Hiện trạng chất lượng - quản lý chất lượng mặt hàng gạo và một số biện pháp nâng cao chất lượng mặt

HiÖn tr¹ng chÊt lîng - qu¶n lý chÊt lîng mÆt hµng g¹o vµ mét sè biÖn ph¸p

n©ng cao chÊt lîng mÆt hµng g¹o xuÊt khÈu .

Môc lôc

Môc lôc. 2

Lêi nãi ®Çu. 6

Ch¬ng I: Tæng quan vÒ chÊt lîng vµ qu¶n lý chÊt lîng. 8

I . Kh¸i niÖm. 8

1.1 ChÊt lîng lµ g×? 8

1.2 §Æc ®iÓm. 9

1.3 ChÊt lîng mÆt hµng g¹o. 10

2. Qu¶n lý chÊt lîng lµ g×? 11

2.1 Kh¸i niÖm. 11

2.2 §Æc ®iÓm. 11

2.3 Qu¶n lý chÊt lîng g¹o xuÊt khÈu. 11

a. Kh¸i niÖm. 11

b. HÖ thèng qu¶n lý chÊt l îng hiÖn hµnh. 12

II. Vai trß cña chÊt lîng vµ qu¶n lý chÊt lîng trong nÒn kinh tÕ th× trêng. 12

1 Vai trß cña chÊt lîng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. 12

2 Vai trß cña qu¶n lý chÊt lîng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. 14

III. C¸c yÕu tè ¶nh hëng tíi chÊt lîng g¹o. 14

1. Vïng s¶n xuÊt. 16

1.1. ¶nh hëng cña ®iÒu kiÖn thæ nhìng tíi chÊt lîng g¹o. 16

1.2. ¶nh hëng cña ®iÒu kiÖn thêi tiÕt khÝ hËu tíi chÊt lîng g¹o. 16

2 .ChÊt lîng gièng lóa. 17

3. Quy tr×nh kü thuËt, canh t¸c. 20

3.1. ¶nh hëng cña ph©n bãn tíi chÊt lîng h¹t. 20

3.2. ¶nh hëng cña viÖc tíi níc tíi chÊt lîng h¹t. 21

4. Quy tr×nh c«ng nghÖ trong kh©u thu ho¹ch, b¶o qu¶n vµ chÕ biÕn. 22

4.1. ¶nh hëng cña quy tr×nh c«ng nghÖ trong kh©u thu ho¹ch. 22

4.2 ¶nh hëng cña quy tr×nh c«ng nghÖ trong kh©u s¬ chÕ, chÕ biÕn. 23

4.3 ¶nh hëng cña quy tr×nh c«ng nghÖ trong kh©u b¶o qu¶n. 24

Ch¬ng II: HiÖn tr¹ng vÒ chÊt lîng & QLCL g¹o XK cña ViÖt Nam. 26

I . Vµi nÐt vÒ t×nh h×nh xuÊt khÈu g¹o cña ViÖt Nam. 26

1. XuÊt khÈu g¹o mét chÆng ®êng vÎ vang. 26

2. Nh÷ng khã kh¨n, víng m¾c. 29

II. HiÖn tr¹ng chÊt lîng vµ qu¶n lý chÊt lîng g¹o cña ViÖt Nam. 32

1 HiÖn tr¹ng vÒ chÊt lîng & qu¶n lý chÊt lîng g¹o xuÊt khÈu cña VN. 32

1.1 HiÖn tr¹ng vÒ chÊt lîng gièng. 32

1.2 HiÖn tr¹ng vÒ chÊt lîng g¹o xuÊt khÈu. 35

a. Thu ho¹ch. 36

b. Lµm kh« - sÊy. 36

c. Xay x¸t. 37

d. B¶o qu¶n. 39

2. HiÖn tr¹ng vÒ qu¶n lý chÊt lîng . 44

2.1 HiÖn tr¹ng vÒ qu¶n lý chÊt lîng gièng. 44

a . HÖ thèng qu¶n lý chÊt l îng gièng. 44

b HÖ thèng c¸c v¨n b¶n qu¶n lý. 46

c. Thanh tra. 47

d. KiÓm ®Þnh, kiÓm nghiÖm. 47

e. ChÝnh s¸ch ®èi víi gièng. 48

2.2 HiÖn tr¹ng vÒ qu¶n lý chÊt lîng g¹o xuÊt khÈu. 48

a. HÖ thèng qu¶n lý chÊt l îng hiÖn hµnh. 48

2

b. HÖ thèng c¸c v¨n b¶n ph¸p quy ban hµnh ®Õn 30/7/2000 . 49

c. C¸c tiªu chuÈn vÒ g¹o ®· ® îc ban hµnh ®Õn 30/7/2000. 50

d, Thanh tra. 53

e. KiÓm ®Þnh. 54

f. C¸c chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn chÊt l îng g¹o xu¸t khÈu ®· ban hµnh. 55

3. Nh÷ng tån t¹i. 56

3.1 Gièng. 56

3.2 Nh÷ng tån t¹i vÒ chÊt lîng vµ qu¶n lý chÊt lîng g¹o xuÊt khÈu. 57

4. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng trªn. 61

4.1 §èi víi gièng. 61

4.2 §èi víi g¹o xuÊt khÈu. 62

Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng g¹o xuÊt khÈu. 65

I. Môc tiªu chÊt lîng ®èi víi mÆt hµng g¹o xuÊt khÈu. 65

1. Môc tiªu l©u dµi ®èi víi mÆt hµng g¹o xuÊt khÈu. 65

1.1 Môc tiªu l©u dµi vÒ gièng. 65

1.2 Môc tiªu l©u dµi vÒ CTSTH ®Ó n©ng cao chÊt lîng g¹o xuÊt khÈu. 66

2. Môc tiªu tríc m¾t (®Õn n¨m 2005) ®èi víi g¹o xuÊt khÈu. 67

2.1 Môc tiªu ®Õn n¨m2005 vÒ gièng. 67

2.2 Môc tiªu ®Õn n¨m2005 ®Ó n©ng cao chÊt lîng g¹o xuÊt khÈu. 67

3. Yªu cÇu thÞ trêng. 68

II. Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng g¹o. 69

1. Gi¶i ph¸p vÒ chÝnh s¸ch. 69

1.1 X©y dùng ®Ò ¸n n©ng cao chÊt l îng g¹o trong toµn ngµnh. 69

1.2 §Ò xuÊt nh÷ng §HKHn©ng cao CLTG ®Õn n¨m 2005 vµ 2010. 69

1.3 X©y dùng chÝnh s¸ch gièng. 70

1.4 X©y dùng chÝnh s¸ch vÒ c«ng t¸c sau thu ho¹ch. 70

2. Gi¶i ph¸p vÒ kü thuËt, c«ng nghÖ . 71

3

2.1 ¸p dông kü thuËt hiÖn ®¹i, c«ng nghÖ tiªn tiÕn cho lùa chän gièng. 72

2.2 Sö dông m¸y mãc, thiÐt bÞ hiÖn ®¹i cho kh©u thu ho¹ch vµ s¬ chÕ. 73

a. Thu ho¹ch. 73

b. SÊy. 74

c. Xay x¸t. 74

2.3 §a c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo qu¸ tr×nh b¶o qu¶n. 75

3 .Gi¶i ph¸p ®Çu t. 76

3.1 §Çu t n©ng cao chÊt lîng gièng lóa. 76

3.2 §Çu t vµo c«ng t¸c qu¶n lý chÊt lîng th¬ng phÈm thãc g¹o. 77

3.3 §Çu t vµo c«ng t¸c sau thu ho¹ch. 77

3.4 Mét sè biÖn ph¸p ®Çu t kh¸c. 78

4. Gi¶i ph¸p vÒ tæ chøc qu¶n lý. 78

5. Mét sè gi¶i ph¸p kh¸c. 80

5.1 Gi¶i ph¸p vÒ nh©n lùc vµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc. 80

5.2 Gi¶i ph¸p hîp t¸c quèc tÕ.. 80

KÕt luËn. 82

Tµi liÖu tham kh¶o 83

4

Lêi nãi ®Çu.

C¸ch ®©y h¬n mêi n¨m, b¹n bÌ quèc tÕ chØ biÕt tíi ViÖt Nam nh mét ®Êt n￾íc anh hïng kh«ng chÞu khuÊt phôc tríc bÊt kú mét kÎ thï x©m lîc nµo. Nhng tõ

khi ViÖt Nam b¾t tay vµo c«ng cuéc ®æi míi ®Êt níc th× b¹n bÌ kh¾p n¨m ch©u

cßn biÕt ®Õn ViÖt Nam qua nh÷ng thµnh tùu x©y dùng kinh tÕ. Hä th¸n phôc ViÖt

Nam tõ mét níc n«ng nghiÖp l¹c hËu víi bao vÕt th¬ng chiÕn tranh ®· v¬n lªn

tõng bíc tho¸t khái khñng ho¶ng kinh tÕ, x· héi ®Ó råi ®Õn nay nÒn kinh tÕ ®· cã

tÝch luü tõ néi bé, GDP t¨ng trëng liªn tôc b×nh qu©n 6-7%/n¨m.

§ãng gãp kh«ng nhá vµo thµnh tùu chung cña ®Êt níc ph¶i kÓ ®Õn mÆt

trËn n«ng nghiÖp. Vèn lµ mét níc n«ng nghiÖp, ViÖt Nam ®· ph¸t huy lîi thÕ cña

m×nh, lÊy n«ng nghiÖp lµm bµn ®¹p ®Ó c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.

NhËn thøc ®îc tr¸ch nhiÖm nÆng nÒ cña m×nh, ngµnh n«ng nghiÖp ®· ra søc thi

®ua vµ ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín. Tèc ®é t¨ng trëng n«ng nghiÖp 4-5%/n¨m

liªn tôc trong gÇn mêi n¨m qua.Trong ®ã lÜnh vùc s¶n xuÊt lóa g¹o lµ mét ®iÓn

h×nh tiªu biÓu. C¸ch ®©y h¬n mêi n¨m, ViÖt Nam lu«n ph¶i nhËp khÈu ngò cèc

®Ó cho d©n ¨n chèng ®ãi. Nhng tõ n¨m 1989, ViÖt Nam ®· tho¸t khái n¹n ®ãi l-

¬ng thùc vµ cßn xuÊt khÈu. Vµo n¨m 1989, c¶ thÕ giíi ng¹c nhiªn tríc mét ViÖt

Nam vèn ph¶i nhËp khÈu l¬ng thùc vµo n¨m1988l¹i xuÊt khÈu 1,5 triÖu tÊn g¹o,

trë thµnh níc xuÊt khÈu g¹o ®øng thø ba thÕ giíi (sau Th¸i Lan vµ MÜ). §Õn nay,

ViÖt Nam vÉn duy tr× xuÊt khÈu g¹o n¨m sau cao h¬n n¨m tríc vµ ®øng thø hai

thÕ giíi.

Tuy ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu nh vËy nhng g¹o cña ViÖt nam cã søc c¹nh

tranh kÐm so víi g¹o cña Th¸i Lan, MÜ. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n ®ã lµ chÊt

lîng g¹o cña ta thua xa chÊt lîng g¹o cña hai níc trªn.

5

§Ò tµi: "HiÖn tr¹ng chÊt lîng - qu¶n lý chÊt lîng g¹o vµ mét sè gi¶i

ph¸p n©ng cao chÊt lîng g¹o xuÊt khÈu" xuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn nãi trªn ®Ó luËn

gi¶i vÊn ®Ò, gãp phÇn vµo viÖc thóc ®Èy xuÊt khÈu g¹o cã hiÖu qu¶.

§©y lµ mét ®Ò tµi réng vµ hÕt søc phøc t¹p, nã ®îc sù quan t©m cña nhiÒu nhµ

qu¶n lý chÊt lîng. B¶n th©n em cßn lµ mét sinh viªn nªn cßn h¹n chÕ vÒ nhiÒu

mÆt do vËy bµi viÕt nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. KÝnh mong c¸c

thÇy, c« gãp ý bæ sung ®Ó bµi viÕt ®îc hoµn thiÖn h¬n.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o TrÇn Söu ®· tËn t×nh híng dÉn, gióp

®ì em hoµn thµnh bµi viÕt nµy.

Sinh viªn : TrÇn Thanh Hµ .

6

Ch¬ng 1:

Tæng quan vÒ chÊt lîng vµ qu¶n lý chÊt lîng.

I.Kh¸i niÖm:

1.ChÊt lîng lµ g×?

1.1.Kh¸i niÖm:

Tríc n¨m 1986 khi mua hay b¸n mét hµng ho¸, ngêi ta kh«ng quan t©m

mÊy ®Õn chÊt lîng hµng ho¸ ®ã mµ chØ chó t©m ®Õn viÖc hµng ho¸ cã thÓ sö

dông ®îc hay kh«ng. Cho dï thÕ, ®Ó sö dông ®îc th× hµng ho¸ ®ã còng ph¶i ®¹t

®îc mét sè tiªu chuÈn nµo ®ã. Nh vËy dï Ýt hay nhiÒu hµng ho¸ ®ã còng ph¶i cã

chÊt lîng.

HiÖn nay, khi ®Êt níc ®· chuyÓn tõ c¬ chÕ bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr￾êng th× chÊt lîng lµ c¸i mµ ngêi ta nãi ®Õn nhiÒu nhÊt. §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn,

bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo còng ph¶i t×m mäi c¸ch ®Ó n©ng cao chÊt lîng cho

hµng ho¸ cña m×nh. Cã nh vËy hµng ho¸ míi cã ®îc lîi thÕ c¹nh tranh, míi x©m

nhËp ®îc vµo thÞ trêng. Nh vËy chÊt lîng lµ c¸i " thÎ c¨n cíc " cña mçi lo¹i hµng

ho¸. VËy chÊt lîng lµ g×?

Tr¶i qua c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn kh¸c nhau ngêi ta ®a ra c¸c kh¸i niÖm

kh¸c nhau vÒ chÊt lîng:

- Ban ®Çu ngêi ta cho r»ng chÊt lîng lµ nh÷ng ®Æc tÝnh phï hîp víi c«ng

dông cña s¶n phÈm ®ã.

- Khi tr×nh ®é s¶n xuÊt ph¸t triÓn h¬n chÊt lîng ®îc hiÓu lµ nh÷ng ®Æc tÝnh

cña s¶n phÈm tho¶ m·n nh÷ng yªu cÇu do tiªu chuÈn ®Ò ra.

- ChÊt lîng ph¶i tho¶ m·n ®ßi hái cña ngêi tiªu dïng.

- §Õn nay ngêi ta thèng nhÊt bëi mét ®Þnh nghÜa tæng qu¸t vÒ chÊt lîng:

"ChÊt lîng cña hµng ho¸, dÞch vô lµ mét tËp hîp nh÷ng ®Æc tÝnh, chØ tiªu ph¶n

¸nh gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt, tiªu dïng nhÊt ®Þnh vµ

tho¶ m·n tèi ®a yªu cÇu cña ngêi tiªu dïng."

7

1.2. §Æc ®iÓm cña chÊt lîng:

- ChÊt lîng lµ tæng hîp gi÷a kinh tÕ vµ kü thuËt: MÆt kinh tÕ biÓu hiÖn vÒ

lîng tøc lµ lîng lao ®éng x· héi kÕt tinh trong hµng ho¸ ®ã. Cßn mÆt kü thuËt

biÓu hiÖn vÒ chÊt, tøc lµ mét s¶n phÈm muèn ®¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu sö dông

ph¶i cã nh÷ng tÝnh chÊt vÒ chøc n¨ng phï hîp vµ nh vËy ph¶i cã gi¶i ph¸p kü

thuËt phï hîp.

- ChÊt lîng mang tÝnh t¬ng ®èi: tÝnh t¬ng ®èi nµy thÓ hiÖn ë mÆt thêi gian

vµ kh«ng gian.

+ Thêi gian: cïng mét lo¹i s¶n phÈm nhng trong nh÷ng kho¶ng thêi gian

kh¸c nhau th× chÊt lîng kh¸c nhau.

+ Kh«ng gian: do sù tiÕn bé, tèc ®é ph¸t triÓn cña tõng vïng, tõng khu vùc

mµ s¶n phÈm nµy ë khu vùc nµy chÊt lîng cao, sang khu vùc kh¸c chÊt lîng l¹i

kÐm.

- ChÊt lîng ®îc x¸c ®Þnh theo môc ®Ých sö dông: tøc lµ kh«ng cã s¶n

phÈm chÊt lîng cho mäi ngêi. S¶n phÈm chØ cã chÊt lîng víi mét ®èi tîng tiªu

dïng, ®îc sö dông vµo môc ®Ých víi nh÷ng ®iÒu kiÖn sö dông x¸c ®Þnh.

- ChÊt lîng ®îc ®Æt ra ®èi víi mçi tr×nh ®é s¶n xuÊt phô thuéc vµo kh¶

n¨ng cña quan hÖ cung cÇu.

- ChÊt lîng lµ cô thÓ, kh«ng trõu tîng: v× chÊt lîng ®îc cô thÓ ho¸ bëi c¸c

chØ tiªu, tiªu chuÈn. Mµ c¸c chØ tiªu chÊt lîng ®· ®îc lîng ho¸, biÓu hiÖn ra con

sè.

- ChÊt lîng ph¶i ®îc ngêi tiªu dïng ®¸nh gi¸.

- ChÊt lîng ph¶i kÕt hîp c¶ ba mÆt:

+ Yªu cÇu thùc sù cña ngêi tiªu dïng.

+ §Æc tÝnh, chøc n¨ng s¶n phÈm phï hîp víi c¸c ®ßi hái ®ã.

+ TÝnh kinh tÕ.

8