GIỚI THIỆU CHUNG về VIỆN KHOA học LAO ĐỘNG và xã hội – 25 năm xây DỰNG và TRƯỞNG THÀNH

Báo cáo thực tập tổng hợp Khoa Toán kinh tế

LỜI NÓI ĐẦU

Toàn cầu hoá là một xu thế khách quan, tạo nhiều cơ hội nhưng cũng

không ít những thách thức, đối với sự phát triển của nhiều nuớc. Nước ta

cũng không phải là một ngoại lệ. Chúng ta có rất nhiều điểm hấp dẫn để thu

hút các nhà đầu thu trực tiếp nước ngoài. Một trong những điểm hấp dẫn đó

là chúng ta có một lực lượng lao động thông minh, cần cù, thích nghi nhanh

với môi trường làm việc mới.

Tuy nhiên, từ những thập kỷ 90 của thế kỷ XX, nền kinh tế thế giới có

những biến chuyển sâu sắc do tác động của cuộc cách mạng khoa học và

công nghệ, đặc biệt là cách mạng công nghệ thông tin, sinh học, tự động

hoá. Điều này đòi hỏi nước ta phải có những chính sách phát triển dân số và

nguồn lao động hợp lí, phù hợp với xu hướng phát triển, vì dân số - nguồn

nhân lực là lực lượng thúc đẩy hay cản trở quá trình phát triển kinh tế xã hội

của một nứơc. Bên cạnh đó vấn đề tiền lương cũng là một bộ phận quan

trọng trong hệ thống chính sách vì nó không chỉ liên quan trực tiếp đến hàng

triệu người lao động, mà còn tác động đến quyết định kinh doanh, mở rộng

sản suất của các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Theo nhà tương lai học Thierry Gaudin, kể từ cuối thế kỉ XX, một

nửa kiến thức về công nghệ ( theo nghĩa rộng ) của nhân loại đã bị lỗi thời

trong 5 năm, do vậy mà không có ít các đối tượng của nước ta đã bị đẩy ra

khỏi cuộc chơi. Nên cần có các chính sách bảo hiểm xã hội, bảo trợ xã hội,

đồng thời tạo điều kiện và môi trường lao động, để họ tự khẳng định khả

năng nâng cao cơ hội tiếp xúc với những cơ hội mới, đảm bảo cuộc sống ổn

định, đặc biệt đối với giới nữ, vốn từ lâu được xem là đối tượng “yếu thế”.

Với vai trò, vị trí và nhiệm vụ như vậy mà ngày 14 tháng 4 năm 1978

tại QĐ79-CP của Hội đồng Chính phủ, Viện Khoa học Lao động được thành

lập và đến đầu tháng 3 năm 1987 đựơc đổi tên thành Viện Khoa học Lao

động và các vấn đề xã hội.

Được sự giới thiệu của Tiến sĩ Nguyễn Thị Minh, Thạc sĩ Phạm Thị

Hương Huyền và sự đồng ý của Thạc sĩ Nguyễn Thị Lan-Phó giám đốc, nên

tôi đã được thực tập tại trung tâm thông tin và phân tích dự báo chiến lược

trong khoảng thời gian từ ngày 12 tháng 1 năm 2009 đến ngày 6 tháng 5

năm 2009. Báo cáo thực tập tổng hợp của tôi sẽ trình bày tổng quan về cơ sở

thực tập cùng một số đề xuất về chuyên đề thực tập.

Trịnh Thị Huyền Trang Toán kinh tế

47

1

Báo cáo thực tập tổng hợp Khoa Toán kinh tế

PHẦN 1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ BỘ LAO ĐỘNG - THƯƠNG

BINH VÀ XÃ HỘI

1.1 Tóm lược lịch sử phát triển

Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ngày nay được hình thành từ

quá trình xây dựng và phát triển, tiếp thu, kế thừa và phát huy chức năng,

nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của 7 Bộ và cơ quan : Bộ Lao động, Bộ Cứu tế xã

hội, Bộ Xã hội, Bộ Thương binh – Cựu binh, Bộ Nội vụ, Bộ Thương binh và

Xã hội và Uỷ ban Điều tra tội ác chiến tranh.

Quá trình hình thành và phát triển về tổ chức gồm 4 giai đoạn:

- Giai đoạn 1945 - 1954

- Giai đoạn 1955 - 1964

- Giai đoạn 1965 - 1975

- Giai đoạn 1976 - 1985

- Giai đoạn từ 1986 đến nay

1.2 Vị trí và chức năng

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội là cơ quan của Chính phủ, thực

hiện chức năng quản lý nhà nước về các lĩnh vực: việc làm, dạy nghề, lao

động, tiền lương, tiền công, bảo hiểm xã hội (bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo

hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm thất nghiệp), an toàn lao động, người có

công, bảo trợ xã hội, bảo vệ và chăm sóc trẻ em, bình đẳng giới, phòng,

chống tệ nạn xã hội (sau đây gọi chung là lĩnh vực lao động, người có công

và xã hội) trong phạm vi cả nước; quản lý nhà nước các dịch vụ công thuộc

lĩnh vực do Bộ quản lý.

1.3 Nhiệm vụ và quyền hạn

Bộ Lao động –Thương binh và Xã hội có trách nhiệm thực hiện

nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại Nghị định số 178/2007/NĐ-CP ngày 03

tháng 12 năm 2007 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền

hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ, cơ quan ngang Bộ và những nhiệm vụ, quyền

hạn cụ thể sau đây:

1. Trình Chính phủ các dự án luật, pháp lệnh; dự thảo nghị quyết, nghị

định của Chính phủ theo chương trình, kế hoạch xây dựng pháp luật

hàng năm của Bộ đã được phê duyệt, các dự án, đề án và văn bản quy

phạm pháp luật khác theo sự phân công của Chính phủ, Thủ tướng

Chính phủ về lĩnh vực lao động, người có công và xã hội.

2. Trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chiến lược, quy hoạch, kế

hoạch dài hạn, năm năm, hàng năm và các chương trình mục tiêu

quốc gia, các công trình, dự án quan trọng về lĩnh vực thuộc phạm vi

quản lý nhà nước của Bộ; các dự thảo quyết định, chỉ thị và các văn

Trịnh Thị Huyền Trang Toán kinh tế

47

2

Báo cáo thực tập tổng hợp Khoa Toán kinh tế

bản khác thuộc thẩm quyền chỉ đạo, điều hành của Thủ tướng Chính

phủ.

3. Ban hành các quyết định, chỉ thị, thông tư thuộc phạm vi quản lý nhà

nước của Bộ; phê duyệt các đề án, dự án, quy hoạch, kế hoạch thuộc

thẩm quyền quyết định của Bộ; hướng dẫn, kiểm tra và chịu trách

nhiệm tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật thuộc phạm

vi quản lý nhà nước của Bộ.

4. Chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo

dục pháp luật thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ.

5. Về lĩnh vực việc làm và bảo hiểm thất nghiệp

a) Hướng dẫn thực hiện các quy định của pháp luật về chính sách

việc làm, chính sách phát triển thị trường lao động, chỉ tiêu tạo

việc làm mới và khuyến khích tạo việc làm mới; về tuyển dụng

và quản lý lao động Việt Nam và lao động nước ngoài làm việc

tại Việt Nam; về chính sách việc làm đối với đối tượng đặc thù,

lao động dịch chuyển; về lao động bị mất việc làm trong sắp

xếp lại doanh nghiệp nhà nước;

b) Hướng dẫn cơ chế thực hiện các dự án của Chương trình mục

tiêu quốc gia về việc làm theo thẩm quyền;

c) Quy định về điều kiện, thủ tục thành lập và hoạt động của cơ sở

giới thiệu việc làm;

d) Hướng dẫn và tổ chức thực hiện các hoạt động giao dịch việc

làm;

e) Tổ chức hệ thống thông tin thị trường lao động; thu thập, cung

cấp cơ sở dữ liệu về thị trường lao động cho tổ chức, cá nhân

có nhu cầu;

f) Hướng dẫn, kiểm tra và tổ chức thực hiện các quy định của

pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp.

6. Về lĩnh vực người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo

hợp đồng

a) Hướng dẫn thực hiện các quy định của pháp luật về người lao

động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;

b) Phát triển thị trường lao động ngoài nước;

c) Xây dựng và hướng dẫn thực hiện kế hoạch đào tạo nguồn lao

động đi làm việc ở nước ngoài; quy định nội dung, chương

trình và chứng chỉ bồi dưỡng kiến thức cần thiết cho người lao

động trước khi đi làm việc ở nước ngoài;

d) Quy định về Giấy phép; quyết định việc cấp, đổi, thu hồi Giấy

phép hoạt động dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước

ngoài;

Trịnh Thị Huyền Trang Toán kinh tế

47

3