Hội nghị Pa-Ri về Việt Nam: vài điều suy ngẫm

Nghiên cứu Quốc tế số 4 (91) Hội nghị Pa-ri

12/2012 99 1 100 12/2012

HỘI NGHỊ PA-RI VỀ VIỆT NAM:

VÀI ĐIỀU SUY NGẪM

Phạm Ngạc*

Tóm tắt

Thời gian qua đã có nhiều bài viết về Hội nghị Pa-ri (1968-1973),

bản thân tác giả bài viết này là người trực tiếp ghi biên bản và phiên

dịch cho Hội nghị Pa-ri, được tiếp xúc với từng câu, từng chữ của Hiệp

định và làm liên lạc giữa hai bên đàm phán trong thời gian Hội nghị

cũng như những năm sau đó. Do vậy, tác giả bài viết muốn ghi lại những

“góc cạnh” của cuộc chiến đấu hầu như không cân sức nhưng đã kết

thúc “rất có hậu” này…

Vì Độc lập, Tự do

Mỗi dân tộc tùy hoàn cảnh của mình đều trải qua công cuộc đấu

tranh giành độc lập tự do. Do xu thế chính trị quốc tế thuận lợi, năm

1960, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc thông qua Nghị quyết 1514 trao trả

độc lập cho 23 nước châu Phi và các nước này lần lượt được kết nạp vào

Liên Hợp Quốc. Đến nay đã có 193 quốc gia độc lập tham gia Liên Hợp

Quốc.

* Nguyên Đại sứ Việt Nam tại 5 nước Bắc Âu, nguyên Vụ trưởng Vụ Các Tổ chức quốc

tế, Bộ Ngoại giao.

Dân tộc Việt Nam đã đấu tranh rất sớm cho quyền lợi đó với cuộc

Khởi nghĩa Hai Bà Trưng (năm 32), chiến thắng của Lý Thường Kiệt với

tuyên ngôn “Nam quốc sơn hà Nam Đế cư” (năm 1077), rồi đến năm

1945, Việt Nam đã là nước đầu tiên phá xiềng xích của chủ nghĩa thực

dân, thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa với mục tiêu Độc lập,

Tự do, Hạnh phúc.

Nhưng do hoàn cảnh địa - chính trị, Việt Nam lại phải tiếp tục chiến

đấu chống lại các thế lực thực dân đế quốc để giành quyền dân tộc cơ bản.

Khát vọng Độc lập, Tự do trở thành sức mạnh vô địch. Nhân dân Việt

Nam đã chiến thắng tại Điên Biên Phủ, gây hiệu ứng dây chuyền góp phần

làm sụp đổ chủ nghĩa thực dân Pháp và các thế lực thực dân khác.

Chiến tranh lạnh và học thuyết Đô-mi-nô đã dẫn tới việc Mỹ can

thiệp, tiến hành chiến tranh xâm lược và chia cắt đất nước Việt Nam.

Trong những năm tháng quyết liệt nhất của chiến tranh, Chủ tịch Hồ Chí

Minh đã nêu cao khẩu hiệu “Không có gì quý hơn Độc lập, Tự do” động

viên toàn dân, toàn quân chiến đấu chống xâm lược, giành độc lập, thống

nhất Tổ quốc.

Sau cuộc Tổng tiến công và nổi dậy năm 1968, Mỹ phải chấp nhận

đàm phán để chấm dứt chiến tranh. Chủ tịch Hồ Chí Minh đề ra phương

châm chiến lược: “Vì Độc lập, vì Tự do. Đánh cho Mỹ cút, đánh cho

Ngụy nhào”. Độc lập, Tự do là quyền mặc nhiên của mọi dân tộc (Tiệt

nhiên định phận tại thiên thư - Lý Thường Kiệt). Quyền cơ bản đó ngày

càng được cộng đồng quốc tế công nhận và ủng hộ nên đã trở thành sức

mạnh của thời đại. Mục tiêu Độc lập, Tự do, Mỹ cút, Ngụy nhào của Việt

Nam vừa là cơ bản, vừa là giải pháp thỏa đáng nên có sức mạnh vô địch,

dồn đối phương vào thế cô lập, suy yếu và chấp nhận thực tế. Phương

châm chiến lược sáng suốt đó đã chỉ đạo nhân dân ta giành được thắng

lợi cả trên chiến trường và trên bàn hội nghị.

, 12/2012:

99-106.