K24B qtkd phạm thanh tùng quản trị rủi ro phát sinh từ các tranh chấp trong thanh toán quốc tế tại

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SỸ

QUẢN TRỊ RỦI RO PHÁT SINH TỪ CÁC TRANH

CHẤP TRONG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI NGÂN

HÀNG HD BANK

Chuyên Ngành: Quản trị Kinh doanh

PHẠM THANH TÙNG

Hà Nội - 2019

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SỸ

QUẢN TRỊ RỦI RO PHÁT SINH TỪ CÁC TRANH

CHẤP TRONG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI NGÂN

HÀNG HD BANK

Ngành: Kinh doanh

Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh

Mã số: 83.40.101

Họ và tên học viên: PHẠM THANH TÙNG

Người hướng dẫn: TS. NGUYỄN THỊ THANH AN

Hà Nội - 2019

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu sử

dụng phân tích trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, đã công bố theo đúng quy

định. Được phân tích một cách trung thực, khách quan để đưa ra một kết quả phù

hợp với thực tiễn. Các kết quả này chưa từng được công bố trong bất kì nghiên cứu

nào khác.

Học Viên

Phạm Thanh Tùng

LỜI CÁM ƠN

Với lòng biết ơn sâu sắc và tình cảm chân thành cho phép em gửi lời cảm ơn

chân thành nhất tới:

- Trường Đại học Ngoại thương, Khoa sau Đại học cùng các giảng viên đã tận

tình chỉ dạy và tạo điều kiện giúp đỡ em trong quá trình học tập, nghiên cứu và

hoàn thành đề tài nghiên cứu khoa học.

- Đặc biệt em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS Vũ Thị Thanh An người

hướng dẫn và cũng là người đã luôn tận tình hướng dẫn, chỉ bảo, giúp đỡ và động

viên em trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành đề tài nghiên cứu này.

- Đồng thời em cũng xin gửi lời cảm ơn tới Ban lãnh đạo và đội ngũ nhân viên

ngân hàng HD Bank đã giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho em hoàn thành luận văn

thạc sĩ của mình.

- Cảm ơn gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã luôn khích lệ, động viên và giúp

đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu khoa học.

Mặc dù đã cố gắng rất nhiều, nhưng bài luận không tránh khỏi những thiếu

sót; tác giả rất mong nhận được sự thông cảm, chỉ dẫn, giúp đỡ và đóng góp ý kiến

của các nhà khoa học, của quý thầy cô, các cán bộ quản lý và các bạn đồng nghiệp.

Xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày 04 tháng 08 năm

2019

Tác giả luận văn

Phạm Thanh Tùng

MỤC LỤC

DANH MỤC HÌNH, BẢNG, BIỂU ĐỒ

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN

MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết, ý nghĩa của vấn đề nghiên cứu. .................................................. 1

2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài ....................................... 2

3. Mục tiêu cụ thể: ..................................................................................................... 3

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................ 3

5. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................................... 3

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO PHÁT SINH TỪ

CÁC TRANH CHẤP TRONG THANH TOÁN QUỐC TẾ ................................. 5

1.1 Tổng quan về rủi ro trong thanh toán quốc tế ................................................. 5

1.1.1 Rủi ro trong phương thức chuyển tiền: .............................................................. 5

1.1.2 Rủi ro trong phương thức nhờ thu: .................................................................... 6

1.1.3 Rủi ro trong phương thức tín dụng chứng từ: .................................................. 10

1.2 Tổng quan về quản trị rủi ro trong thanh toán quốc tế ................................ 15

1.2.1 Khái niệm quản trị rủi ro trong thanh toán quốc tế .......................................... 15

1.2.2 Nội dung quản trị rủi ro trong thanh toán quốc tế ............................................ 16

1.2.3 Các biện pháp phòng ngừa rủi ro thanh toán quốc tế ....................................... 20

1.2.4 Các nhân tố ảnh hưởng đến quản trị rủi ro trong thanh toán quốc tế ............... 21

1.2.5 Sự cần thiết phải quản trị rủi ro thanh toán quốc tế trong hoạt động kinh doanh

của các Ngân hàng thương mại ................................................................................. 24

1.3 Tổng quan về quản trị rủi ro phát sinh từ các tranh chấp phát sinh trong

thanh toán quốc tế ................................................................................................... 26

1.3.1 Khái niệm về quản trị rủi ro phát sinh từ các tranh chấp trong thanh toán quốc

tế ................................................................................................................................ 26

1.3.2 Nội dung về quản trị rủi ro phát sinh từ các tranh chấp trong thanh toán quốc

tế ................................................................................................................................ 27

1.3.3 Yêu cầu của việc quản trị rủi ro phát sinh từ các tranh chấp trong thanh toán

quốc tế.......................................................................................................................33

1.3.4 Các phương thức giảm thiểu rủi ro phát sinh từ các tranh chấp trong thanh

toán quốc tế...............................................................................................................34

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TỪ CÁC TRANH CHẤP

TRONG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI NGÂN HÀNG HD BANK...............37

2.1 Giới thiệu tổng quan về HD Bank...................................................................37

2.1.1 Sơ lược quá trình hình thành và phát triển......................................................37

2.1.2 Mô hình tổ chức...............................................................................................39

2.2 Tình hình hoạt động thanh toán quốc tế tại HD Bank..................................41

2.2.1 Mô hình tổ chức...............................................................................................41

2.2.2 Tình hình thanh toán quốc tế tại ngân hàng HD Bank....................................43

2.3 Các phương thức thanh toán quốc tế tại HD Bank.......................................45

2.4 Thực Trạng quản trị rủi ro phát sinh từ các tranh chấp trong thanh toán

quốc tế tại HD Bank...............................................................................................50

2.4.1 Môi trường quản trị rủi ro phát sinh từ các tranh chấp trong thanh toán quốc tế

tại HD Bank..............................................................................................................50

2.4.2 HD Bank nhận dạng rủi ro phát sinh từ các tranh chấp có thể xảy ra trong

thanh toán quốc tế.....................................................................................................51

2.4.3 Đo lường rủi ro, tổn thất phát sinh từ các tranh chấp trong thanh toán quốc tế

tại HD Bank..............................................................................................................51

2.4.4 Giám sát rủi ro phát sinh từ các tranh chấp trong thanh toán quốc tế tại HD

Bank..........................................................................................................................55

2.4.5 Kết quả các rủi ro phát sinh từ các tranh chấp trong thanh toán quốc tế đã xảy

ra tại HD Bank..........................................................................................................56

2.4.6 Lựa chọn kỹ thuật phòng ngừa rủi ro phát sinh từ các tranh chấp trong thanh

toán quốc tế tạo HD Bank.........................................................................................62

2.4.7 Công tác báo cáo và đánh giá về quản trị rủi ro phát sinh từ các tranh chấp

trong thanh toán quốc tế tại ngân hàng HD Bank.....................................................64

2.5 Đánh giá Thực Trạng quản trị rủi ro phát sinh từ các tranh chấp trong

thanh toán quốc tế tại ngân hàng HD Bank ......................................................... 64

2.5.1 Những kết quả đạt được trong công tác quản trị rủi ro phát sinh từ các tranh

chấp trong thanh toán quốc tế tại HD Bank .............................................................. 64

2.5.2 Những hạn chế trong quản trị rủi ro phát sinh từ các tranh chấp trong thanh

toán quốc tế tại HD Bank .......................................................................................... 67

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN TRỊ RỦI RO PHÁT SINH

TỪ CÁC TRANH CHẤP TRONG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI NGÂN

HÀNG HD BANK ................................................................................................... 70

3.1 Định hướng phát triển hoạt động thanh toán quốc tế của HD Bank giai

đoạn 2019 – 2022 ..................................................................................................... 70

3.1.1 Định hướng phát triển hoạt động kinh doanh chung của HD Bank giai đoạn

2019 - 2022 ............................................................................................................... 70

3.1.2 Định hướng phát triển hoạt động thanh toán quốc tế của HD Bank giai đoạn

năm 2019 – 2022 ....................................................................................................... 72

3.2. Giải pháp nhằm tăng cường quản trị rủi ro phát sinh từ các tranh chấp

trong thanh toán quốc tế HD Bank giai đoạn năm 2019 – 2022 ......................... 72

3.2.1 Chú trọng đào tạo kiến thức về quản trị rủi ro cũng như nâng cao chất lượng,

nghiệp vụ cho nhân viên thanh toán quốc tế ............................................................. 72

3.2.2 Các giải pháp hạn chế rủi ro đối với từng phương thức thanh toán quốc tế .... 76

3.2.3 Tư vấn cho khách hàng về các vấn đề liên quan đến thanh toán quốc tế ........ 83

3.2.4 Tăng cường mở rộng quan hệ đại lý với các ngân hàng nước ngoài ............... 85

3.3 Một số kiến nghị ................................................................................................ 86

3.3.1 Đối với chính phủ ............................................................................................. 86

3.3.2 Đối với Ngân hàng nhà nước ........................................................................... 88

KẾT LUẬN .............................................................................................................. 91

TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 92

DANH MỤC HÌNH, BẢNG, BIỂU ĐỒ

Số Thứ Tự Tên Hình, Bàng, Biểu Đồ Trang

Hình 2.1 Cơ Cấu Quản Trị Ngân Hàng – Sơ Đồ Tổ Chức Của 41

HD Bank

Hình 2.2 Mô Hình Thanh Toán Quốc Tế Tại HD Bank 42

Hình 2.3 Doanh Số Phương Thức Tín Dụng Chứng Từ Của 48

HD Bank Từ 2013-2018

Bảng 2.1 Doanh Số Thanh Toán Quốc Tế Của HD Bank 44

Theo Từng Phương Thức Từ 2014-2018

Bảng 2.2 Doanh Số Phương Thức Tín Dụng Chứng Từ Từ 47

Năm 2013-2018

Bảng 2.3 Doanh Số Phương Thức Nhờ Thu Của HD Bank Từ 49

Năm 2013-2018

Bảng 2.4 Doanh Số Phương Thức Chuyển Tiền Của HD 49

Bank Từ Năm 2013-2018

Bảng 2.5 Tỷ Lệ Rủi Ro Giữa Các Phương Thức Thanh Toán 52

Quốc Tế Giai Đoạn 2013-2018

Bảng 2.6 Bảng Danh Mục Rủi Ro HD Bank 2013-2018 54

Bảng 2.7 Các Kĩ Thuật Phòng Ngừa Rủi Ro Trong Thanh 62

Toán Quốc Tế Tại HD Bank Giai Đoạn 2013-2018

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

AWB

BVC

B/L

CNTT

HD Bank

HSC

L/C

NH

NHPH

NHTM

NK

SWIFT

TNHH

TTQT

TTXLCT

UCP

XNK

XK

: Vận Đơn Hàng Không – Airwaybill

: Tổ Chức Đánh Giá Chất Lượng Bureau Veritas

: Vận Đơn – Bill of Lading

: Công Nghệ Thông Tin

: Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Phát Triển Nhà Thành Phố

Hồ Chí Minh

: Hội Sở Chính

: Tín Dụng Thư – Letter of Credit

: Ngân Hàng

: Ngân Hàng Phát Hành

: Ngân Hàng Thương Mại

: Nhập Khẩu

: Hệ Thống Viễn Thông Tài Chính Liên Ngân Hàng Toàn Cầu

: Trách Nhiệm Hữu Hạn

: Thanh Toán Quốc Tế

: Trung Tâm Xử Lý Chứng Từ

: Quy Tắc Và Thực Hành Thống Nhất Tín Dụng Chứng Từ

: Xuất Nhập Khẩu

: Xuất Khẩu

TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN

1. Vấn đề nghiên cứu

Thanh toán quốc tế tiềm ẩn khá nhiều rủi ro vì sự phức tạp và đa dạng của yếu

tố quốc tế đem đến. Đặc biệt, khi một số người cho rằng hoạt động thanh toán quốc

tế mang lại thu nhập hấp dẫn nhưng ngân hàng không hề phải bỏ vốn, càng làm cho

họ chủ quan lơ là, bất chấp những rủi ro tiềm ẩn có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Vì

vậy, việc nghiên cứu một cách có hệ thống các nội dung và biện pháp nhằm quản lý

các rủi ro trong các phương thức thanh toán quốc tế để nâng cao hiệu quả hoạt động

thanh toán quốc tế tại ngân hàng phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế đối ngoại là

một nhu cầu khách quan và hợp với quy luật. Đề tài với tiêu đề “Quản trị rủi ro phát

sinh từ các tranh chấp trong thanh toán quốc tế tại ngân hàng HD Bank” hy vọng sẽ

giải quyết các yêu cầu của vấn đề đặt ra.

2. Những nội dung chính

- Đề tài trình bày những cơ sở lý luận về thanh toán quốc tế và rủi ro trong

thanh toán quốc tế. Từ những cơ sở lý luận này, sẽ đưa ra những rủi ro có thể xảy ra

đối với từng phương thức thanh toán cụ thể .

- Dựa vào thực tế vận dụng phương thức thanh toán quốc tế tại HD Bank,

những trường hợp rủi ro đã xảy ra trong thực tế để đưa ra các giải pháp phù hợp và

hiệu quả cho HD Bank.

3. Kết quả chính đạt được

- Phân tích được thực trạng hoạt động thanh toán quốc tế của ngân hàng HD

Bank: những mặt tích cực mà ngân hàng đã và đang đạt được và những mặt hạn chế

cần phải khắc phục.

- Đưa ra được giải pháp cụ thể đối với các hạn chế nhằm giảm rủi ro phát sinh

trong thanh toán quốc tế mà ngân hàng HD Bank có thể áp dụng được và một số

kiến nghị với chính phủ và ngân hàng nhà nước để tạo điều kiện xúc tác cho các giải

pháp đó tác động tích cực hơn.