Hình tượng văn thủy ba trong mỹ thuật cổ Việt Nam và các ứng dụng trên sản phẩm mỹ thuật tạo hình hiện đại

Phgm 1 hi Ngpc Anh Tgp chl KHOA HOC & CONG NGHE 167(07): 31-J6

HIN H TU'ON G VA N THU Y B A TRON G M Y THUA T C O VIE T NA M

V A CA C U'NG DUN G TRE N SA N PHA M M Y THUA T TA O HIN H HIE N DA I

Pham Thi Ngpc Anh

Tru&ng Dgi hgc Cong nghe thong tin vd Truyen thong - DH Thdi Nguyen

TOM TAT

Trong nghe thuat tgo hinh co Viet Nam co rat nhieu de lai hoa van trang tri khac nhau nhu hoa sen,

hoa ciic, rong, may, song nude , nhieu trong so do van con dupc su dung pho bien den ngay nay,

nhung mpt sfl khac thi gan nhu bj quen lang, Vdi muc dich phat huy va bao ton mf thuat Vigt Nam

Irong thdi ky hien dgi, co rat nhieu cac nghign cflu tip Irung vao nhflng mlu hoa vln that truyen,

Cung nham muc dich do, bai viet nay thyc hi?n khao sat va phan tich su hinh thanh va chuyen bien

cua van thuy ba (song nuac) qua cac thdi ky va flng dung ciia no trong cac tac pham mj thuat hien

dai Ket qua khao sal cho thay van thuy ba la bieu tuong va la hoa vln trang tri co tir llu ddi trong

nghe thual tao hinh c6 Viet Nam, van thuy ba khong nhung mang gid tn nghe ihuat ma con chiia

dyng gia tri vl tam linh ton giao, chiia dyng quan niem tnet hpc Phuong Dong sau sac, no con

phan anh su luan chuyen khong ngimg cua sy song tren timg nhip uon lupn. Cac nhan xet va ket

qua cfla khao sat se rat co y nghTa cho viec tim hieu mj thugt co Vigt Nam vdi dinh diem cfla hoa

v5n nay dudi thdi L^ - Tran co y nghTa thyc lien vdi viSc phat huy va bao ton m^ thugt Viet Nam

trong Ihdi ky hien dgi.

Tir khoa: Thiiy ba, song nu&c. thiiy ba trong nghi thugt tgo hinh, thuy ba Ly - Trdn. iing dung vdn

thliy ba trong trang tri.

DAT VAN DE

Hlnh tugng van thuy ba co mflt y nghia nhlt

dinh trong lam thu'c cua ngudi Vipt, no hgi ty

nhieu yeu td trigt hgc va lam linh, ddi vdi

ngudi Viel - vdi nen van hda nong nghiep Ifla

nude la di e trung thi hlnh anh cay lua bao gid

cung gan lign vdi ngufln nude, Va nhu vay,

hlnh tugng thuy ba - song nude d l dugc ngudi

dan day lgn thanh hinh tugng nghe thugt dan

gian gan lien vdi my Ihuat Viet Nam,

KHAI QUAT SU HINH THANH VAN

THUYB A

Khai niem chung ve vSn thuy b a

Trong tigng Han Viet, Thuy nghTa la Nude,

Ba la Sdng, Thuy ba tiic la Sdng nude. 0 mdt

khia canh khac, thuy ba khdng chi la song

nude don thuSn, ma cdn mang y nghTa la khdi

ngudn cua su sdng. Vgn vat trong cugc sflng

b it ngudn tu bifln ca, nhftng te bao dau tien

cfla su sdng cung bit diu tii' bign ca va nhu

vay thuy ba con la chi su bit dau, chi mgt

ngufln nang lugng vo tan khdng bao gid ket

thuc. Thuy ba phan anh sy luan chuyin khdng

ngu'ng cua su sdng, linh bat diet va khlng

* Tel: 0917359352; Email- plnanh@iciu e,

dinh cai soi ndi, nhgn nhip, rgo rye cfla cac

giai dieu hlnh sin va parabol nhu su di len va

kien cudng cfla con ngudi chifln thing thien

nhign va thdi tigt khl e nghiet

Tign sT Trln Trgng Duong ngudi da limg khao

sal thdng ke eac hlnh tuang sdng nude - nfli

non (Son Thuy) tu Ihdi Ly- Trln den dau Le

so- Mac nhan dinh rang 98% cac di vgt cd hinh

lugng sdng nude nui non dgu xult hien trong

khdng gian van hoa Phat giao thuge thdi Ly

Trin, Nha nghien ciiu Chu Quang Tni tung

dua ra mdt nhan dinh vg giai doan nay: My

thual Ly Tran - My thugt Phat giao, dly cflng

lit tgn cudn sach duac "Giai Ihudng 1998 Hgi

VNDGVN" cfla flng do Nha xual ban Thugn

Hoa (Hue) xual ban lan dau nam 1998

Thuy ba khflng chl xual hien d Vipt Nam trgn

cac lang lam vua chua cac thdi, Irong tranh

Ihd, trong tranh dan gian, nghe thugt tuong...

nd con xuat hien phd bign d cac nude phuang

Dflng nhu An Dfl, Trung Quflc, Nhat Ban,

Han Quflc, Dai Loan... Tham chi, chflng cflng

xuat hign trong cac hinh tugng trang tri cua

Thien Chua giao. Dilu nay chflng to day la

mdt bieu luang quan trgng trong nghe thual

tgo hinh.

31