến đánh giá của khách hàng và cán bộ kho bạc về cơ sở vật chất

của Phòng Giao dịch..............................................................................67

Bảng 2.12: Đánh giá về trách nhiệm và năng lực cán bộ kho bạc tại Phòng

Giao dịch ..............................................................................................68

Bảng 2.13: Đánh giá về trách nhiệm và năng lực chuyên môn của khách hàng .....71

ix

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ

Sơ đồ 1.1. Quy trình kiểm soát chi VĐT XDCB từ NSNN qua KBNN ................25

Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy KBNN Quảng Bình ...........................................40

Sơ đồ 2.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy Phòng Giao dịch thuộc KBNN Quảng Bình .....40

Biểu đồ 2.1 Kết quả giải ngân VĐT XDCB từ NSNN tại Phòng Giao dịch thuộc

KBNN Quảng Bình giai đoạn 2013 – 2016 ..........................................48

Biểu đồ 2.2 Tình hình quyết toán dự án đầu tư XDCB hoàn thành

giai đoạn 2013-2016..............................................................................59

1

PHẦN I: LỜI MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Đầu tư xây dựng cơ bản là một trong những nhân tố quan trọng trong sự

nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, quyết định sự tăng trưởng

kinh tế xã hội; góp phần cải thiện cơ sở hạ tầng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và giải

quyết các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Nền kinh tế phát triển

theo hướng năng động, có qui mô ngày càng mở rộng, có sức cạnh tranh cao phụ

thuộc chủ yếu vào tính năng động, hợp lý của chính sách quản lý hoạt động đầu tư.

Hàng năm, nguồn NSNN dành cho thanh toán đầu tư XDCB chiếm tỷ trọng lớn

trong tổng chi NSNN. Tuy nhiên việc quản lý cấp phát, thanh toán vốn còn nhiều

vướng mắc dẫn đến tình trạng tiêu cực, gây lãng phí, thất thoát vốn NSNN.

Bên cạnh đó, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy giảm, kinh tế trong nước

gặp nhiều khó khăn và phải tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm

bảo an sinh xã hội và quốc phòng an ninh thì việc tăng cường công tác kiểm soát chi

NSNN nói chung và chi đầu tư XDCB nói riêng một cách chặt chẽ, có hiệu quả có ý

nghĩa hết sức quan trọng. Bởi nếu không kiểm soát chi đầu tư XDCB chặt chẽ thì

VĐT từ NSNN sẽ dễ bị thất thoát, lãng phí, đầu tư dàn trải, không hiệu quả. Do vậy,

tăng cường kiểm soát chi đầu tư XDCB qua KBNN sẽ góp phần giám sát quá trình

sử dụng nguồn lực tài chính nhà nước một cách có hiệu quả, là một biện pháp hữu

hiệu để thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm

phát và đảm bảo an sinh xã hội… đây là vấn đề cấp bách đặt ra cho tất cả các nhà

quản lý đầu tư nói chung và tỉnh Quảng Bình và Thành phố Đồng Hới nói riêng.

Phòng Giao dịch thuộc Kho bạc Nhà nước Quảng Bình trong thời gian qua

đã đạt được những kết quả to lớn trong kiểm soát chi VĐT XDCB từ NSNN như đã

triển khai nhiều dự án đầu tư thuộc nguồn vốn NSNN và có những đóng góp quan

trọng trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố trung tâm tỉnh nhà;

bên cạnh những thành tựu đã đạt được trong việc kiểm soát chi đầu tư XDCB bằng

nguồn vốn NSNN của Phòng Giao dịch vẫn còn một số tồn tại và hạn chế như hệ

2

thống các văn bản pháp quy chưa được đồng bộ, việc triển khai ở cơ sở còn lúng

túng, lực lượng cán bộ có chuyên môn quản lý đầu tư còn thiếu và yếu, chất lượng

công trình còn thấp, đầu tư dàn trải, hiệu quả chưa cao...từ những hạn chế đó, đã

gây tác động và làm ảnh hưởng không nhỏ đến tốc độ phát triển kinh tế - xã hội của

Thành phố. Chính vì vậy, việc nghiên cứu về vấn đề nâng cao chất lượng công tác kiểm

soát chi VĐT XDCB từ NSNN qua KBNN là vấn đề không mới nhưng để giải

quyết hiệu quả vấn đề này luôn đặt ra nhiều thách thức đối với các quản lý làm thế

nào để hoàn thiện các văn bản pháp lý, nâng cao chất lượng kiểm soát chi NSNN

qua KBNN, từ đó quản lý có hiệu quả việc sử dụng NSNN thông qua công tác kiểm

soát chi của KBNN, góp phần thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và phòng chống

tham nhũng.

Xuất phát từ những ý nghĩa thực tiễn trên, với nghiên cứu và tìm hiểu về

thực tế công tác kiểm soát chi VĐT XDCB từ NSNN tại Phòng Giao dịch thuộc

KBNN Quảng Bình tác giả đã chọn đề tài "Hoàn thiện công tác kiểm soát chi vốn

đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước tại Phòng Giao dịch thuộc Kho

bạc Nhà nước Quảng Bình" làm đề tài luận văn cao học.

2. Mục tiêu nghiên cứu:

2.1.Mục tiêu chung:

Dựa trên cơ sở đánh giá thực trạng về kiểm soát chi đầu tư XDCB từ

NSNN tại KBNN, đề tài đề xuất những giải pháp nhằm tăng cường công tác

kiểm soát chi vốn đầu tư XDCB từ NSNN tại Phòng Giao dịch thuộc KBNN

Quảng Bình.

2.2.Mục tiêu cụ thể:

- Hệ thống hoá cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác kiểm soát chi VĐT

XDCB từ NSNN tại KBNN; - Phân tích thực trạng công tác kiểm soát chi VĐT XDCB từ NSNN tại

Phòng Giao dịch thuộc KBNN Quảng Bình giai đoạn 2013-2016; làm rõ những kết

quả đạt được, chỉ rõ những hạn chế và tìm ra những nguyên nhân chủ yếu.