Hình thái lâm sàng của xẹp nhĩ qua nội soi tại bệnh viện trường đại học y khoa Thái Nguyên

Nguyễn Lệ Thủy và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 134(04): 163 - 168

163

HÌNH THÁI LÂM SÀNG CỦA XẸP NHĨ QUA NỘI SOI TẠI BỆNH VIỆN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y KHOA THÁI NGUYÊN

Nguyễn Lệ Thủy* và CS

Trường Đại học Y Dược - ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Mục tiêu: Mô tả hình thái lâm sàng của xẹp nhĩ qua nội soi.

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu tiến cứu mô tả cắt ngang 122 tai của 90

bệnh nhân xẹp nhĩ qua khám nội soi tại bệnh viện trường đại học Y khoa Thái nguyên thời gian từ

tháng 1/2014 đến 10/2014.

Kết quả và kết luận: Tuổi trung bình của mẫu nghiên cứu 32,7. Lứa tuổi thường mắc bệnh từ 16

đến 45 tuổi chiếm 62,5%, thấp nhất là 8 tuổi và cao nhất là 67 tuổi. Tỷ lệ xẹp nhĩ ở nữ nhiều hơn ở

nam, tỷ lệ tương ứng là 56,7% và 43,3%. Trên một bệnh nhân thường xẹp nhĩ một tai 58/90

(64,4%) nhiều hơn xẹp nhĩ cả 2 tai 32/90 (35,6%). Triệu chứng cơ năng hay gặp nhất là nghe kém

và ù tai, tỷ lệ tương ứng là 87,8% và 79,7%. Đau tai là triệu chứng ít gặp nhất (16,3%). Có 11,2%

bệnh nhân không có biểu hiện triệu chứng cơ năng nào ở tai. Triệu chứng thực thể: Xẹp nhĩ toàn

bộ chiếm tỷ lệ 74,2% gặp nhiều hơn xẹp nhĩ khu trú 25,8%. Bệnh nhân thường đến khám ở giai

đoạn muộn tương ứng độ 3 và độ 4 gặp 92/122 tai chiếm tỷ lệ 75,4%. Nghiệm pháp valsava dương

tính 100% ở độ 1 và độ 2 và 90,2% ở độ 3. Nghiệm pháp valsava đều âm tính độ 4 thì 100% và

9,8% ở độ 3.

Từ khóa: Nội soi, xẹp nhĩ, valsava, mức độ của xẹp nhĩ

ĐẶT VẤN ĐỀ*

Xẹp nhĩ là một trong những bệnh cảnh của

viêm tai giữa màng nhĩ đóng kín và để chỉ ra

các bệnh lý viêm tai giữa không thủng màng

nhĩ, nguyên nhân chính do rối loạn chức năng

vòi nhĩ.

Xẹp nhĩ là tình trạng màng nhĩ co lõm vào

trong hòm nhĩ làm giảm khoảng trống hòm

nhĩ [3], đây là hậu quả của sự giảm áp lực

trong hòm nhĩ do rối loạn chức năng vòi nhĩ,

dẫn đến làm tiêu lớp sợi của màng nhĩ khiến

màng nhĩ trở nên mỏng và trong [1], [2], [7].

Xẹp nhĩ thường không được phát hiện sớm do

triệu chứng lâm sàng nghèo nàn, theo Sade

chỉ có 10-20% xẹp nhĩ có biểu hiện triệu

chứng ở tai [2], [3]. Bệnh tiến triển âm thầm

qua nhiều giai đoạn, gây hậu quả nghe kém và

gây viêm tai giữa có cholesteatoma với tỷ lệ

30% [2], [3]. Chẩn đoán xác định xẹp nhĩ qua

nội soi cho phép đánh giá chính xác hình thái

xẹp nhĩ qua các giai đoạn bệnh. Do đó chẩn

đoán sớm xẹp nhĩ rất có ý nghĩa trong tiên

lượng và điều trị bệnh. Vì vậy chúng tôi tiến

*

Tel: 0989 893793

hành nghiên cứu để tìm hiểu hình thái lâm

sàng của xẹp nhĩ qua nội soi.

Mục tiêu đề tài: Mô tả hình thái lâm sàng của

xẹp nhĩ qua nội soi.

ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU

Đối tượng nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu: Gồm 90 Bệnh nhân

đến khám tai mũi họng được chẩn đoán xác

định xẹp nhĩ theo tiêu chuẩn chẩn đoán của

Sade [7].

Phân loại xẹp nhĩ toàn bộ qua nội soi theo 4

độ của Sade [7]: Độ 1: Màng nhĩ co lõm nhẹ,

chưa chạm vào ngành xuống xương đe. Độ 2:

Màng nhĩ co lõm chạm ngành xuống xương

đe, khớp đe đạp. Độ 3: Màng nhĩ lõm, chạm

vào ụ nhô, có thể hút ra bằng ống hút. Độ 4:

Màng nhĩ lõm dính vào ụ nhô, chui vào các

ngách của tai giữa.

Phân loại xẹp nhĩ khu trú (XNKT) qua nội soi

theo 4 độ của Sade [7]: Độ 1: XNKT nhẹ,

chưa chạm vào các cấu trúc tai giữa như cổ

xương búa hay ngành xuống xương đe. Độ 2:

XNKT chạm vào cổ xương búa hay ngành