Góp phần đánh giá về mối quan hệ giữa Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu qua những biến cố năm 1956 ở Ba Lan và Hunggari

GOP PHAN DANH GIA VE MOI QUAN HE GIUA LIEN XO VA

CAC NOtirC XA HOI CHU NGHI A DONG AU QUA NHON G

BIEN CO NAM 1956 0 BA LAN VA HUNGGARI

DAO TUAN THANH*

1. Dat va n de

Nam 1956 la mpt nam xay ra nhieu bie'n

cd' quan trpng ddi vdi phe Xa hpi chu nghia

(XHCN) the gidi, lam nay sinh sil bat ddng,

gia tang mau thuan gifla cac nUdc trong npi

bp phe XHCN. Sau nhflng chin dpng do tac

dpng cua sil xung dot ve quan (hem va ldi

ich gifla Lien Xd va Nam TU nam 1948, lin

nay, sil cang thang trong md'i quan he gifla

Lien Xd va cac nildc XHCN Ddng Au, ma

trUdc tien la Ba Lan va Hunggari da dUa

lai nhflng tac dpng da chieu trong npi khd'i.

Lieu nhflng bie'n cd' xay ra nam 1956 cd

phai la khue dao diu trong hang loat bit

ddng gifla Lien Xd va cac nUdc XHCN Ddng

Au trong thap nien 60 cua the ky XX, ma

(hnh cao la sil kien Tiep Khac, dien ra vao

mua Xuan nam 1968 va trong nhieu nam

tie'p theo. Hien nay, cd nhieu cau hdi cdn

dang bd ngd can dUdc cac nha nghien cflu

lam sang td. Dd la, cin danh gii nhU the

nao ve hien tUdng "Nga hda" ddi sd'ng kinh

te, chinh tri, van hda, tU tudng b cac nUdc

Ddng Au tfl sau nam 1945? Sil "can thiep"

cua Lien Xd cd vai trd nhU the nao dd'i vdi

cong cupc xay dilng chu nghia xa hpi d cac

nUdc Ddng Au trong nhflng nam 1947,

1948-1956? Dau la cdi ngudn nhflng mau

thuan nay sinh gifla mpt bp phan nhan dan

Ddng Au, mpt bd phdn dang •vien Dang

Cpng sin vdi cac chinh sach ma Lien Xo

thUc thi b Ddng Au? Lien Xd cd vai trd gi va

thanh cdng nhU the nao trong viec trd giup

cac lanh tu Cpng san Ddng Au dU(3c dao tao

d Lien Xd - nhflng ngUdi chip thudn vai trd

lam "con rdi chinh tri" cua Lien Xd. Vi sao

ngay sau Chie'n tranh the gidi thd Hai

"tinh thdn ddn tgc" lai nay sinh va phat

trien ngay cang manh me d mpt so' nUdc

Dong Au (Nam Tu, Tiep Khic, Ba Lan,

Hunggari, Rumani) va dUdc bpt phat ngay

cang manh me trong thap nien 50, 60 cua

the ky XX? Cd nen danh gia ring sU phi

hoai cua chu nghia de quo'c, sU tie'p tay cua

cac the lilc phan dpng cho cac lUc lUdng ddi

cai cach/ddi mdi md hinh phat trien cua

chu nghia xa hpi la nguyen nhan chinh tao

nen nhflng bie'n dpng chinh tri b Dong Au

trong nhflng nam 1956, 1968 hay chinh

nhflng khiem khuyet cua ban than md hinh

xay diing chu nghia xa hpi, nhflng tdn tai

cua chinh ban than cac Dang Cpng sin,

"PGS.TS. Khoa Lich sd - TrUdng Dai hpc Sfl pham Ha Npi