GTVT Phương tiện vận tải ô tô

Bé m«n c¬ khÝ ¤t«

1

§¹i c−¬ng vÒ « t«

« t« lµ mét ph−¬ng tiÖn vËn t¶i ®−êng bé, cã tªn gäi lµ “automobil” h×nh thµnh

tõ ph©n tõ “auto” gèc Hi L¹p cã nghÜa lµ “ tù m×nh” vµ ph©n tõ “mobil” gèc La tinh cã

nghÜa lµ “chuyÓn ®éng”.

1. Ph©n lo¹i «t«:

¤t« cã thÓ ph©n lo¹i theo nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau. Sau ®©y lµ mét c¸ch ph©n

lo¹i theo tiªu chuÈn ISO.

a) ¤t« con: Theo tiªu chuÈn Ch©u ©u, «t« con ®−îc chia ra vµ gäi tªn nh− sau:

b) ¤t« t¶i

Bé m«n c¬ khÝ ¤t«

2

c) ¤t« chë ng−êi:

2. CÊu t¹o chung vµ bè trÝ chung cña «t«.

a) CÊu t¹o chung cña «t«:

¤t« cã thÓ gåm c¸c phÇn chÝnh sau:

Khung vá H. T. §iÖn H. T. Phanh

H. T. Treo

H. T. l¸i

H. T. truyÒn lùc

§éng c¬

Néi thÊt ThiÕt bÞ an toµn B¶ng ®iÒu khiÓn

H×nh 1.S¬ ®å bè trÝ c¸c hÖ thèng trªn « t«

Bé m«n c¬ khÝ ¤t«

3

- PhÇn ®éng c¬ vµ hÖ thèng truyÒn lùc: Bao gåm chøc n¨ng t¹o nguån ®éng lùc vµ

truyÒn ®éng lùc tíi c¸c b¸nh xe chñ ®éng cña xe.

- PhÇn gÇm: bao gåm c¸c côm, hÖ thèng: HÖ thèng treo, hÖ thèng phanh, hÖ thèng l¸i,

c¸c b¸nh xe.

- PhÇn khung vá: Bao gåm khung, sµn, vá cña «t«.

- PhÇn trang bÞ ®iÖn: Toµn bé hÖ thèng ®iÖn trªn «t«: ®¸nh löa, chiÕu s¸ng, tÝn hiÖu..

- PhÇn thiÕt bÞ phô: thiÕt bÞ an toµn, thiÕt bÞ t¨ng tiªn nghi, thiÕt bÞ phô trî kh¸c.

b) Bè trÝ chung cña «t«:

Bè trÝ chung « t« liªn quan ®Õn viÖc bè trÝ c¸c hÖ thèng tæng thµnh, c¸c côm

trªn « t« ®¶m b¶o chøc n¨ng chuyÓn ®éng an toµn khi vËn t¶i hµng hãa vµ hµnh kh¸ch.

Bè trÝ chung « t« bao gåm: Bè trÝ h×nh d¸ng vá xe; Bè trÝ néi thÊt xe; Bè trÝ

®éng c¬; Bè trÝ hÖ thèng truyÒn lùc; Bè trÝ b¸nh xe,…

Mét sè kiÓu bè trÝ ®éng c¬ vµ hÖ thèng truyÒn lùc trªn « t«.

- Bè trÝ ®éng c¬ ®Æt phÝa tr−íc (®éng c¬ ®Æt ngang, däc; n»m trong cabin, ngoµi

cabin), cÇu tr−íc chñ ®éng hoÆc cÇu sau chñ ®éng: Lo¹i nµy mang tÝnh phæ biÕn cho

nhiÒu lo¹i xe cã −u ®iÓm: dÔ bè trÝ c¬ cÊu ®iÒu khiÓn, hÖ thèng lµm m¸t cho ®éng c¬,

dÔ dµng thao t¸c khi söa ch÷a

- Bè trÝ ®éng c¬ ®Æt gi÷a ( ®Æt ngang, däc) dÉn ®éng cÇu tr−íc chñ ®éng, cÇu sau chñ

®éng.

- Bè trÝ ®éng c¬ ®Æt phÝa sau ( ngang, däc) dÉn ®éng cÇu sau chñ ®éng.

ViÖc bè trÝ ®éng c¬ vµ hÖ thèng truyÒn lùc liªn quan ®Õn bè trÝ c¸c côm, c¸c hÖ thèng

kh¸c dÉn ®Õn sù thay ®æi t¶i träng ph©n bè lªn mçi cÇu xe. Sù thay ®æi nµy ¶nh h−ëng

®Õn ®éng lùc häc chuyÓn ®éng, quay vßng, phanh cña xe.

Bé m«n c¬ khÝ ¤t«

4

3. C¸c th«ng sè kü thuËt c¬ b¶n cña «t«:

- Th«ng sè kü thuËt biÓu thÞ lo¹i xe, khung vá: Lo¹i xe, sè l−îng chç ngåi, sè

l−îng cöa xe.

- Th«ng sè kü thuËt ®éng c¬ vµ hÖ thèng truyÒn lùc: Lo¹i ®éng c¬, c«ng suÊt,

m«men ë c¸c sè vßng quay, s« vßng quay lín nhÊt cña ®éng c¬,..; KiÓu hÖ

thèng truyÒn lùc: ly hîp, hép sè, cÇu chñ ®éng,b¸nh xe..

- Th«ng sè kü thuËt gÇm xe: Th«ng sè kü thuËt hÖ thèng treo, phanh, l¸i.

- Th«ng sè kü thuËt vÒ kÝch th−íc vµ khèi l−îng xe: ChiÒu dµi c¬ së, chiÒu réng

c¬ së, kÝch th−íc bao( dµi, réng); Khèi l−îng xe kh«(kg), khèi l−îng toµn bé

cho phÐp cña xe(kg).

- Th«ng sè kü thuËt vÒ kh¶ n¨ng kü thuËt vµ c¸c tÝnh n¨ng kh¸c cña xe: VËn tèc

lín nhÊt cña xe, l−îng tiªu hao nhiªn liÖu, tÝnh tiÖn nghi cña xe,...

Động cơ

Hộp số ngang

Hộp số dọc

Bán trục

Trục các ñăng

Bộ vi sai

Trục cầu xe

Moayơ cầu xe

Lốp và bánh xe

H×nh 2. S¬ ®å bè trÝ ®éng c¬ vµ hÖ thèng truyÒn lùc trªn « t«