Giáo dục nghệ thuật và cuộc sống

GIAO DUC NGHE THUAT VA CUOC SONG

O PGS. TSKH. PHAM LE HOA*

1. Moi thdi dgi boo gid eung mang ddu dn

rieng, khdng djnh sy tdn tpi cuo thdi dpi minh

trong Ijch su xd hdi. The gidi lodi ngudi hien

dang d vdo mdt thdi dpi mong tfnh phdt trien

mpnh vd cd nhieu bien ddng khde thudng. Dd Id

thdi dpi cua nhCrng thdnh tuu vupt trdi thudc iTnh

vyc CNTT, thdi dpi cua nen kinh te tri thuc, thdi

dgi md todn cdu hod dupe todn the gidi nhin

nhdn nhu mdt giai dopn phdt trien tdt yeu cua

dien trinh ljch su lodi ngudi. Thdi dgi hien nay

mang Igi nhieu co hdi thudn Ipi cho sy phdt trien

cuo moi ddn tdc, nhung ben epnh dd cung cdn Id

nhung thdch thue khdng kem phdn khd khdn mang

tdm thdi dgi. Sy hdi nhdp giua ede nen vdn hod Id

CO hdi de nhdn logi da dgng hon, phong phu hon

nen vdn hod eua minh. Vd chfnh trong mdt thdi

dgi nhu vdy, vai trd cua vdn hod ndi chung, eua

nghe thudt ndi rieng Igi cdng cd y nghTa quan

trpng trong viec khdng djnh bdn sdc vdn hod - sy

tdn tpi cua mdt ddn tdc, ddt nude. Dieu dd cung ed

nghTa: gido dye nghe thudt (GDNT) giu mot vai

trd ddc biet quan trpng trong thdi dgi hien nay.

2. GDNT mang trong nd ndi hdm rdt rdng

nhu chfnh ddc diem tdn tgi eua ndi dung khdi

niem nghe thudt. Nghe thudt sinh ro nhu mdt ddi

hdi tdt yeu cua xd hdi, nhu mdt the hien, bieu

hien cdn cd cua eon ngudi vdi the gidi xung

quanh. Khi ndi tdi nghe thudt, ngudi to thudng

nhd cdu ndi ndi tieng cua nhd sogn nhge thien

tdi ngudi Nga P.I. Traikovsky: «Oddu vd khi ndo

ngdn tu bdt lye thi d dd se sinh ra mdt thu ngdn

ngu mdi hung hdn hon, dd Id dm nhpc". Tuy nhien,

cung ed the hieu tdt cd cdc logi hinh cua nghe

thudt deu cd the dupe coi Id dd ra ddi trong hodn

cdnh nhu vdy. Vd cd the cd ngdn tu vd nghe thudt

dd eung nhau sinh ra khi cd sy xudt hien cuo lodi

ngudi, cung song hdnh tdn tgi vd trong tung gioi

dogn nhdt djnh cua dien trinh Ijch si> xd hdi lodi

ngudi cd nhijng tuong quan, quan he khde nhau.

3. Cdc logi hinh nghe thudt boo gid cung mong

trong nd nhung ddc thu rieng ve phuong dien

bieu hien. Dieu dd cung ed nghTa: de hieu, de

thudng thuc mdt lopi hinh nghe thudt edn cd nhung

Tap chi Giao due so 23 7 (ki i • 5/201 o)

tri thuc eo bdn, kien thuc nhdt djnh ve lopi hinh

nghe thupt dd. Tri thuc dd cd cuo mdi lopi hinh

nghe thudt Id rdt to Idn vd ludn dudng nhu vd tdn.

Khi tiep edn vdi nd, cd the se Idm cho chung to

nhd den cdu ndi cuo ngudi xua: «edng hpc cdng

dot" vdy. Tuy nhien, trong mpt chung myc nhdt

djnh, vdi mdt lupng tri thuc co bdn vdn cd the Id

dieu kien edn cho phep chung to tiep can vdi mpt

logi hinh nghe thudt. De Idm dupe viec dd voi trd

cuo cdng tdc GDNT Id ddc biet quan trpng. GDNT

Id iTnh vyc cd the se mang den cho ddi tupng edn

nhijng tri thue eo bdn de cd the tiep can vdi mdt

lopi hinh nghe thudt.

Viec ddnh gid coo voi trd cuo GDNT khdng

phdi Id dieu mdi trong ljch su phdt trien xd hdi

lodi ngudi. Tu thdi cd dpi, ede triet gio dd coi

GDNT Id phuong thue hieu qud nhdt cho viec

gido dye con ngudi trd thdnh ngudi tdt. Chinh vi

vdy, dien trinh Ijch su xd hpi lodi ngudi cung cd

the dupe nhin nhdn d gdc dp cuo nhung quan

diem khde nhau ve GDNT.

4. Trong thdi gian quo, khi ndi den GDNT,

nhieu nhd GDNT thudng ehi chu trpng tdi ddi

tupng nhd trudng phd thdng, coi ddy Id khu vuc

quan trpng de ed the tien tdi myc tieu GDNT

cho todn xd hdi trong tuong loi: «Tre em hdm

nay, the gidi ngdy mai". Phdi nhin nhdn: GDNT

trong nhd trudng phd thdng giu vai trd rdt quan

trpng. Nhung thye ra cdn phdi ed cdi nhin todn

dien ve cdng tdc ndy, bdi ngodi thdi gian d

nhd trudng, tre em phdn Idn thdi gian sdng d

gio dinh vd ngodi xd hdi. Cdng tdc GDNT nhu

vdy cdn phdi do dqng hon ve khdng gian vd

phuong thue tien hdnh.

Ben epnh dd, khdng nen chi coi HS Id dd'i tupng

duy nhdt cdn thiet cuo GDNT. GDNT cdn edn phdi

Id nhu cdu cho mpi tdng Idp xd hdi, cdn phdi dupe

nhin nhdn d mpt tdm khdi qudt coo. Vd theo chung

tdi, dd mdi chinh Id ddi tugng thye sy eua cong

tdc GDNT. Chinh vi vdy, cdng tdc GDNT phdi dupe

da dpng hod ve phuong dien hinh thuc tien hdnh.

' Tnrdng Bai hpc sir pham nghe thuat tmng iTdng

. #