Giáo trình Vi sinh vật học part 1 ppt

NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT

ADP Adenosine diphosphate

AMP Adenosine monophosphate

APG Acid 3-phosphoglyceric

A-1,3-DPG Acid 1,3 diphosphoglyceric

ATP Adenosine triphosphate

A-6PA Acid 6-penicillanic

CoA Coenzyme A

CKS Chất kháng sinh

DNA Deoxiribonucleic acid

R-1,5-DP Ribulose-1,5-diphosphate

R-5-P Ribulose-5-diphosphate

RNA Ribonucleic acid

VSV Vi sinh vật

F-6-P Fructose-6-phosphate

FAD Flavin adenine dinucleotide

G-6-P Glucose-6-phosphate

GAP Glyceraldehyde phosphate

KDPG 2-Keto-3-deoxi-6-phosphogluconate

N Nitrogen

NAD Nicotinamid adenine dinucleotide dạng oxi hóa

NADH Nicotinamid adenine dinucleotide dạng khử

NADP Nicotinamid adenine dinucleotide phosphat dạng oxi hóa

NADPH Nicotinamid adenine dinucleotide phosphat dạng khử

PP Pentose phosphate

X-5-P Xylulose-5-phosphate

Người biên soạn Biên soạn các chương

1. PGS.TS. Kiều Hữu Ảnh 8

2. TS. Biền Văn Minh (Chủ biên) 1, 6, 7, và 9

3. TS. Phạm Ngọc Lan 4, 5

4. ThS. Nguyễn Thị Thu Thủy 2

5. TS. Phạm Hồng Sơn 10

6. PGS.TS. Phạm Văn Ty 3 và 11

20

Chương 2

Cấu trúc và chức năng của tế bào vi sinh vật

I. Sinh vật nhân sơ

1. Các phương pháp và kỹ thuật nghiên cứu

1.1. Phương pháp quan sát tế bào

Nhờ kính hiển vi quang học (kính hiển vi thường) với độ phóng đại

1500 - 2000 lần, đặc biệt nhờ kính hiển vi điện tử thường (TEM) và kính

hiển vi điện tử quét (SEM) mà khoa học có thể thấy được tế bào, cấu trúc

siêu hiển vi của vi khuẩn với đường kính khoảng 1μm.

- Quan sát vi sinh vật trên tiêu bản sống: vi sinh vật ở giữa lam và

lamella, nhuộm mực nho để thấy rõ màng nhầy (capsule), đây là phương

pháp hay dùng cho những vi sinh vật nuôi cấy trên môi trường lỏng với

kính hiển vi thường, quan sát được khả năng vận động của chúng.

Bảng 2.1: Một số phương pháp nhuộm màu và nguyên tắc sử dụng

Phươg pháp nhuộm màu Nguyên tắc sử dụng

+Nhuộm đơn (xanh

methylene, carbolfuchsin,

tinh thể tím, safranin…)

Dung dịch rượu hoặc nước của các kiềm, dùng để

quan sát hình dạng vi sinh vật, cách sắp xếp tế bào

Với các phản ứng khác nhau với thuộc nhuộm có thể

phân biệt được chúng

Chia các vi khuẩn thành 2 nhóm lớn: Gram dương giữ

màu tinh thể tím, Gram âm mất màu khi tẩy do đó sẽ

nhuộm màu phụ hồng safranin

+Nhuộm phân ly

- Gram

- Ziehl - Nielsen Dùng để phân biệt các loài Mycobacterium và một số

loài Nocardia. Vi khuẩn acid nhuộm với carbolfuchsin

và xử lý với dung dịch rượu acid, vẫn giữ màu đỏ. Vi

khuẩn không acid sẽ mất màu do đó sẽ nhuộm màu phụ

là xanh methylene.

Dùng để phát hiện sự có mặt của màng nhày, bởi vì

polysaccharide màng nhầy không bắt màu thuốc nhuộm

bao quanh tế bào vi khuẩn nhuộm màu

Sử dụng để phát hiện bào tử vi khuẩn. khi dùng thuốc

nhuộm lục malachite với tiêu bản có đun nóng, thuốc

nhuộm sẽ thâm nhập vào nội bào tử và làm chúng

nhuộm màu lục, khi bổ sung bằng đỏ safranin sẽ làm

phần bao quang bào tử nhuộm màu đỏ hồng.

+Nhuộm đặc biệt

- Nhuộm âm (negative)

-Nhuộm nội bào tử

(endospore)

-Nhuộm tiên mao

(flagella) Dùng để phát hiện tiên mao ở vi khuẩn, sử dụng thuốc

làm phồng tiên mao rồi sau đó nhuộm bằng

carbolfuchsin