“Hoạch định ngân sách năm 2005 tại Công ty TNHH TM và XD Tân Thịnh”

Lêi më ®Çu

Thùc hiÖn ®êng lèi ®æi míi cña NghÞ quyÕt §¹i Héi §¶ng VI, nÒn kinh tÕ níc ta

chuyÓn biÕn tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch tËp trung sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu

thµnh phÇn, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc theo ®Þnh

híng XHCN. Lý luËn vµ thùc tiÔn trong nh÷ng n¨m qua ®· kh¼ng ®Þnh viÖc ®æi

míi ®ã lµ hoµn toµn ®óng ®¾n. trong nh÷ng thµnh tùu vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ, x·

héi ®· ®¹t ®îc cã sù ®ãng gãp kh«ng nhá cña nghµnh th¬ng m¹i, x©y dùng nãi

chung vµ c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc ®ã nãi riªng, ®ã lµ mét m¾t

xÝch kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña bÊt kú quèc gia nµo trªn

thÕ giíi.

Trong nÒn kinh tÕ hiÖn nay, ®Ó cã thÓ trang tr¶i mäi chi phÝ, ®¶m b¶o cã lîi

nhuËn tèi ®a, c¸c doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng cho m×nh nh÷ng híng ®i ®óng

®¾n: t×m ®îc nh÷ng nguån hµng æn ®Þnh, víi gi¸ thÊp nhÊt vµ ®Èy m¹nh viÖc

b¸n víi gi¸ hîp lý nhÊt, ®ång thêi kh«ng ngõng khai th¸c, t×m kiÕm vµ ®Èy

m¹nh më réng thÞ trêng. Trong qu¸ tr×nh thùc tËp tèt nghiÖp t¹i C«ng ty TNHH

TM vµ XD T©n ThÞnh em nhËn thÊy r»ng: §Ó thùc hiÖn nh÷ng ®iÒu trªn th× x©y

dùng kÕ ho¹ch ng©n s¸ch cho t¬ng lai cña doanh nghiÖp ®ãng mét vai trß quan

träng, cã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña

doanh nghiÖp.

V× vËy trong ®å ¸n tèt nghiÖp cña m×nh em xin tr×nh bµy ®Ò tµi: “Ho¹ch

®Þnh ng©n s¸ch n¨m 2005 t¹i C«ng ty TNHH TM vµ XD T©n ThÞnh”

Môc ®Ých cña ®Ò tµi:

- T×m kiÕm cho doanh nghiÖp kh¶ n¨ng khai th¸c thu ®Ó tho¶ m·n chi tiªu

®em l¹i kho¶n lîi nhuËn.

- C¸ch thøc ®Ó kÕ ho¹ch ho¸ kÕt qu¶ tµi chÝnh sÏ thu trong kú kinh doanh.

- Gióp doanh nghiÖp x©y dùng lªn c¬ së, c¨n cø ®Ó ®iÒu hµnh, kiÓm tra, ®¸nh

gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh.

- Gióp doanh nghiÖp kh¸m ph¸ kh©u s¶n xuÊt ®ang tiÒm Èn, kh¶ n¨ng ®Ó n©ng

cao hiÖu qu¶.

-1-

- Gióp doanh nghiÖp v¹ch ra ph¬ng thøc, môc tiªu ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn

kh¸c nhau, v× môc tiªu chung cña doanh nghiÖp.

Néi dung cña ®Ò tµi gåm 3 phÇn:

- phÇn 1: C¬ së lý luËn vÒ ng©n s¸ch vµ ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch doanh

nghiÖp

- phÇn 2: Ph©n tÝch c«ng t¸c thùc hiÖn ng©n s¸ch t¹i C«ng ty TNHH

TM vµ XD T©n ThÞnh .

phÇn 3: Ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch n¨m 2005 cho C«ng ty TNHH TM vµ

XD T©n ThÞnh.

-2-

PhÇn I:

C¬ së lý luËn vÒ ng©n s¸ch vµ ho¹ch ®Þnh

ng©n s¸ch doanh nghiÖp

1.1 Tæng quan vÒ ng©n s¸ch doanh nghiÖp

1.1.1 Lý luËn chung vÒ ng©n s¸ch doanh nghiÖp

Cã nhiÒu c¸ch quan niÖm kh¸c nhau vÒ ®Þnh nghÜa thÕ nµo lµ mét doanh

nghiÖp. Theo LuËt doanh nghiÖp ë ViÖt Nam, doanh nghiÖp lµ mét tæ chøc kinh

tÕ cã tªn riªng, cã tµi s¶n, cã trô së giao dÞch æn ®Þnh, ®îc ®¨ng kÝ kinh doanh

theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt nh»m môc ®Ých thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh

- lµ viÖc thùc hiÖn mét, mét sè hoÆc tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh ®Çu t, tõ

s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô s¶n phÈm hoÆc cung øng dÞch vô trªn thÞ trêng nh»m môc

®Ých sinh lîi.

Nh vËy, tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp, dï kh¸c nhau vÒ h×nh thøc së h÷u,

vÒ quy m«, hay vÒ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ... th× ®Òu cã chung mét môc tiªu ho¹t

®éng. §ã lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn, tèi ®a gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®Ó híng tíi më

réng ph¸t triÓn doanh nghiÖp. Muèn vËy, c¸c doanh nghiÖp ®Òu ph¶i chó träng

vµo mét trong nh÷ng ho¹t ®éng c¬ b¶n. §Ó ®¶m b¶o cã ®ñ tiÒn ®Ó tr¶ l¬ng ®óng

kú h¹n, hay thanh to¸n tiÒn hµng, tiÒn vay cña ng©n hµng ®óng kú h¹n, doanh

nghiÖp cÇn ph¶i lËp kÕ ho¹ch vµ kiÓm so¸t viÖc thu chi. §iÒu ®ã nghÜa lµ doanh

nghiÖp cÇn lËp mét b¶n kÕ ho¹ch dù b¸o dßng tiÒn thu vµ chi cho mét môc tiªu

cô thÓ. B¶n kÕ ho¹ch nµy ®îc gäi lµ ng©n s¸ch

Trong doanh nghiÖp, ng©n s¸ch cã thÓ ®îc ®Þnh nghÜa lµ mét b¶n kÕ

ho¹ch thu, chi ®îc lîng ho¸ vµ ®îc chuÈn bÞ tõ tríc cho mét thêi gian cô thÓ.

Ng©n s¸ch ph¶i ®îc lîng ho¸: §iÒu nµy cã nghÜa lµ ng©n s¸ch ph¶i ®îc

biÓu thÞ b»ng c¸c con sè, thùc tÕ thêng lµ mét sè tiÒn. Mét danh s¸ch liÖt kª

nh÷ng g× doanh nghiÖp dù tÝnh thùc hiÖn cã thÓ h÷u Ých, nhng ®ã kh«ng ph¶i lµ

mét b¶ng ng©n s¸ch nÕu nã kh«ng ®îc thÓ hiÖn b»ng c¸c con sè.

-3-

Ng©n s¸ch ph¶i ®îc chuÈn bÞ tõ tríc: B¶ng ng©n s¸ch ph¶i ®îc lËp tríc

thêi gian dù ®Þnh thùc hiÖn ng©n s¸ch ®ã. C¸c sè liÖu trong hoÆc sau thêi gian

thùc hiÖn ng©n s¸ch cã thÓ còng quan träng, nhng kh«ng ph¶i lµ mét phÇn cña

mét b¶ng ng©n s¸ch.

Ng©n s¸ch ph¶i ®îc ¸p dông cho mét kho¶ng thêi gian cô thÓ: b¶ng

ng©n s¸ch ®îc lËp cho mét kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh cô thÓ ( thêng lµ mét

n¨m). Mét kÕ ho¹ch tµi chÝnh më cho t¬ng lai kh«ng cã ®iÓm kÕt thóc kh«ng ®-

îc gäi lµ b¶ng ng©n s¸ch

Mét ®iÒu quan träng lµ ng©n s¸ch kh«ng ph¶i lµ mét b¶ng bao gåm c¸c

sè liÖu thùc tÕ v× nã liªn quan ®Õn nh÷ng sù viÖc cha hÒ x¶y ra. Trong qu¸ tr×nh

ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, t×nh h×nh cã thÓ thay ®æi

trong kho¶ng thêi gian thùc hiÖn ng©n s¸ch, ®iÒu nµy cã nghÜa lµ ng©n s¸ch sÏ

kh«ng cßn chÝnh x¸c. Còng gièng nh c¸c kÕ ho¹ch kh¸c, ng©n s¸ch rÊt Ýt khi dù

b¸o hoµn toµn chÝnh x¸c vÒ t¬ng lai. Tuy nhiªn, ngay c¶ trong trêng hîp nh vËy,

nã vÉn ®ãng vai trß ®Þnh híng cho nh÷ng ngêi thùc hiÖn vµ vai trß nµy rÊt quan

träng.

1.1.2 Chøc n¨ng cña ng©n s¸ch.

1.1.2.1 Chøc n¨ng ph©n phèi.

Chøc n¨ng ph©n phèi lµ c¸i vèn cã cña ng©n s¸ch, th«ng qua chøc n¨ng ph©n

phèi, c¸c quü tiÒn tÖ nhÊt ®Þnh ®îc h×nh thµnh hoÆc ®îc sö dông, ®îc chia nhá

v× nh÷ng môc ®Ých nhÊt ®Þnh, theo t¸c dông hÑp h¬n hay réng h¬n.

-4-

1.1.2.2 Chøc n¨ng kiÓm tra

Chøc n¨ng kiÓm tra ®îc thÓ hiÖn díi d¹ng: xem xÐt tÝnh cÇn thiÕt, quy

m« cña viÖc ph©n phèi c¸c nguån tµi chÝnh, hiÖu qu¶ cña viÖc ph©n phèi qua c¸c

ng©n s¸ch cô thÓ.

1.2 Ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch

1.2.1 Kh¸i niÖm vÒ ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch

Qua viÖc t×m hiÓu vÒ ng©n s¸ch ta cã thÓ thÊy r»ng, ®Ó ®¹t ®îc møc lîi

nhuËn mong muèn trong t×nh tr¹ng tµi chÝnh chñ ®éng vµ lµnh m¹nh, c¸c

doanh nghiÖp ph¶i dù to¸n ®îc toµn bé ng©n s¸ch s¶n xuÊt kinh doanh. øng víi

kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña nã, c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch thu chi ho¹t ®éng

s¶n xuÊt kinh doanh, m« t¶ quan hÖ tµi chÝnh sÏ x¶y ra trong môc tiªu kinh

doanh ®· ®Þnh, ®îc gäi lµ ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch.

Ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch lµ mét nhiÖm vô, chøc n¨ng qu¶n lý quan träng

cña c¸c chñ doanh nghiÖp, nh»m ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao trong môc tiªu kinh

doanh.

1.2.2 T¸c dông cña ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch

Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, t×nh h×nh

ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp cã thÓ thay ®æi trong kho¶ng thêi gian thùc hiÖn

ng©n s¸ch, ®iÒu nµy cã nghÜa lµ ng©n s¸ch sÏ kh«ng cßn chÝnh x¸c. Còng gièng

nh c¸c kÕ ho¹ch kh¸c, ng©n s¸ch rÊt Ýt khi dù b¸o hoµn toµn chÝnh x¸c vÒ t¬ng

lai.

Tãm l¹i, ng©n s¸ch chØ lµ mét b¶n kÕ ho¹ch ®a ra c¸c híng dÉn. Kh«ng nªn

qu¶n lý mét c¸ch cøng nh¾c vµ xem ng©n s¸ch lµ cí ®Ó kh«ng thùc hiÖn c«ng

t¸c qu¶n lý. ThØnh tho¶ng cÇn ph¶i ®iÓu chØnh ®Ó kÕ ho¹ch nµy cã ý nghÜa h¬n.

Trong trêng hîp cÇn thiÕt th× cÊp qu¶n lý cao nhÊt cã thÓ quyÕt ®Þnh phít lê mét

ng©n s¸ch nµo ®ã nÕu nh hä thÊy r»ng nh vËy sÏ kinh tÕ h¬n.

Ng©n s¸ch ®îc x©y dùng víi môc ®Ých lµ ®em l¹i lîi Ých cho c«ng viÖc

qu¶n lý. Mét khi ng©n s¸ch kh«ng ®îc ho¹ch ®Þnh vµ kiÓm so¸t tèt, nã sÏ dÉn

-5-

®Õ nh÷ng hËu qu¶ khong mong muèn. Ngîc l¹i, nÕu ho¹ch ®Þnh vµ kiÓm so¸t

ng©n s¸ch tèt th× doanh nghiÖp cã thÓ ®îc hëng lîi Ých sau:

- Phèi hîp ho¹t ®éng tèt vµ ®Ò cao tinh thÇn tËp thÓ trong doanh nghiÖp: qu¸

tr×nh ho¹ch ®Þnh vµ kiÓm so¸t ng©n s¸ch cã nghÜa lµ nhµ qu¶n lý ë mäi cÊp ®é

vµ ë c¸c bé phËn kh¸c nhau cã dÞp gÆp gì, trao ®«i, th¶o luËn vµ liªn kÕt c¸c

môc tiªu cña hä víi nhau. Doanh nghiÖp sÏ ®¹t ®îc nh÷ng thµnh c«ng to lín

nÕu nh tÊt c¶ mäi thµnh viªn ®Òu hîp søc l¹i cho nh÷ng môc ®Ých chung thay v×

mçi bé phËn ho¹t ®éng mét c¸ch Ých kû ®Ó t¹o ra v¬ng quèc cña riªng m×nh. Sù

phèi hîp nµy gióp cho c¸c trëng bé phËn hiÓu ®îc mçi ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ

m×nh t¸c ®éng tíi tæng thÓ nh thÕ nµo, ®iÒu nµy rÊt cÇn thiÕt cho chÝnh hä còng

nh cho c¶ doanh nghiÖp.

- Trao ®æi th«ng tin: §Ó thùc hiÖn mét ng©n s¸ch, mäi ngêi cÇn phØ biÕt viÖc

g× cã thÓ vµ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc ®èi víi bé phËn m×nh. Ho¹ch ®Þnh ng©n

s¸ch sÏ thóc ®Èy c¸c cÊp qu¶n lý trao ®æi víi nhau vÒ c¸c chÝnh s¸ch vµ môc

tiªu cña doanh nghiÖp. §iÒu nµy gióp cñng cè tÝnh tËp thÓ, mäi ngêi lµm viÖc v×

nhau vµ v× doanh nghiÖp.

- Thèng nhÊt môc tiªu: Nh ®· biÕt, lËp kÕ ho¹ch lµ kh©u then chèt trong toµn

bé qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch. Sö dông hÖ thèng ng©n s¸ch ®ßi hái c¸c nhµ

qu¶n lý ph¶i ®Ò ra môc tiªu phÊn ®Çu trong t¬ng lai nhÊt qu¸n, thay v× thay ®æi

mçi ngµy. Nã còng cã nghÜa lµ c¸c bé phËn kh¸c nhau trong doanh nghiÖp ph¶i

cïng nghÜ ®Õn mét môc tiªu thèng nhÊt khi ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch.

- KiÓm so¸t thùc hiÖn kÕ ho¹ch: KiÓm so¸t th«ng qua ng©n s¸ch lµ mét d¹ng

uû th¸c tr¸ch nhiÖm. Nh×n tæng thÓ mµ nãi, ng©n s¸ch sÏ g©y ¶nh hëng ®Õn

chiÕn lîc cña mét doanh nghiÖp. §Ó ph¸t huy hÕt t¸c dông cña c¸c ng©n s¸ch,

nh÷ng kÕt qu¶ thùc tÕ ph¶i lu«n ®îc ®¸nh gi¸ so s¸nh víi kÕt qu¶ dù b¸o. NÕu

nh hai kÕt qu¶ kh«ng khíp nhau th× cÇn ph¶i cã sù can thiÖp ®Ó ®a ra nh÷ng

biÖn ph¸p phï hîp. NÕu kh«ng cã kÕ ho¹ch th× kh«ng cã tiªu chuÈn ®¸nh gi¸

nµo ®Ó ®¸nh gi¸ nh÷ng g× ®ang x¶y ra vµ v× vËy bÊt kú sù qu¶n lý nµo còng chØ

mang tÝnh ngÉu nhiªn vµ tïy tiÖn.

-6-

ý ®å x©y dùng hÖ thèng ng©n s¸ch lµ ®Ó cã ®îc bøc tranh toµn c¶nh râ

nÐt h¬n vÒ nh÷ng sù viÖc sÏ x¶y ra vµ lµm cho c¸c bé phËn còng nh tõng c¸

nh©n cã tr¸ch nhiÖm trong viÖc qu¶n lý chi tiªu trong ®¬n vÞ m×nh. ChÝnh v× thÕ

mµ søc m¹nh cña mçi phßng ban, mçi bé phËn cã thÓ ®îc cô thÓ ho¸ vµ c¶ tËp

thÓ sÏ biÕt c¸ch ®Ó vît qua bÊt cø khã kh¨n nµo.

- §éng viªn mäi nguån lùc: NÕu nh mäi ngêi ë mäi cÊp ®é trong doanh

nghiÖp tham gia cµng nhiÒu vµo viÖc ho¹ch ®Þnh vµ kiÓm so¸t ng©n s¸ch, hä

cµng hiÓu râ vµ ñng hé c¸c môc tiªu ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. §îc tham dù

vµo ho¹ch ®Þnh vµ kiÓm so¸t lµ mét sù ®éng viªn quan träng ®èi víi mäi ngêi.

TÊt c¶ c¸c nh©n tè võa ®îc ®Ò cËp ë trªn ®Òu quan träng, nhng môc ®Ých chñ

yÕu cña ng©n s¸ch lµ thèng nhÊt môc tiªu vµ kiÓm so¸t thùc hiÖn kÕ ho¹ch.

Nh vËy ta cã thÓ thÊy, lîi Ých cña c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch xuÊt ph¸t

tõ sù cÇn thiÕt cña nã ®èi víi c«ng t¸c ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý doanh nghiÖp, gióp

doanh nghiÖp cã ®èi s¸ch ®Ó khai th¸c tèi ®a nguån thu, thùc hiÖn cã hiÖu qu¶

chÝnh s¸ch chi tiªu theo thø tù träng yÕu cña môc ®Ých chi. Ng©n s¸ch ®îc lËp

sÏ lµ c«ng cô tµi chÝnh quan träng ®Ó chñ doanh nghiÖp thùc hiÖn c¸c môc tiªu

kinh doanh ®· ®Þnh trong thÕ chñ ®éng vÒ tµi chÝnh. Nh÷ng lîi Ých cña ho¹ch

®Þnh ng©n s¸ch cô thÓ nh sau:

- Ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch lµ t×m kiÕm cho doanh nghiÖp kh¶ n¨ng khai th¸c thu

®Ó tho¶ m·n chi tiªu ®em l¹i kho¶n lîi nhuËn.

- Ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch lµ c¸ch thøc ®Ó kÕ ho¹ch ho¸ vµ chÝnh thøc ho¸ c¸c kÕ

ho¹ch ®ã vÒ kÕt qu¶ tµi chÝnh sÏ thu trong kú kinh doanh.

- KÕ ho¹ch thu, chi trong dù to¸n ng©n s¸ch lµ môc tiªu vµ môc ®Ých cho ho¹t

®éng, lµ c¨n cø ®iÒu hµnh, kiÓm tra, ®¸nh gi¸ c¸c ho¹t ®éng.

- Ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch sÏ gióp doanh nghiÖp kh¸m ph¸ kh©u s¶n xuÊt ®ang

tiÒm Èn, kh¶ n¨ng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶.

- KÕ ho¹ch ng©n s¸ch lµ mét kÕ ho¹ch tæng thÓ v¹ch ra ph¬ng thøc, môc tiªu

ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn kh¸c nhau, bëi vËy nã ®ßi hái ®ång thêi t¹o ®iÒu

kiÖn liªn kÕt ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn kh¸c nhau v× môc tiªu chung cña doanh

nghiÖp.

-7-