HT QL SXKD trong DN

PhÇn mét

HÖ thèng vµ hÖ thèng qu¶n lý

s¶n xuÊt - kinh doanh trong doanh nghiÖp

1. Kh¸i niÖm hÖ thèng vµ quan ®iÓm hÖ thèng trong qu¶n lý

a. Kh¸i niÖm :

HÖ thèng lµ mét tËp hîp nhiÒu phÇn tö ( ®¬n vÞ, bé phËn ) vµ c¸c phÇn tö ®ã

ph¶i cã liªn kÕt , t¬ng t¸c lÉn nhau.

§iÒu kiÖn cÇn : cã Ýt nhÊt hai phÇn tö trë lªn

§iÒu kiÖn ®ñ : c¸c phÇn tö nµy cã quan hÖ t¬ng t¸c lÉn nhau

Muèn cã hÖ thèng tèt th× cÇn n©ng cao c¸c mèi quan hÖ t¬ng t¸c , ngêi qu¶n

lý cÇn tæ chøc cho hÖ thèng víi c¸c bé phËn g¾n kÕt víi nhau, ®iÒu nµy cã ý nghÜa

v« cïng quan träng trong ho¹t ®éng qu¶n lý.

Trong qu¸ tr×nh qu¶n lý, bÊt cø lÜnh vùc nµo còng ®Òu ph¶i xö lý. Mét hÖ

thèng cã tÝnh phøc t¹p , tÝnh phøc t¹p cña hÖ thèng ë chç trong hÖ thèng cã nhiÒu

®¬n vÞ , nhiÒu bé phËn vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c phÇn tö ®ã ph¶i t¬ng t¸c víi nhau

th«ng qua c¸c quan hÖ vÒ kinh tÕ, hµnh chÝnh, luËt ph¸p vµ c¸c quan hÖ t©m lý –

x· héi kh¸c.

V× vËy ngëi qu¶n lý tríc hÕt ph¶i cã t duy hÖ thèng, cô thÓ lµ cã t duy ph©n

tÝch hÖ thèng , tæng hîp hÖ thèng vµ ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®ång bé; cã nh vËy th×

hÖ thèng míi ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ cã hiÖu qu¶.

b. Mét sè quy luËt vËn ®éng cña hÖ thèng

+ C¸c phÇn tö trong hÖ thèng t¬ng t¸c víi nhau b»ng nh÷ng c¸i gäi lµ c¸I

vµo vµ c¸i ra. Trong hÖ thèng cã c¸c kiÓu liªn kÕt nh sau :

 Liªn kÕt tuyÕn tÝnh

 Liªn kÕt ngîc

 Liªn kÕt ph©n kú

 Liªn kÕt héi tô

1

Víi mét hÖ thèng phøc t¹p, c¶ 4 kiÓu nµy ®Òu ®îc ph¶n ¸nh trong hÖ thèng

®ã.

Mèi quan hÖ vµo, ra cña c¸c phÇn tö trong hÖ thèng rÊt ®a d¹ng.

+ Mét hÖ hiÖn thùc bÊt kú ®Òu cã thÓ ph©n t¸ch thµnh c¸c hÖ nhá h¬n gäi lµ

hÖ con, ph©n hÖ. VÊn ®Ò quan träng lµ vÊn ®Ò ph©n chia hoÆc ghÐp gép c¸c phÇn tö

ph¶i ®¶m b¶o sao cho võa qu¶n lý toµn diÖn vµ chÆt chÏ hÖ thèng, võa ph¸t huy

tÝnh n¨ng ®éng cña c¸c phÇn tö.

+ Møc ®é phøc t¹p cña hÖ thèng t¨ng lªn theo sè lîng ph©n tö cã trong hÖ.

V× vËy cÇn tæ chøc ra sao cho viÖc qu¶n lý mét hÖ thèng ph¶i hîp lý dùa trªn c¸c

mèi quan hÖ cña c¸c phÇn tö.

+ Trong qu¶ tr×nh vËn ®éng, hÖ thèng cã mét môc tiªu chung vµ c¸c ®¬n vÞ

thµnh phÇn cã c¸c môc tiªu riªng. VÊn ®Ò quan träng lµ ph¶i kÕt hîp hµi hoµ môc

tiªu chung vµ môc tiªu riªng , lÊy môc tiªu chung lµm träng. §iÒu nµy cã nghÜa lµ

kh«ng ®îc nhÊn m¹nh môc tiªu chung, gi¶m môc tiªu riªng; nhng còng kh«ng nªn

®èi lËp môc tiªu chung vµ môc tiªu riªng. CÇn tæ chøc mèi quan hÖ vµ lîi Ých hµi

hoµ , phèi hîp vµ thiÕt kÕ c¸c môc tiªu chung vµ riªng.

c. Ph©n lo¹i hÖ thèng

+ Theo tÝnh chÊt cña hÖ thèng

 HÖ thèng kÝn

 HÖ thèng më

Tuy nhiªn nh×n chung c¸c quan ®iÓm ®Òu chän hÖ thèng më. Trong viÖc lùa

chän hai hÖ thèng nµy ®Ó ¸p dông tæ chøc doanh nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh hÖ thèng sÏ

më vµ kÝn nh thÕ nµo cho hîp lý, më ph¶i cã ®Þnh híng lùa chän thêi ®iÓm më hîp

lý ®Ó t¹o c¬ héi trong kinh doanh.

+ Theo néi dung ho¹t ®éng cña hÖ thèng

 HÖ thèng chÝnh trÞ

 HÖ thèng hµnh chÝnh

 HÖ thèng kinh tÕ - x· héi

 HÖ thèng khoa häc - c«ng nghÖ

+ Theo ph¹m vi ho¹t ®éng

 HÖ thèng lín

 HÖ thèng võa

2