Hiệu quả hoạt động thu ngân sách nhà nước tại Cục Thuế Thành phố Hồ Chí Minh: Luận văn thạc sĩ kinh tế / Vũ Duy Dân

1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

VŨ DUY DÂN

HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI

CỤC THUẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2016

2

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

VŨ DUY DÂN

HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG THU NGÂN SÁCH NHÀ

NƯỚC TẠI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ

HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số: 60 34 02 01

Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. LÊ THỊ TUYẾT HOA

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2016

3

TÓM TẮT LUẬN VĂN

Ngân sách nhà nước là quỹ tiền tệ tập trung của nhà nước, là kế hoạch tài chính

cơ bản của nhà nước. Nhà nước thông qua hoạt động thu ngân sách nhà nước để hình

thành nên quỹ tiền tệ, một mặt sẽ đáp ứng nhu cầu chi tiêu ngày càng cao, mặt khác còn

góp phần điều tiết vĩ mô, điều hòa thu nhập và thực hiện các chính sách công bằng xã

hội. Do đó, xem xét hiệu quả hoạt động thu ngân sách nhà nước tại Cục thuế Thành phố

Hồ Chí Minh là một nội dung quan trọng cần được quan tâm tại ngành thuế thành phố

nói riêng và cả nước nói chung.

Đề tài nghiên cứu các lý luận cơ bản về NSNN, thu NSNN, khái niệm hiệu quả

hoạt động thu NSNN, các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả thu NSNN cũng như các nhân tố

ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động thu NSNN. Qua cơ sở lý luận trên, đề tài phân tích

thực trạng hoạt động thu NSNN tại Cục thuế Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn

2011 - 2015 và đánh giá những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của những

hạn chế đó.

Nhằm đánh giá được hiệu quả hoạt động thu ngân sách nhà nước tại Cục thuế

Thành phố Hồ Chí Minh, đề tài sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu như

thống kê, so sánh, phân tích - tổng hợp đối với các cơ sở lý luận cũng như các số liệu.

Từ những nội dung trên, đề tài có thể đánh giá hiệu quả hoạt động thu NSNN tại

Cục thuế Thành phố Hồ Chí Minh là chưa cao thông qua việc kết hợp các chỉ tiêu như

số thuế yêu cầu truy thu qua một cuộc thanh kiểm tra giảm dần và tỷ lệ nợ đọng tiền

thuế cao hơn so với yêu cầu Tổng cục Thuế, tỷ lệ người nộp thuế vi phạm pháp luật về

thuế vẫn gia tăng từ năm 2011 đến năm 2015.

Trên cơ sở thực trạng hoạt động thu NSNN tại Cục thuế Thành phố Hồ Chí Minh,

đề tài đưa ra các giải pháp và đề xuất một số kiến nghị với Tổng cục Thuế và cơ quan

khác có liên quan nhằm hướng tới mục tiêu nâng cao hiệu quả hơn nữa hoạt động thu

NSNN tại Cục thuế Thành phố Hồ Chí Minh.

4

LỜI CAM ĐOAN

Tôi tên là: Vũ Duy Dân

Sinh ngày 27 tháng 3 năm 1989

Chỗ ở hiện nay: 7/14/10E, đường 182, KP3, Phường Tăng Nhơn Phú A, Quận 9, Thành

phố Hồ Chí Minh.

Là học viên cao học: Khóa 16 của Trường Đại Học Ngân Hàng TP. Hồ Chí Minh

Mã học viên cao học số: 020116140023

Cam đoan luận văn: “Hiệu quả hoạt động thu ngân sách nhà nước tại Cục thuế Thành

phố Hồ Chí Minh”.

Người hướng dẫn khoa học: PGS., TS. Lê Thị Tuyết Hoa

Luận văn được thực hiện tại Trường Đại học Ngân Hàng TP. Hồ Chí Minh

Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường

đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên

cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các

nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong

luận văn.

Tôi xin chịu trách nhiệm trước pháp luật về lời cam đoan danh dự của tôi.

TP. Hồ Chí Minh, ngày ….. tháng ….. năm 2016

Tác giả

Vũ Duy Dân

5

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin chân thành cảm ơn tới: Trường Đại học Ngân Hàng Thành phố Hồ Chí

Minh, Phòng đào tạo sau Đại học Trường Đại học Ngân Hàng Thành phố Hồ Chí Minh,

Cục thuế Thành phố Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện giúp đỡ để tôi hoàn thành luận văn

này.

Xin chân thành cảm ơn PGS.,TS. Lê Thị Tuyết Hoa đã nhiệt tình hướng dẫn, chỉ

bảo cũng như giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Cô đã giúp tôi có khả

năng tổng hợp những tri thức khoa học, những kiến thức thực tiễn để có thể vận dụng

chúng vào luận văn của mình.

Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè và các đồng nghiệp của tôi tại Cục

thuế Thành phố Hồ Chí Minh đã giúp đỡ, động viên tôi trong suốt quá trình học tập và

nghiên cứu làm luận văn.

Xin trân trọng cảm ơn./.

TP. Hồ Chí Minh, ngày …… tháng …. năm 2016

Tác giả

Vũ Duy Dân

6

DANHMỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BTC : Bộ Tài chính

CT : Cục thuế

CCT : Chi cục Thuế

CQT : Cơ quan thuế

DN : Doanh nghiệp

DNNN : Doanh nghiệp nhà nước

DNTN : Doanh nghiệp tư nhân

ĐTNN : Đầu tư nước ngoài

FDI : Đầu tư trực tiếp nước ngoài (Foreign Direct Investment)

GDP : Tổng sản phẩm quốc nội

GTGT : Giá trị gia tăng

HĐBT : Hội đồng bộ trưởng

HĐND : Hội đồng nhân dân

MST : Mã số thuế

NNT : Người nộp thuế

NS : Ngân sách

NSNN : Ngân sách nhà nước

TCT : Tổng cục Thuế

TMS : Phần mềm quản lý thuế tập trung

TNDN : Thu nhập doanh nghiệp

TNCN : Thu nhập cá nhân

TTĐB : Tiêu thụ đặc biệt

TPP : Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (Trans Pacific

Partnership Agreement)

UBND : Ủy ban nhân dân

WTO : Tổ chức thương mại thế giới (World Trade Organization)

7

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Tình hình thu NSNN tại Cục thuế Thành phố Hồ Chí Minh........... 11

Bảng 2.2: Tỷ lệ thu ngân sách so với pháp lệnh quy định…………………… 11

Bảng 2.3: Cơ cấu thu ngân sách nhà nước....................................................... 21

Bảng 2.4: Kết quả đăng ký, cấp mã số thuế…………………………………. 22

Bảng 2.5: Thống kê tình hình nộp hồ sơ khai thuế của NNT.......................... 26

Bảng 2.6: Các hình thức tuyên truyền, hỗ trợ NNT năm 2015……………… 26

Bảng 2.7: Bảng tổng hợp kết quả hướng dẫn thực hiện chính sách thuế......... 31

Bảng 2.8: Kết quả thanh tra thuế qua các năm................................................ 31

Bảng 2.9: Số cuộc thanh tra so với kế hoạch thanh tra……………………… 33

Bảng 2.10: Kết quả kiểm tra các doanh nghiệp……………………………… 34

Bảng 2.11: Kết quả kiểm tra, thanh tra thuế với doanh nghiệp ĐTNN…….... 35

Bảng 2.12: Tình hình nợ đọng tiền thuế từ 2012 đến 2015…………………. 36

Bảng 2.13: Kinh phí thực hiện công tác thu NSNN qua các năm…………… 37

Bảng 2.14: Bảng tổng hợp các tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động thu NSNN tại

Cục thuế Thành phố Hồ Chí Minh……………………………… 37

8

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

Danh mục tài liệu tham khảo tiếng Việt

1. Adam Smith 1998, Kinh tế thương mại dịch vụ, NXB Thống kê, Hà Nội.

2. Adam Smith 1723-1790, Nghiên cứu về bản chất và nguyên nhân giàu có của

nhân loại.

3. Lê Văn Ái và Bùi Tiến Hanh 2010, Giáo trình Quản lý thu ngân sách nhà nước,

NXB Tài chính, Hà Nội.

4. Ăng ghen 1962, Nguồn gốc của gia đình, của chế độ tư hữu và Nhà nước, NXB

Sự thật, Hà Nội.

5. Bộ Tài chính 2010, Quyết định số 108/QĐ-BTC ngày 14/01/2010 quy định chức

năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cục Thuế trực thuộc Tổng cục Thuế.

6. Bộ Tài chính 2013, Thông tư số 156/2013/TT-BTC ngày 06/11/2013 hướng dẫn

thi hành một số điều của Luật Quản lý thuế.

7. Bộ Tài chính 2013, Thông tư số 166/2013/TT-BTC ngày 15/11/2013 quy định chi

tiết về xử phạt vi phạm hành chính về thuế.

8. Các Mác và Ăng Ghen 1961, Tuyển tập Các Mác và Ăng Ghen, Tập 2, XNB Sự

thật, Hà Nội.

9. Chính phủ Việt Nam 2013, Nghị định số 83/2013/NĐ-CP ngày 22/7/2013 quy

định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quản lý thuế và Luật sửa đổi, bổ sung một

số điều của Luật Quản lý thuế.

10. Chính phủ Việt Nam 2013, Nghị định số 129/2013/NĐ-CP ngày 16/10/2013 quy

định về xử phạt vi phạm hành chính về thuế và cưỡng chế thi hành quyết định hành

chính thuế.

11. Cục Thuế Thành phố Hồ Chí Minh 2012 - 2016, Báo cáo hàng năm 2011 - 2015.

12. Phan Thị Mỹ Dung và Lê Quốc Hiếu 2015, ‘Các yếu tố ảnh hưởng đến sự tuân

thủ thuế của các doanh nghiệp’, Tạp chí tài chính, kỳ số 2 (năm 2015), trang 11-16.

13. Bùi Đại Dũng 2007, Hiệu quả chi tiêu ngân sách dưới tác động của vấn đề nhóm

lợi ích ở một số nước trên thế giớ, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

14. Nguyễn Thị Thùy Dương 2011, Quản lý thuế tại Việt Nam trong điều kiện hội

9

nhập kinh tế quốc tế, Luận án tiến sĩ, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân.

15. Ngân hàng Thế Giới 2011, Cải cách thuế ở Việt Nam: Hướng tới một hệ thống

hiệu quả và công bằng hơn, Ban Quản lý kinh tế và Xóa đói Giảm nghèo Khu vực Châu

Á và Thái Bình Dương.

16. Bùi Tiến Hanh và Phạm Thị Hoàng Phương 2010, Giáo trình quản lý tài chính

công, NXB Tài chính, Hà Nội.

17. Vương Thị Thu Hiền 2008, Hoàn thiện hệ thống chính sách thuế ở Việt Nam

trong điều kiện gia nhập WTO, Luận án tiến sĩ, Học viện Tài chính.

18. Từ điển Lepetit Lasousse, 1999, Paris, trang 57.

19. Lê Thị Mỹ Linh 2015, Hoàn thiện công tác quản lý thu thuế thu nhập doanh

nghiệp trên địa bàn Quận Ngũ Hành Sơn, Thành phố Đà Nẵng, Luận văn thạc sĩ, Trường

Đại học Đà Nẵng.

20. Dương Thị Bình Minh và Sử Đình Thành 2004, Lý thuyết tài chính tiền tệ, NXB

Thống kê, Hà Nội.

21. Nguyễn Mai Phương 2003, Đổi mới và hoàn thiện hệ thống quản lý thu thuế ở

Việt Nam, Luận văn thạc sĩ, Trường Đại học – Tài chính Marketing.

22. Quốc hội nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam 2006, Luật Quản lý thuế

số 78/2006/QH11.

23. Quốc hội nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam 2012, Luật sửa đổi, bổ

sung một số điều của Luật Quản lý thuế số 21/2012/QH13.

24. Quốc hội nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam 2015, Luật Ngân sách Nhà

nước số 83/2015/QH13 ngày 25 tháng 6 năm 2015.

25. Quốc hội nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam 2015, Luật phí và lệ phí

số 97/2015/QH13 ngày 25 tháng 11 năm 2015.

26. Quốc hội nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam 2014, Luật doanh nghiệp

số 68/2014/QH13 ngày 26 tháng 11 năm 2014.

27. Thủ tướng Chính phủ 2011, Quyết định số 732/QĐ-TTg ngày 17/5/2011 về việc

phê duyệt chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011-2020.

28. Tổng cục Thuế 2010, Quyết định số 502/2010/QĐ-TCT ngày 29/3/2010 về việc

quy định chức năng, nhiệm vụ của các phòng thuộc Cục Thuế.

29. Tổng cục Thuế 2010, Quyết định số 503/2010/QĐ-TCT ngày 29/3/2010 về việc