Hành vi dự phòng nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật ở người canh tác chè xã La Bằng, Đại Từ, Thái Nguyên

Nguyễn Quang Mạnh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 89(01/2): 267 – 272

267

HÀNH VI DỰ PHÒNG NHIỄM HÓA CHẤT BẢO VỆ THỰC VẬT

Ở NGƯỜI CANH TÁC CHÈ XÃ LA BẰNG, ĐẠI TỪ, THÁI NGUYÊN

Nguyễn Quang Mạnh, Trần Thế Hoàng

Trường Đại học Y Dược – Đại học Thái Nguyên

TÓM TẮT

Mục tiêu: Đánh giá kiến thức, thái độ và hành vi dự phòng nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật

(HCBVTV); các yếu tố liên quan đến hành vi dự phòng nhiễm HCBVTV của người canh tác chè.

Thiết kế: Nghiên cứu mô tả cắt ngang 400 người canh tác chè về hành vi dự phòng nhiễm HCBVTV tại

xã La Bằng, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.

Kết quả: Tỷ lệ người canh tác chè có kiến thức mức độ tốt, khá, trung bình là 9,8%; 24,8% và 65,5%.

Thái độ tốt, khá, trung bình là 19,0%; 72,2% và 8,8%. Thực hiện hành vi dự phòng nhiễm HCBVTV

tốt, khá, trung bình là 27,0%; 32,8% và 40,2%. Rửa bình thuốc sau phun tại sông/suối/ao/hồ 55,0%; vứt

bao bì, dụng cụ đựng HCBVTV bừa bãi 32,3%; thu hoạch chè sau phun không đảm bảo thời gian

63,8%; không được nghe truyền thông giáo dục sức khỏe 65,2%; số người dân mong muốn nghe truyền

thông 97,2%. Có sự liên quan có ý nghĩa thống kê giữa hành vi dự phòng nhiễm HCBVTV với: đặc

điểm dân tộc; trình độ học vấn; kiến thức; thái độ và truyền thông dự phòng nhiễm HCBVTV.

Khuyến nghị:Cần tăng cường tần suất truyền thông giáo dục sức khỏe cho người canh tác chè; cộng

đồng cần quy hoạch và xây dựng một nơi xử lý vỏ bao bì đựng HCBVTV tập trung.

Từ khóa: Kiến thức, thái độ, hành vi dự phòng, canh tác chè

ĐẶT VẤN ĐỀ*

Sử dụng HCBVTV đối với cây chè có tác

dụng phòng ngừa sâu bệnh, giúp tăng năng

suất, sản lượng nhưng khi lạm dụng hoặc sử

dụng không đúng cách sẽ ảnh hưởng trực tiếp

tới sức khỏe người canh tác chè và ảnh hưởng

lớn tới sức khỏe người tiêu dùng. Các nghiên

cứu đã chỉ ra rằng, những người canh tác chè

khi sử dụng HCBVTV thường có các dấu

hiệu nhiễm độc như hoa mắt, chóng mặt và

đau đầu (78,4%; 77,9% và 73,1%); người

canh tác chè còn bị mắc một số bệnh như

bệnh mũi họng (86,9%); bệnh về mắt

(84,8%); cơ xương khớp (63,7%); tâm thần

kinh (51,1%) và da liễu (40,1%) [0].

Có nhiều nguyên nhân gây nhiễm HCBVTV,

tuy nhiên nguyên nhân chính gây nhiễm

HCBVTV là do người canh tác không mang

trang bị phòng hộ (89,5%); thuốc dính vào da

khi pha chế (75,5%); do bình phun bị rò rỉ

(35,0%); phun không đúng kỹ thuật (54,7%);

phun với liều lượng cao hơn mức khuyến cáo[0].

Xã La Bằng là một xã miền núi thuộc huyện

Đại Từ tỉnh Thái Nguyên với tổng số dân

*

3767 người trong đó có 40% là người dân tộc

thiểu số. Tổng diện tích của xã là 12,2 km2

với diện tích trồng chè toàn xã là 328ha, phát

triển cây chè là thế mạnh kinh tế của xã.

Mục tiêu của nghiên cứu là đánh giá kiến thức,

thái độ, hành vi dự phòng nhiễm HCBVTV và

mô tả một số yếu tố liên quan đến hành vi dự

phòng nhiễm HCBVTV ở người canh tác chè

xã La Bằng.

ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU

Đối tượng nghiên cứu: người canh tác chè

có tham gia một hoặc nhiều hoạt động canh

tác chè; thời gian canh tác chè từ 1 năm trở

lên và là chủ hộ gia đình.

Địa điểm nghiên cứu: xã La Bằng, huyện Đại

Từ, tỉnh Thái Nguyên.

Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 02 năm

2011 đến tháng 11 năm 2011

Phương pháp nghiên cứu: phương pháp

nghiên cứu mô tả; thiết kế cắt ngang, kết hợp

định tính với định lượng.

Cỡ mẫu nghiên cứu: theo công thức:

2

2

1 2/

.

.

e

p q

n = Z −α

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn