K24 tcnh nguyenthingocminh phantichtaichinhkhachhangdoanhnghieptaiagribank

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP

TRONG HOẠT ĐỘNG CẤP TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG

NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

NGUYỄN THỊ NGỌC MINH

Hà Nội - 2019

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP

TRONG HOẠT ĐỘNG CẤP TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG

NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM

Ngành: Tài chính – Ngân hàng

Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng

Mã số: 83.40.201

Họ và tên: Nguyễn Thị Ngọc Minh

Người hướng dẫn: TS Nguyễn Thu Thủy

Hà Nội - 2019

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đề tài “Phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp

trong hoạt động cấp tín dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông

thôn Việt Nam” là đề tài nghiên cứu độc lập của riêng tôi, được đưa ra dựa trên cơ

sở tìm hiểu, phân tích và đánh giá các số liệu tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát

triển Nông thôn Việt Nam. Các số liệu là trung thực và chưa được công bố tại các

công trình nghiên cứu có nội dung tương đồng nào khác.

Hà Nội, ngày tháng năm 2019

Tác giả

Nguyễn Thị Ngọc Minh

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn này, tôi đã nhận được sự

giúp đỡ nhiệt tình từ các cơ quan, tổ chức và cá nhân. Nhân đây, tôi xin gửi lời cảm

ơn sâu sắc lòng biết ơn chân thành đến các tập thể, cá nhân đã tạo điều kiện và giúp

đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài.

Trước hết tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu trường Đại học Ngoại

thương, Phòng Đào tạo và Khoa Sau đại học của trường cùng tập thể các thầy cô

giáo, những người đã trang bị kiến thức cho tôi trong suốt quá trình học tập và

nghiên cứu tại trường.

Với lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất, tôi xin trân trọng cảm ơn TS.

Nguyễn Thu Thủy, người đã trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt quá trình nghiên cứu

và hoàn thiện đề tài.

Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến các đồng nghiệp tại Ngân hàng Nông

nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Agribank đã giúp đỡ tôi thu thập thông

tin và tổng hợp số liệu trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn này.

Do thời gian nghiên cứu và kiến thức còn hạn chế, luận văn được hoàn thiện

không thể tránh khỏi những sơ suất thiếu sót, tác giả rất mong nhận được những ý

kiến của các thầy cô giáo cùng các bạn.

Xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày tháng năm 2019

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Nguyễn Thị Ngọc Minh

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN......................................................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN............................................................................................................................................ii

MỤC LỤC..................................................................................................................................................iii

DANH MỤC BẢNG............................................................................................................................vii

DANH MỤC SƠ ĐỒ..........................................................................................................................viii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ.......................................................................................................................ix

DANH MỤC KÝ HIỆU, VIẾT TẮT............................................................................................x

TÓM TẮT LUẬN VĂN....................................................................................................................xii

MỞ ĐẦU.......................................................................................................................................................1

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH KHÁCH

HÀNG TRONG HOẠT ĐỘNG CẤP TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI.........................................................................................................................................8

1.1. Tổng quan về phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt động

cấp tín dụng của Ngân hàng thương mại.......................................................................................8

1.1.1. Khái niệm hoạt động cấp tín dụng..........................................................................8

1.1.2. Tổng quan về phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt

động cấp tín dụng của Ngân hàng thương mại...........................................................13

1.1.3 Cơ sở dữ liệu phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt

động cấp tín dụng của ngân hàng thương mại............................................................16

1.2. Nội dung phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt động cấp tín

dụng của Ngân hàng thương mại....................................................................................................21

1.2.1. Các phương pháp sử dụng phân tích tài chính khách hàng doanh

nghiệp.............................................................................................................................................21

1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng phân tích tài chính khách hàng

doanh nghiệp trong hoạt động cấp tín dụng của Ngân hàng thương mại.......23

1.2.3. Nội dung phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt

động cấp tín dụng của Ngân hàng thương mại...........................................................25

iv

1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong

hoạt động cấp tín dụng của Ngân hàng thương mại...............................................................39

1.4. Kinh nghiệm phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt động cấp

tín dụng của Ngân hàng thương mại khác trong nước..........................................................42

1.4.1. Kinh nghiệm phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt

động cấp tín dụng của Ngân hàng thương mại khác trong nước........................42

1.4.2. Bài học kinh nghiệm phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt

động cấp tín dụng cho Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam

44

Kết luận chương 1................................................................................................................................45

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH KHÁCH HÀNG

DOANH NGHIỆP TRONG HOẠT ĐỘNG CẤP TÍN DỤNG TẠI NGÂN

HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM............46

2.1. Tổng quan về Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam......46

2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển.......................................................................46

2.1.2. Cơ cấu tổ chức...............................................................................................................46

2.1.3. Tình hình hoạt động kinh doanh............................................................................48

2.2. Thực trạng phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt động cấp tín

dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam........................56

2.2.1. Quy trình nghiệp vụ cấp tín dụng khách hàng doanh nghiệp của Ngân

hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam..............................................56

2.2.2. Quy trình phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt

động cấp tín dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt

Nam..................................................................................................................................................59

2.2.3. Khái quát về thực trạng phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp

trong hoạt động cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông

thôn Việt Nam.............................................................................................................................62

2.2.4 Nội dung phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt động

cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam.......64

v

2.3. Đánh giá thực trạng phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt

động cấp tín dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam

84

2.3.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến phân tích tài chính khách hàng doanh

nghiệp trong hoạt động cấp tín dụng tại Agribank....................................................84

2.3.2. Kết quả đạt được từ quá trình phân tích tài chính khách hàng doanh

nghiệp trong hoạt động cấp tín dụng của Agribank..................................................87

2.3.3. Hạn chế và nguyên nhân...........................................................................................89

Kết luận chương 2................................................................................................................................91

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH KHÁCH

HÀNG DOANH NGHIỆP TRONG HOẠT ĐỘNG CẤP TÍN DỤNG CỦA

NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM

92

3.1. Định hướng hoạt động cấp tín dụng và phân tích tài chính khách hàng doanh

nghiệp trong hoạt động cấp tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển

Nông thôn Việt Nam............................................................................................................................92

3.1.1. Định hướng chung cho hoạt động cấp tín dụng Ngân hàng Nông

nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam.....................................................................92

3.1.2. Định hướng phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt

động cấp tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt

Nam..................................................................................................................................................95

3.2. Các giải pháp hoàn thiện phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong

hoạt động cấp tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt

Nam..............................................................................................................................................................96

3.2.1. Thực hiện đúng, đầy đủ, nghiêm ngặt quy trình phân tích khách hàng

doanh nghiệp vay vốn..............................................................................................................96

3.2.2. Thường xuyên thu thập, kiểm tra thông tin tài chính và phi tài chính về

khách hàng doanh nghiệp......................................................................................................97

vi

3.2.3. Thường xuyên tra cứu thông tin qua trung tâm thông tin tín dụng (CIC)

của Ngân hàng Nhà nước.......................................................................................................98

3.2.4. Hoàn thiện việc phân loại, quản lý khách hàng theo loại hình, ngành nghề

kinh doanh, quy mô kinh doanh.........................................................................................98

3.2.5. Hoàn thiện hệ thống các chỉ tiêu trung bình đối với từng ngành, nghề,

lĩnh vực kinh doanh..................................................................................................................99

3.2.6. Hoàn thiện phương pháp phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp

100

3.2.7. Hoàn thiện hệ thống chấm điểm tín dụng và xếp hạng khách hàng doanh

nghiệp...........................................................................................................................................101

3.2.8. Quy định cụ thể các nội dung phân tích tài chính cho từng loại doanh

nghiệp...........................................................................................................................................102

3.2.9. Hoàn thiện trình độ nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ

phân tích.....................................................................................................................................109

3.3. Một số kiến nghị.........................................................................................................................110

3.3.1. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước..................................................................110

3.3.2. Kiến nghị với các cơ quan quản lý Nhà nước...............................................112

Kết luận chương 3..............................................................................................................................114

KẾT LUẬN............................................................................................................................................115

DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................117

vii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1: Bảng phân tích cơ cấu tài sản, nguồn vốn........................................................27

Bảng 2.1: Diễn biến huy động tiền gửi tại Agribank giai đoạn 2013-2018...........49

Bảng 2.2: Tình hình cho vay tại Agribank.............................................................................50

Bảng 2.3: Chi tiết thanh toán trong nước của Agribank...............................................54

Bảng 2.4: Một số chỉ tiêu về hoạt động thanh toán thẻ tại Agribank.....................55

Bảng 2.5. Bảng cân đối kế toán năm 2018, 2017.................................................................65

Bảng 2.6. Bảng phân tích các chỉ tiêu thanh khoản..........................................................70

Bảng 2.7. Bảng phân tích các chỉ số về công nợ..................................................................70

Bảng 2.8. Bảng phân tích các chỉ tiêu về hoạt động..........................................................71

Bảng 2.9. Bảng phân tích các chỉ số về thu nhập................................................................72

Bảng 2.10 Bảng phân tích cơ cấu tài sản của Công ty CP đầu tư Nông nghiệp

Agri-Vina..........................................................................................Error! Bookmark not defined.

Bảng 2.11. Bảng phân tích cơ cấu nguồn vốn của Công ty CP đầu tư Nông

nghiệp Agri-Vina.....................................................................Error! Bookmark not defined.

Bảng 2.12. Bảng đánh giá mức độ độc lập tài chính của Công ty CP đầu tư

Nông nghiệp Agri-Vina.....................................................................................................................87

Bảng 2.13. Thang điểm xếp hạng và phân loại nhóm nợ...............................................82

Bảng 2.14. Bảng chấm điểm và xếp hạng tín dụng Công ty CP đầu tư Nông

nghiệp Agri-Vina...................................................................................................................................83

viii

DANH MỤC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

Viêt Nam - Agribank...........................................................................................................................47

Sơ đồ 2.2: Quy trình chấm điểm tín dụng và xếp hạng khách hàng doanh

nghiệp của Agribank Việt Nam....................................................................................................78

Sơ đồ 2.3. Các chỉ tiêu dùng để chấm điểm tài chính.......................................................79

Sơ đồ 2.4. Các chỉ tiêu dùng để chấm điểm phi tài chính..............................................80

ix

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 2.1: Doanh số thanh toán quốc tế tại Agribank giai đoạn 2010-2018... 52

Biểu đồ 2.2: Thu phí thanh toán quốc tế tại Agribank giai đoạn 2014-2018 ..... 52

Biểu đồ 2.3: Doanh số mua bán ngoại tệ tại Agribank giai đoạn 2012-2018 ..... 53

x

DANH MỤC KÝ HIỆU, VIẾT TẮT

Từ viết tắt Tiếng Việt

Agribank Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam

ATM Máy rút tiền tự động dịch vụ ngân hàng

BCĐKT Bảng cân đối kế toán

BCKQKD Báo cáo kết quả kinh doanh

BCLCTT Báo cáo lưu chuyển tiền tệ

BCTC Báo cáo tài chính

BĐTV Bảo đảm tiền vay

CBTD Cán bộ tín dụng

CIC Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia Việt Nam

EBIT Lợi nhuận trước thuế và lãi vay

HDV Huy động vốn

HĐTD Hợp đồng tín dụng

HTK Hàng tồn kho

IPCAS Hệ thống hạch toán nội bộ của Agribank

KDNT Kinh doanh ngoại tệ

LNST Lợi nhuận sau thuế

LNTT Lợi nhuận trước thuế

NH Ngân hàng

NHNN Ngân hàng nhà nước

NHTM Ngân hàng thương mại

NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần

NNH Nợ ngắn hạn

xi

NVL Nguyên vật liệu

ROA Tỷ số lợi nhuận trên tài sản

ROE Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu

SWAP Hoán đổi, là một phái sinh tài chính mà trong đó các bên tham

gia trao đổi dòng tiền

SXKD Sản xuất kinh doanh

TCDN Tài chính doanh nghiệp

TCTD Tổ chức tín dụng

TD Tín dụng

TPTD Trưởng phòng tín dụng

Techcombank Ngân hàng Thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam

TS Tài sản

TSCĐ Tài sản cố định

TSĐB Tài sản đảm bảo

TSDH Tài sản dài hạn

TSNH Tài sản ngắn hạn

TTBM Thanh toán biên mậu

TTQT Thanh toán quốc tế

TTV Thị trường vốn

VCSH Vốn chủ sở hữu

Vietcombank Ngân hàng Thương mại cổ phần ngoại Thương Việt Nam

Vietinbank Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam

XLRR Xử lý rủi ro

XNK Xuất nhập khẩu