Hướng dẫn lựa chọn thiết bị, hệ thống đo lường, điều khiển trong công tác kiểm soát, cảnh báo, lưu trữ nồng độ khí thải từ thiết bị trong các nhà máy nhiệt điện, xi măng, hoá chất

BỘ CÔNG THƯƠNG

VIỆN NGHIÊN CỨU CƠ KHÍ

BÁO CÁO TỔNG KẾT

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CÔNG NGHỆ

CẤP BỘ NĂM 2007

Tên đề tài:

“HƯỚNG DẪN LỰA CHỌN THIẾT BỊ, HỆ THỐNG ĐO LƯỜNG,

ĐIỀU KHIỂN TRONG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT, CẢNH BÁO,

LƯU TRỮ NỒNG ĐỘ THÀNH PHẦN KHÍ THẢI TỪ THIẾT BỊ

TRONG CÁC NHÀ MÁY NHIỆT ĐIỆN, XI MĂNG, HÓA CHẤT”

Cơ quan chủ quản: Bộ Công Thương

Cơ quan chủ trì đề tài: Viện Nghiên cứu Cơ khí

Chủ nhiệm đề tài: TS. Dương Văn Long

6905

20/6/2008

Hà Nội – Năm 2007

BỘ CÔNG THƯƠNG

VIỆN NGHIÊN CỨU CƠ KHÍ

BÁO CÁO TỔNG KẾT

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CÔNG NGHỆ

CẤP BỘ NĂM 2007

Tên đề tài:

“HƯỚNG DẪN LỰA CHỌN THIẾT BỊ, HỆ THỐNG ĐO LƯỜNG,

ĐIỀU KHIỂN TRONG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT, CẢNH BÁO,

LƯU TRỮ NỒNG ĐỘ THÀNH PHẦN KHÍ THẢI TỪ THIẾT BỊ

TRONG CÁC NHÀ MÁY NHIỆT ĐIỆN, XI MĂNG, HÓA CHẤT”

Thủ trưởng đơn vị Chủ nhiệm đề tài

(Ký tên, đóng dấu) (Ký, ghi rõ họ tên)

Hà Nội – Năm 2007

Môc lôc

®Æt vÊn ®Ò …………………………………..…………………………… 1

Ch−¬ng 1. qu¸ tr×nh ph¸t th¶i g©y « nhiÔm kh«ng khÝ,

tÝnh chÊt vµ ¶nh h−ëng tõ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n

xuÊt cña c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn, xi m¨ng, hãa chÊt ...

3

1.1. Qu¸ tr×nh ph¸t th¶i bôi vµ KHÝ ®éc Tõ NHµ M¸Y NHIÖT

§IÖN ………………………………………….……..………………………..

3

1.1.1. Qu¸ tr×nh ph¸t sinh bôi …………….………...………………………… 3

1.1.2. Qu¸ tr×nh ph¸t sinh khÝ ®éc ................................................................ 7

1.2. Qu¸ tr×nh ph¸t th¶i bôi, khÝ ®éc Tõ NHµ M¸Y xi m¨ng 9

1.2.1. Qu¸ tr×nh ph¸t th¶i bôi trong c¸c c«ng ®o¹n s¶n xuÊt……….....…. 9

1.2.2. Qu¸ tr×nh ph¸t sinh khÝ ®éc trong s¶n xuÊt………………...….…...… 14

1.3. qu¸ tr×nh ph¸t th¶i g©y « nhiÔm kh«ng khÝ t¹i c¸c

nhµ m¸y thuéc ngµnh ho¸ chÊt .....................................................

14

1.3.1. Sù ph¸t th¶i d¹ng khÝ trong s¶n xuÊt ho¸ chÊt c¬ b¶n.................... 14

1.3.2. Sù ph¸t th¶i d¹ng khÝ trong s¶n xuÊt ph©n bãn .............................. 17

1.4. thµnh phÇn, tÝnh chÊt bôi vµ khÝ ®éc ph¸t th¶i tõ

ho¹t ®éng cña nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn, xi m¨ng, hãa chÊt .......

18

1.4.1. Thµnh phÇn, tÝnh chÊt cña bôi nhiÖt ®iÖn, xi m¨ng, hãa chÊt…….. 18

1.4.2. T¸c h¹i cña bôi tíi søc khoÎ con ng−êi …………………….………… 20

1.4.3. Thµnh phÇn, tÝnh chÊt khÝ ®éc tõ nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn, xi m¨ng …. 21

1.4.4. Thµnh phÇn, tÝnh chÊt khÝ ®éc tõ nhµ m¸y hãa chÊt ..…...……..….. 25

Ch−¬ng 2. KH¶o s¸t thiÕt bÞ, hÖ thèng ®o l−êng ®iÒu

khiÓn cña c¸c h∙ng trªn thÕ giíi trong lÜnh vùc kiÓm

so¸t « nhiÔm kh«ng khÝ, hiÖn tr¹ng øng dông thiÕt bÞ

®o ……………………....………………….…………………………….

27

2.1. Kh¶o s¸t thiÕt bÞ, hÖ thèng thiÕt bÞ trong c«ng t¸c

kiÓm so¸t « nhiÔm kh«ng khÝ …………………….……….…………… 27

2.1.1. C¸c h∙ng cung cÊp thiÕt bÞ phô trî trong c«ng t¸c kiÓm so¸t «

nhiÔm kh«ng khÝ …….…………………………...………………………..………….

27

2.1.2. ThiÕt bÞ ®o c¸c th«ng sè bôi….….…………………………...………….. 34

2.1.3. ThiÕt bÞ ®o c¸c th«ng sè thµnh phÇn khÝ …..…………….....………… 43

2.1.4. Mét sè h∙ng kh¸c …..……………………………………….....…………. 56

2.2. kh¶ n¨ng øng dông thiÕt bÞ ®o ………………..……………..…… 61

2.1.1 Kh¶ n¨ng øng dông thiÕt bÞ ®o trong c«ng t¸c kiÓm so¸t « nhiÔm

kh«ng khÝ tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt xi m¨ng, nhiÖt ®iÖn, hãa chÊt….………

61

2.2.2. Tiªu chÝ lùa chän thiÕt bÞ ®o trong c«ng t¸c kiÓm so¸t « nhiÔm

kh«ng khÝ tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt xi m¨ng, nhiÖt ®iÖn, hãa chÊt …………

66

2.3. hiÖn tr¹ng øng dông thiÕt bÞ ®o …………………..……..….…… 68

2.3.1. Kh¶o s¸t hiÖn tr¹ng øng dông thiÕt bÞ ®o trong c«ng t¸c kiÓm so¸t

« nhiÔm kh«ng khÝ trªn thÕ giíi……………………….………….…….……………

68

2.3.2 HiÖn tr¹ng øng dông thiÕt bÞ trong ®o « nhiÔm kh«ng khÝ t¹i c¸c

nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn, xi m¨ng, hãa chÊt ë ViÖt Nam ……………….....………….

72

2.3.3. Ph©n tÝch hiÖn tr¹ng øng dông thiÕt bÞ ®o vµ ®Ò xuÊt …..….…..…… 75

Ch−¬ng 3. C¸c nguyªn lý ho¹t ®éng vµ h−íng dÉn lùa

chän thiÕt bÞ, hÖ thèng thiÕt bÞ ®o cho c«ng t¸c kiÓm

so¸t « nhiÔm kh«ng khÝ tõ c¸c nhµ m¸y nhÞªt ®iÖn, xi

m¨ng, hãa chÊt ………………………………………………..…..……………

77

3.1. nguyªn lý ho¹t ®éng cña thiÕt bÞ ph©n tÝch m«i

tr−êng kh«ng khÝ ……………………………….........................……………

77

3.1.1. C¸c ph−¬ng ph¸p ®o vµ ph©n tÝch thµnh phÇn bôi ………..….…… 77

3.1.2. C¸c ph−¬ng ph¸p ®o vµ ph©n tÝch thµnh phÇn khÝ ®éc .……….…… 86

3.2. h−íng dÉn lùa chän thiÕt bÞ, hÖ thèng thiÕt bÞ ®o cho

c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn, xi m¨ng, hãa chÊt…………….….…..…

92

3.2.1. Lùa chän thiÕt bÞ, hÖ thèng thiÕt bÞ ®o cho c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn.. 92

3.2.2. Lùa chän thiÕt bÞ, hÖ thèng thiÕt bÞ ®o cho c¸c nhµ m¸y xi m¨ng .... 95

3.2.3. Lùa chän thiÕt bÞ, hÖ thèng thiÕt bÞ ®o cho c¸c nhµ m¸y hãa chÊt ... 98

KÕt luËn ………………………………………………………….………… 102

1

§Æt vÊn ®Ò

Trong thêi gian qua, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña ViÖt Nam lu«n duy tr× ®−îc

tèc ®é t¨ng tr−ëng cao, ®¹t ®−îc ®−îc nh÷ng thµnh tùu quan träng, ®ãng gãp tÝch

cùc vµo nhÞp ®é ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n−íc. Tèc ®é t¨ng tr−ëng gi¸ trÞ s¶n xuÊt

c«ng nghiÖp b×nh qu©n 5 n¨m 1996 – 2000 ®¹t 13,92%/n¨m. Trung b×nh trong 5

n¨m (2001 - 2005) møc t¨ng tr−ëng ®¹t ®Õn 16%/n¨m, v−ît chØ tiªu do §¹i héi

§¶ng IX ®Ò ra cho ngµnh C«ng nghiÖp. C¬ cÊu kinh tÕ c¶ n−íc sau 5 n¨m thùc

hiÖn ®−êng lèi §¹i héi §¶ng IX ®· cã nh÷ng b−íc chuyÓn dÞch tÝch cùc theo

h−íng c«ng nghiÖp ho¸. Tõ sau khi cã chÝnh s¸ch ®æi míi cña §¶ng vµ Nhµ

n−íc, vµ nhÊt lµ sau khi cã luËt ®Çu t− n−íc ngoµi, ngoµi nh÷ng nhµ m¸y, xÝ

nghiÖp ®· cã tõ tr−íc vÉn tiÕp tôc ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn, hµng lo¹t nhµ m¸y, c¬

së s¶n xuÊt c«ng nghiÖp míi ®−îc thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng.

Song song víi qu¸ tr×nh t¨ng tr−ëng vµ ph¸t triÓn, c¸c c¬ së s¶n xuÊt c«ng

nghiÖp còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y « nhiÔm m«i tr−êng kh«ng khÝ

®¸ng kÓ. Ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt nhiÖt ®iÖn, xi m¨ng, hãa chÊt ®−îc coi lµ

nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt g©y ¶nh h−ëng lín tíi m«i tr−êng, ®Æc biÖt lµ m«i tr−êng

kh«ng khÝ. KhÝ th¶i tõ nguån ®èt nhiªn liÖu vµ c¸c c«ng ®o¹n chÕ biÕn nhiªn liÖu

cña c¸c c¬ së c«ng nghiÖp nh− nhiÖt ®iÖn, xi m¨ng, ph©n bãn sö dông nhiªn liÖu

than, dÇu FO lµ nguån th¶i lín nhÊt, ph©n bè kh¾p n¬i vµ chøa ®Çy ®ñ c¸c chÊt «

nhiÔm kh«ng khÝ ®Æc tr−ng nh− SO2, NOx, CO, CO2 bôi.

¤ nhiÔm m«i tr−êng nãi chung vµ « nhiªm m«i tr−êng kh«ng khÝ nãi riªng

®ang ngµy cµng g©y ra c¸c ¶nh h−ëng tiªu cùc tíi søc khoÎ céng ®ång, ®êi sèng

x· héi, cô thÓ t×nh tr¹ng « nhiÔm kh«ng khÝ ngµy cµng trÇm träng ®· lµm sè ca

m¾c c¸c bÖnh liªn quan tíi ®−êng h« hÊp, ung th−… gia t¨ng. Theo kÕt qu¶ kh¶o

s¸t nång ®é SO2 t¨ng trung b×nh h»ng n¨m kho¶ng 10% - 17%; nång ®é khÝ NOx

t¨ng nhanh h¬n, b×nh qu©n hµng n¨m kho¶ng tõ 40 – 60%; nång ®é bôi PM10

t¨ng 1,5 lÇn.

KiÓm so¸t kh¶ n¨ng ph¸t th¶i g©y « nhiÔm m«i tr−êng tõ c¸c ho¹t ®éng

c«ng nghiÖp mang l¹i lµ yÕu tè quan träng trong trong c«ng t¸c b¶o vÖ m«i

tr−êng vµ mang l¹i lîi Ých cho céng ®ång vµ chÝnh c¸c doanh nghiÖp. KÕt qu¶ ®o

®¹c th−êng xuyªn t¹i c¸c nguån th¶i vµ èng khãi cña nhµ m¸y th«ng qua thiÕt bÞ

®o trùc tiÕp tõ hÖ thèng quan tr¾c lµ c¨n cø kh¸ch quan, ph¶n ¶nh thùc tr¹ng ph¸t

th¶i g©y « nhiÔm cña nhµ m¸y ®ã. C¸c c¬ quan qu¶n lý m«i tr−êng c¨n cø vµo

thùc tr¹ng ph¸t th¶i ®Ó cã c¸c biÖn ph¸p ®¸nh gi¸ møc ®é ¶nh h−ëng tíi m«i

2

tr−êng vµ søc kháe con ng−êi, qu¶n lý, xö lý c¸c c¬ së g©y « nhiÔm vµ lµ c¨n cø

®Ó gãp phÇn quy ho¹ch ph¸t triÓn bÒn v÷ng c¸c côm c«ng nghiÖp, khu c«ng

nghiÖp.

§èi víi doanh nghiÖp, kÕt qu¶ quan tr¾c m«i tr−êng tù ®éng sÏ ®¸nh gi¸

kh¶ n¨ng xö lý « nhiÔm cña nhµ m¸y, lµ b»ng chøng kh¼ng ®Þnh ho¹t ®éng cña

doanh nghiÖp lµ ®¶m b¶o c¸c tiªu chuÈn vÒ m«i tr−êng, kh«ng g©y ¶nh h−ëng tíi

khu vù d©n c− l©n cËn, ng−êi lao ®éng. Sè liÖu quan tr¾c ®−îc l−u tr÷ nhiÒu n¨m

b»ng phÇn mÒm l−u tr÷ vµ hÖ thèng l−u tr÷ cña tr¹m quan tr¾c sÏ lµ chøng cø vÒ

tÝnh an toµn ®èi víi m«i tr−êng.

§èi víi nhµ n−íc, viÖc kh¼ng ®Þnh møc ®é ph¸t th¶i g©y « nhiÔm m«i

tr−êng cña ngµnh c«ng nghiÖp nãi chung dùa vµo tÝnh to¸n qua tæng l−îng nhiªn

liÖu tiªu thô, kh¶ n¨ng xö lý khÝ th¶i vµ chÝnh x¸c nhÊt lµ tõ tæng hîp kÕt qu¶ ®o

tõ c¸c tr¹m quan tr¾c néi bé. ViÖt Nam ®ang ®Þnh h−íng ngµnh c«ng nghiÖp th©n

thiÖn víi m«i tr−êng nhê hµng lo¹t c¸c quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn ph¸t th¶i vµ kiªn

quyÕt xö lý c¸c c¬ së kh«ng ®¸p øng ®−îc nhu cÇu vÒ tiªu chuÈn ph¸t th¶i, do ®ã

kÕt qu¶ ®o ®¹c ®−îc lµ c¨n cø kh¼ng ®Þnh s¶n phÈm c«ng nghiÖp cña ViÖt Nam

lµ th©n thiÖn víi m«i tr−êng.

§Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ thiÕt bÞ vµ hÖ thèng thiÕt bÞ trong c«ng t¸c b¶o vÖ

m«i tr−êng, trªn thÕ giíi cã nhiÒu h·ng chÕ t¹o c¸c lo¹i thiÕt bÞ ®o ®¹c tÝnh to¸n

trong phßng thÝ nghiÖm, thiÕt bÞ phôc vô ®o ®¹c, c¶nh b¸o, l−u tr÷ c¸c th«ng tin

vÒ m«i tr−êng ®Æc biÖt lµ m«i tr−êng c«ng nghiÖp nh−: Durag vµ Sick Maihak

cña §øc, H·ng Thermo cña Mü, H·ng Rikenkeiki cña NhËt B¶n, h·ng Hazdust

cña Mü, TSI cña Mü, VWR cña Mü, Testo, Staplex, Casella cña Anh, Quest cña

Mü....

Mçi h·ng cã mét ®Æc thï vµ thÕ m¹nh vµ ®Æc tr−ng riªng cho tõng lo¹i

thiÕt bÞ vµ tõng lo¹i h×nh c«ng nghiÖp kh¸c nhau. Nh− cã h·ng chuyªn vÒ ®o

kiÓm, x¸c ®Þnh nång ®é, tÝnh chÊt, sè l−îng cña c¸c lo¹i bôi vµ khÝ ®éc th¶i ra

m«i tr−êng do c¸c ho¹t ®éng c«ng nghiÖp cã nång ®é khÝ th¶i « nhiÔm m«i

tr−êng rÊt cao nh− h·ng Durag, Sick maiHak cña §øc, kÌm theo thiÕt bÞ lµ c¸c hÖ

thèng phÇn mÒm qu¶n lý, b¸o c¸o rÊt phï hîp víi m« h×nh kiÓm so¸t khÝ th¶i

®éc h¹i cho c¸c nhµ m¸y nh− xi m¨ng, nhiÖt ®iÖn cña n−íc ta. Mét sè h·ng kh¸c

chuyªn s¶n xuÊt c¸c lo¹i b¬m, m¸y lÊy mÉu khÝ bôi, cã c¸c lo¹i phin läc bôi ®Ó

ph©n tÝch, phï hîp víi c«ng t¸c kiÓm tra, ®o ®¹c lÊy mÉu, kiÓm so¸t m«i tr−êng

kh«ng khÝ l−u ®éng. H·ng Rikenkeiki cña NhËt B¶n l¹i cã thÕ m¹nh vÒ tù ®éng

ho¸ c¸c thiÕt bÞ ®o kiÓm khÝ ch¸y, khÝ ®éc víi c¸c thiÕt bÞ rÊt tinh x¶o, phï hîp

3

víi viÖc ph¸t hiÖn khÝ ®éc trong c¸c nhµ m¸y ho¸ chÊt vµ mét sè khÝ th¶i ®éc h¹i

trong m«i tr−êng kh«ng khÝ.

Trong c«ng t¸c kiÓm so¸t « nhiÔm m«i tr−êng, viÖc lùa chän thiÕt bÞ phï

hîp lµ yÕu tè quan träng gãp phÇn gi¶m chi phÝ, tèi −u ho¸ viÖc sö dông thiÕt bÞ

kiÓm so¸t « nhiÔm m«i tr−êng. C¸c ®¬n vÞ sö dông thiÕt bÞ m«i tr−êng nh− c¸c

c¬ quan qu¶n lý m«i tr−êng, c¸c trung t©m nghiªn cøu, thÝ nghiÖm, c¸c nhµ m¸y

c«ng nghiÖp rÊt cÇn cã th«ng tin vÒ thiÕt bÞ nh− nhµ cung cÊp, h·ng s¶n xuÊt, tÝnh

n¨ng sö dông, gi¸ thµnh... Lµm c¬ së ®Þnh h−íng cho viÖc lùa chän thiÕt bÞ phôc

vô qu¸ tr×nh kiÓm so¸t m«i tr−êng. V× vËy cÇn thiÕt ph¶i cã c¸c nghiªn cøu, s−u

tÇm c¸c thiÕt bÞ liªn quan tíi lÜnh vùc m«i tr−êng nghiªm tóc, quy m« ®Ó t− vÊn

vµ h−íng dÉn lùa chän thiÕt bÞ sao cho phï hîp víi yªu cÇu sö dông.

4

Ch−¬ng 1

qu¸ tr×nh ph¸t th¶i g©y « nhiÔm kh«ng khÝ, tÝnh chÊt

vµ ¶nh h−ëng tõ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c¸c

nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn, xi m¨ng, hãa chÊt

1.1. Qu¸ tr×nh ph¸t th¶i bôi vµ KHÝ ®éc Tõ NHµ M¸Y NHIÖT

§IÖN

1.1.1. Qu¸ tr×nh ph¸t sinh bôi

S¶n xuÊt ®iÖn trong nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn cã thÓ m« t¶ tãm t¾t nh− sau: C¸c

nguyªn liÖu chÝnh ®Çu vµo cho lß h¬i bao gåm n−íc, than, dÇu, kh«ng khÝ, ho¸

chÊt.... S¶n phÈm chÝnh cña ®Çu ra lµ h¬i, s¶n phÈm phô cña khÝ th¶i, tro xØ, bôi.

H¬i n−íc qu¸ nhiÖt cã ¸p suÊt cao lµm quay tuabin cña hÖ thèng m¸y ph¸t lµm

s¶n sinh ra ®iÖn. Nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn ph¶i dïng c¸c nhiªn liÖu nh− than, dÇu, khÝ

ch¸y ®Ó t¹o nhiÖt cung cÊp cho c¸c lß h¬i trong c¸c c«ng ®o¹n s¶n xuÊt ®iÖn

n¨ng. Do ®ã nguån bôi chÝnh trong c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn tõ c¸c qu¸ tr×nh khai

th¸c, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n vµ nghiÒn nhiªn liÖu than. Sau qu¸ tr×nh ®èt nhiªn

liÖu trong lß, khãi còng th¶i ra l−îng bôi lín.

1.1.1.1. Ph¸t th¶i bôi tõ hÖ thèng cung cÊp, l−u tr÷ than

HÖ thèng cung cÊp than bao gåm c¸c thiÕt bÞ dì than, b¨ng t¶i hoÆc c¸c

ph−¬ng tiÖn vËn t¶i chë than tõ c¶ng ®Õn c¸c bunke chøa than hoÆc vÒ c¸c kho

than. T¹i ®©y cã c¸c thiÕt bÞ ®¸nh ®èng hoÆc tiÕp tôc ®−îc vËn chuyÓn b»ng c¸c

b¨ng t¶i tíi c¸c m¸y nghiÒn than. Trong c¸c c«ng ®o¹n tiÕp nhËn vµ vËn chuyÓn

than nhiªn liÖu tõ c¶ng tíi c¸c kho chøa lµ mét trong nh÷ng qu¸ tr×nh ph¸t sinh

bôi ph¸t t¸n vµo m«i tr−êng mµ kh«ng ®−îc kiÓm so¸t. Bôi r¬i v·i trong qu¸

tr×nh vËn chuyÓn nÕu sö dông c¸c ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn nh− xe t¶i... Trong

qu¸ tr×nh vËn chuyÓn b»ng c¸c b¨ng t¶i, bôi ph¸t sinh chñ yÕu do qu¸ tr×nh tiÕp

nhËn, vËn chuyÓn vµ ®æ vµo bunke hoÆc kho chøa.

HÖ thèng c¸c thiÕt bÞ cÊp than ®Õn m¸y nghiÒn th«ng th−êng cã 2 hÖ thèng

cÊp riªng biÖt liªn tôc tõ ®Çu ra cña c¸c bunke tíi c¸c ®Çu vµo cña c¸c m¸y

nghiÒn. Than tõ c¸c bunke ®−îc cÊp ®i víi tèc ®é cã thÓ ®iÒu chØnh vµ vÖ sinh

b»ng b¨ng t¶i vÖ sinh vËn hµnh liªn tôc. Qu¸ tr×nh nµy bôi còng ph¸t sinh vµ ph¸t

th¶i trùc tiÕp ra m«i tr−êng kh«ng khÝ chñ yÕu do sù rß rØ tõ c¸c c«ng ®o¹n cña

thiÕt bÞ vµ t¹i c¸c th¸p chuyÓn tiÕp. HÖ thèng b¨ng t¶i than th−êng bao gåm c¸c

b¨ng t¶i, c¸c th¸p chuyÓn tiÕp, c¸c thiÕt bÞ dì than di ®éng, m¸y cÊp than ®æi

5

chiÒu kiÓu b¨ng, hÖ thèng ®èi träng ®iÒu chØnh ®é c¨ng b¨ng t¶i, hÖ thèng xö lý

bôi b¨ng t¶i. C¸c c«ng ®o¹n nµy còng lµ nguån g©y « nhiÔm bôi th−êng xuyªn

cña nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn.

HÖ thèng kho than bao gåm c¸c thiÕt bÞ vµ kh¶ n¨ng ph¸t th¶i bôi nh−:

Kho than kh«, kho than hë, thiÕt bÞ ®¸nh ®èng kiÓu di chuyÓn, quay ë kho than

kh«, thiÕt bÞ cÊp than ë cÇn di ®éng ë kho than kh«, thiÕt bÞ ®¸nh ®èng lÊy than

kÕt hîp kiÓu cÈu di ®éng ë kho than hë, m¸y xóc g¹t b¸nh xÝch ë kho than hë, hÖ

thèng ®iÒu khiÓn cung cÊp than.

1.1.1.2. Ph¸t th¶i bôi trong hÖ thèng nghiÒn, läc bôi vµ qu¸ tr×nh ®èt trong lß h¬i

HÖ thèng nghiÒn than cña c¸c nhµ m¸y tuú theo c«ng nghÖ ®èt than mµ hÖ

thèng nghiÒn than sö dông c¸c c«ng nghÖ kh¸c nhau ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm than

cã kÝch th−íc kh¸c nhau. §èi víi c«ng nghÖ lß h¬i tÇng s«i tuÇn hoµn than chØ

cÇn nghiÒn ®Õn cì h¹t 0,5 – 1 cm, ë lß than phun cÇn ®−îc nghiÒn mÞn h¬n nªn

®ßi hái c«ng nghÖ nghiÒn phøc t¹p. M¸y nghiÒn than cho c«ng nghÖ ®èt than

phun cã thÓ lµ lo¹i m¸y nghiÒn bi, m¸y nghiÒn ®øng. Sè l−îng c¸c m¸y nghiÒn

phô thuéc vµo kiÓu ®èt vµ lo¹i m¸y nghiÒn.

Than sau khi nghiÒn ®−îc chuyÓn tíi c¸c bunke b»ng c¸c b¨ng t¶i. Do

l−îng than ®−îc nghiÒn ®Ó cung cÊp nhiÖt l−îng cho lß h¬i ®èt than lµ rÊt lín do

®ã nghiÒn than cung cÊp cho lß h¬i trong c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn lµ nguån ph¸t

th¶i bôi lín nhÊt cÇn kiÓm so¸t chÆt chÏ vµ ph¶i cã c¸c thiÕt bÞ xö lý bôi phï hîp.

Trong lß h¬i nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn, l−îng khãi bôi ph¸t th¶i xuÊt ph¸t tõ c¸c

qu¸ tr×nh ®èt ch¸y nhiªn liÖu than lµ rÊt lín. Trong c¸c c«ng ®o¹n n¹p liÖu cña lß

than ®· ph¸t th¶i ra bôi cÇn ph¶i ®−îc thu gom b»ng c¸c thiÕt bÞ läc bôi hoÆc hót

ch©n kh«ng. C¸c h¹t tro xØ kÝch th−íc nhá víi sù tËp chung nång ®é cao bay ra

khái lß theo dßng l−u chuyÓn cña kh«ng khÝ vµ th¶i ra ngoµi theo èng khãi cña

nhµ m¸y.

XØ than sinh ra trong qu¸ tr×nh ch¸y r¬i xuèng phÔu xØ ®−îc chøa ®Çy

n−íc hoÆc hoÆc c¸c m¸ng b¨ng chuyÒn xÝch ngËp trong n−íc. XØ ®−îc lµm nguéi

vµ nghiÒn nhá tíi <2mm bëi c¸c m¸y nghiÒn xØ. Sau ®ã xØ ®−îc ®Èy tíi bÓ chøa

bïn th−êng tû lÖ xØ vµ n−íc lµ 3/1. Th−êng trong qu¸ tr×nh thu gom xØ cho tíi khi

®Èy tíi bÓ chøa bïn th¶i, l−îng ph¸t th¶i bôi lµ kh«ng nhiÒu do ®−îc ng©m trong

n−íc ngay sau khi th¶i xØ ra khái lß. Tuy nhiªn c¸c c«ng ®o¹n tiÕp theo cña viÖc

vËn chuyÓn, xö lý nh− ®em ch«n lÊp hoÆc t¸i sö dông vµo c¸c môc ®Ých kh¸c th×

®©y còng lµ nguån ph¸t th¶i bôi ®¸ng kÓ.

6

H×nh 1.1. S¬ ®å dßng vËt chÊtvµ c¸c ®iÓm cÇn kiÓm so¸t ph¸t th¶i nhµ m¸y s¶n xuÊt nhiÖt ®iÖn