Học văn trước hết là đọc văn

YKIEN - TRAO DOI

HOC VAN TRirdC HET LA DOC VAN

O MAI VAN NAM*

Bgc Id mdt khdu khdng the thieu dd'i vdi td't

ed ede bg mdn - khoa hge xd hgi vd nhdn

vdn cung nhu khoa hge ty nhien vd kT thudt,

song ed le ddi vdi mdn Vdn, dgc edn dugc auan

tdm ddt len hdng ddu. Cgn dudng di vdo khdm

phd tdc phdm vdn hge nhd't thiet phdi chu yeu tu

dgc, gdn lien vdi viee dgc. «Dqy vdn Id dqy eho

hge sinh (HS) ndng lye dgc, kT ndng dgc (...). Dd

Id eon dudng duy nhd't de bdi dudng eho HS ndng

lye cua chu the tiep nhdn thdm mT' (Trdn Dinh Sir).

1. Tdm quan trgng cua viee dgc van

Dgc khdng ehi Id de cho dm thanh ngdn vong

len md chu yeu Id de edm, de hieu, suy nghT, vdn

dyng, lien tudng, tich luy. Dgc se Idm dm vong

len nhCrng tin hieu euo cude sdng md tdc gid mudn

gui gdm. Am vong euo Idi dgc kieh thich qud

trinh tri gide, tudng tugng vd tdi hien hinh dnh.

Cdm xuc se hinh thdnh, se bdt ddu tir khi dgc vd

dugc duy tri phdt trien trong qud trinh dgc. Do

hieu dung tde phdm md dgc dung, nhung mdt

khde cung nhd dgc dung md hieu tde phdm han.

2. Mdt sd dieu cdn quan tam khi dgc van

Dgc chfnh xde, rd rdng, mgeh Igc, dien edm.

Gigng dgc phdi phi) hgp vdi y tinh, nhjp dieu

edu vdn. Cdn trdnh cdeh dgc vdn vdi mdt gigng

khdng thay ddi: «deu deu", «bdng bdng".

Dgc vdn Id dgc dung ngu dm, ngir phdp, cdeh

diln dqt, phong cdeh vdn bdn, the loqi,...

Yeu td giqng diiu Id mdt yeu cdu quan trgng

ddi vdi dqc vdn. Quo gigng dieu, thdi do vd tinh

edm euo tde gid dugc bgc Id: phe phdn, co nggi,

edm thuong, ghet bd, dau xdt, kr hdo, v.v...

2.1. Ddi vdi vdn bdn hinh tugng (tha,

truyen). Ddc trung co bdn euo loqi vdn bdn ndy

Id phdn dnh cude sdng bdng hinh tugng nghe

thudt. Do dd:

aj Ddi vdi tho. Chu v vdn, nhjp, tiet td'u, ngdn

tu, hinh dnh, the tho, bien phdp tu tir,... Ngdn

ngu tho Id thij ngdn ngir dugc md hdo vd truu

tugng hon ngdn ngu vdn xudi, dgc mdt vdi Idn

nhieu khi khdng edm thy dugc hodc hieu chua

het y nghTo cho nen edn dgc nhieu Idn, den mire

thudc tho Id td't nhd't.

Vi dy: Gigng dgc bdi tho «Khi con tu hu" (To

Huu) Id gigng soy sua, hdo hirng d phdn ddu,

dien td mdt mua he rdn rdng vd trdn tre nhya

sdng. Dgc md nhu nghe dugc dm thanh rdn rd,

nhu thd'y dugc mdu sdc rye rd, nhu ngui dugc

hucng vi nggt ngdo. Chu y the tho lye bdt nhjp

nhdng, uyen chuyen, thanh thodt vd gidu dm hudng.

Sang phdn sou eua bdi tho, gigng tho chuyen hdn

song gigng ddn vdt, u udt, aien td tdm trqng dau

khd, udt uc, ngdt ngqt, khao khdt \y do chdy bdng

euo ngudi chien sTcdch mqng. Khi dqc phdn ndy

cdn nndn gigng mgnh d cdc tu ngCr «dgp ton

phdng", «enet udt", cdc tir edm thdn «di", «thdi",

«ldm sao"; dgc vdi nhjp dieu bdt thudng euo the

tho lye bdt: khdng cdn Id nhjp 2/2/ 2 nhu phdn

ddu md Id nhjp d/ 2 (edu 8: «Md ehdn mudn dqp

tan phdng, /he dil"), nhjp 3/3 (cdu 9: «Ngqt Idm

soo, /chet udt thdi"). Mdt vi dy khde: Gigng doc

bdi tho «Tuc cdnh Pdc Bd" eua Hd Chu tjeh khde

vdi gigng dgc dogn tha «Sau phut chia li" (trich

«Chinh phy ngdm khue") cua djch gid Dodn Thj

Diem. Gigng eua «Sau phut chia li" Id gigng trdm

budn, the hien noi sdu chia li menh mong; gigng

euo «Tuc cdnh Pdc Bd" Id gigng thodi mdi, pha

chut diio vui hdm hinh, the hien tinh thdn Igc quan,

phong thdi ung dung cua Bde.

Luujy them, Khi dgc edn nhdn mqnh vdo nhung

chQ ddc dia - chd mdt (nhdn ty] - euo bdi tho.

Chdng hqn, trong hoi edu tha sou euo Nguyin Du:

«Cung cd ke/di vi budn bdn.

Ddn gdnh tre/chin dqn hai vai".

(Vdn chieu hdnj

thi ehu «ehin" Id nhdn ty. Ddn gdnh tre trTu ndng

de vdo vai, eg xdt nhieu Idn Idm eho ddi voi bdm

di, ludn ludn ung dd nhu nhirng trdi cdy bdm

chin vdy. Phdi hieu Idi dn tieng ndi ddn gian,

phdi thdng edm vdi ngudi loo ddng mdi duo

dugc ehir «ehin" dy vdo tha.

Trong «Truyen Kieu", khdng ehi Id'y thien

nhien Idm chudn mye de mieu td md quo nhung

tu nhu «thua", «nhudng" (Mdy thua nude tdc, tuyet

nhudng mdu do), «ghen", «hdn" (Hoa ghen thua

thdm, lilu hdn kem xanh) Nguyin Du dd bien

thien nhien vd tri trd thdnh mdt sinh the quyen uy

MhrtngTHCS Nguyen Tri Pliiroing - Thang Binli - Quang Nam

# Tap clii Giao due so 25 8 (ki a -s/aoii)