giáo án phụ đạo lí 8

Trêng THCS Th¸i Thñy Gi¸o ¸n VËt LÝ 8

Buæi 1 Ngµy d¹y :

ChuyÓn ®éng c¬ häc - chuyÓn ®éng ®Òu ,chuyÓn ®éng

kh«ng ®Òu - vËn tèc

Môc tiªu :

Cñng cè vµ kh¾c s©u kiÕn thøc vÒ chuyÓn ®éng c¬ häc - chuyÓn ®éng ®Òu ,chuyÓn

®éng kh«ng ®Òu - vËn tèc

TiÕt 1: ChuyÓn ®éng c¬ häc

Ho¹t ®éng cña gv Ho¹t ®éng cña hs

.

Ho¹t ®éng 1:T×m hiÓu c¸ch x¸c ®Þnh vËt chuyÓn ®éng hay ®øng yªn

- Yªu cÇu HS lÊy 2 VD vÒ vËt chuyÓn

®éng vµ vËt ®øng yªn. T¹i sao nãi vËt ®ã

chuyÓn ®éng (®øng yªn)?

- GV: vÞ trÝ cña vËt ®ã so víi gèc c©y

thay ®æi chøng tá vËt ®ã ®ang chuyÓn

®éng vµ vÞ trÝ kh«ng thay ®æi chøng tá

vËt ®ã ®øng yªn.

- Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1.

- Khi nµo vËt chuyÓn ®éng?

- GV chuÈn l¹i c©u ph¸t biÓu cña HS.

NÕu HS ph¸t biÓu cßn thiÕu (thêi gian),

GV lÊy 1 VD 1 vËt lóc chuyÓn ®éng, lóc

®øng yªn ®Ó kh¾c s©u kÕt luËn.

- Yªu cÇu HS t×m VD vÒ vËt chuyÓn

®éng, vËt ®øng yªn vµ chØ râ vËt ®îc

chän lµm mèc (tr¶ lêi c©u C2&C3).

- C©y bªn ®êng ®øng yªn hay chuyÓn

®éng?

- HS nªu VD vµ tr×nh bµy lËp luËn vËt

trong VD ®ang C§ (®øng yªn): quan s¸t

b¸nh xe quay, nghe tiÕng m¸y to dÇn,....

- HS tr¶ lêi C1: Muèn nhËn biÕt 1 vËt C§

hay ®øng yªn ph¶i dùa vµo vÞ trÝ cña vËt

®ã so víi vËt ®îc chän lµm mèc (v.mèc).

Thêng chän Tr¸i §Êt vµ nh÷ng vËt g¾n víi

Tr¸i §Êt lµm vËt mèc.

HS rót ra kÕt luËn: VÞ trÝ cña vËt so víi

vËt mèc thay ®æi theo thêi gian th× vËt

chuyÓn ®éng so víi vËt mèc gäi lµ

chuyÓn ®éng c¬ häc (chuyÓn ®éng).

- HS t×m VD vËt chuyÓn ®éng vµ vËt ®øng

yªn tr¶ lêi c©u C2 & C3.

C3: VÞ trÝ cña vËt so víi vËt mèc kh«ng

thay ®æi theo thêi gian th× vËt vËt ®ã ®îc

coi lµ ®øng yªn.

Gi¸o viªn: D¬ng ThÞ Thanh H¬ng

1

Trêng THCS Th¸i Thñy Gi¸o ¸n VËt LÝ 8

Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu vÒ tÝnh t ¬ng ®èi cña chuyÓn ®éng vµ ®øng yªn

- Cho HS quan s¸t H1.2(SGK). Yªu cÇu

HS quan s¸t vµ tr¶ lêi C4,C5 &C6.

Chó ý: Yªu cÇu HS chØ râ vËt chuyÓn

®éng hay ®øng yªn so víi vËt mèc nµo?

-Tõ vÝ dô minh ho¹ cña C7.Yªu cÇu HS

rót ra nhËn xÐt

(Cã thÓ lµm TN víi xe l¨n,1 khóc gç ,

cho HS quan s¸t vµ nhËn xÐt)

- GV nªn quy íc:Khi kh«ng nªu vËt mèc

nghÜa lµ ph¶i hiÓu ®· chän vËt mèc lµ vËt

g¾n víi Tr¸i §Êt .

- HS quan s¸t H1.2,th¶o luËn vµ tr¶ lêi

C4,C5 &®iÒn tõ thÝch hîp vµo C6:

(1) chuyÓn ®éng ®èi víi vËt nµy.

(2) ®øng yªn.

- HS lÊy VD minh ho¹ (C7) tõ ®ã rót ra

NX: Tr¹ng th¸i ®øng yªn hay chuyÓn

®éng cña vËt cã tÝnh chÊt t¬ng ®èi.

- C8: MÆt trêi thay ®æi vÞ trÝ so víi mét

®iÓm mèc g¾n víi Tr¸i ®Êt. V× vËy coi

MÆt trêi C§ khi lÊy mèc lµ Tr¸i ®Êt.

(MÆt trêi n»m gÇn t©m cña th¸i d¬ng hÖ

vµ cã khèi lîng rÊt lín nªn coi MÆt trêi

lµ ®øng yªn).

Ho¹t ®éng 3: Giíi thiÖu mét sè chuyÓn ®éng th êng gÆp

- GV dïng tranh vÏ h×nh ¶nh c¸c vËt

chuyÓn ®éng (H1.3-SGK) hoÆc lµm thÝ

nghiÖm vÒ vËt r¬i, vËt bÞ nÐm ngang,

chuyÓn ®éng cña con l¾c ®¬n, chuyÓn

®éng cña kim ®ång hå qua ®ã HS quan

s¸t vµ m« t¶ l¹i c¸c chuyÓn ®éng ®ã.

- Yªu cÇu HS t×m c¸c VD vÒ c¸c d¹ng

chuyÓn ®éng.

- HS quan s¸t vµ m« t¶ l¹i h×nh ¶nh

chuyÓn ®éng cña c¸c vËt ®ã

+ Quü ®¹o chuyÓn ®éng lµ ®êng mµ vËt

chuyÓn ®éng v¹ch ra.

+ Gåm: chuyÓn ®éng th¼ng,chuyÓn ®éng

cong,chuyÓn ®éng trßn.

- HS tr¶ lêi C9 b»ng c¸ch nªu c¸c VD (cã

thÓ t×m tiÕp ë nhµ).

Ho¹t ®éng 4: VËn dông

- Yªu cÇu HS quan s¸t H1.4(SGK) tr¶

lêi c©u C10.

- Tæ chøc cho HS th¶o luËn C10.

- Híng dÉn HS tr¶ lêi vµ th¶o luËn C11.

- HS tr¶ lêi vµ th¶o luËn c©u C10 &C11

C11: Nãi nh vËy kh«ng ph¶i lóc nµo còng

®óng. Cã trêng hîp sai, vÝ dô: chuyÓn

®éng trßn quanh vËt mèc.

IV. Cñng cè

- ThÕ nµo gäi lµ chuyÓn ®éng c¬ häc?

- Gi÷a C§ vµ ®øng yªn cã tÝnh chÊt g×?

- C¸c d¹ng chuyÓn ®éng thêng gÆp?

- HS tr¶ lêi c¸c c©u hái GV yªu cÇu.

Gi¸o viªn: D¬ng ThÞ Thanh H¬ng

2

Trêng THCS Th¸i Thñy Gi¸o ¸n VËt LÝ 8

TiÕt 2: vËn tèc

Ho¹t ®éng cña gv Ho¹t ®éng cña hs

Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu vÒ vËn tèc

- Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin trªn b¶ng

2.1.

- Híng dÉn HS so s¸nh sù nhanh chËm

cña chuyÓn ®éng cña c¸c b¹n trong

nhãm c¨n cø vµo kÕt qu¶ cuéc ch¹y 60m

(b¶ng 2.1) vµ ®iÒn vµo cét 4, cét 5.

- Yªu cÇu HS tr¶ lêi vµ th¶o luËn C1,C2

(cã 2 c¸ch ®Ó biÕt ai nhanh, ai chËm:

+ Cïng mét qu·ng ®êng chuyÓn ®éng,

b¹n nµo ch¹y mÊt Ýt thêi gian h¬n sÏ

chuyÓn ®éng nhanh h¬n.

+ So s¸nh ®é dµi q® ch¹y ®îc cña mçi

b¹n trong cïng mét ®¬n vÞ thêi gian). Tõ

®ã rót ra kh¸i niÖm vËn tèc.

- Yªu cÇu HS th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt

c©u tr¶ lêi C3.

- GV th«ng b¸o c«ng thøc tÝnh vËn tèc.

- §¬n vÞ vËn tèc phô thuéc yÕu tè nµo?

- Yªu cÇu HS hoµn thiÖn c©u C4.

- GV th«ng b¸o ®¬n vÞ vËn tèc (chó ý

c¸ch ®æi ®¬n vÞ vËn tèc).

- GV giíi thiÖu vÒ tèc kÕ qua h×nh vÏ

hoÆc xem tèc kÕ thËt. Khi xe m¸y, « t«

chuyÓn ®éng, kim cña tèc kÕ cho biÕt

vËn tèc cña chuyÓn ®éng.

- HS ®äc b¶ng 2.1.

- Th¶o luËn nhãm ®Ó tr¶ lêi C1, C2 vµ

®iÒn vµo cét 4, cét 5 trong b¶ng 2.1.

C1: Cïng ch¹y mét qu·ng ®êng 60m nh

nhau, b¹n nµo mÊt Ýt thêi gian sÏ ch¹y

nhanh h¬n.

C2: HS ghi kÕt qu¶ vµo cét 5.

- Kh¸i niÖm: Qu·ng dêng ch¹y dîc

trong mét gi©y gäi lµ vËn tèc.

- C3: §é lín vËn tèc cho biÕt sù nhanh,

chËm cña chuyÓn ®éng vµ ®îc tÝnh b»ng

®é dµi qu·ng ®êng ®i ®îc trong mét ®¬n

vÞ thêi gian.

- C«ng thøc tÝnh vËn tèc: v=

t

s

Trong ®ã: v lµ vËn tèc

s lµ qu·ng ®êng ®i ®îc

t lµ thêi gian ®i hÕt q.® ®ã

- HS tr¶ lêi:®¬n vÞ vËn tèc phô thuéc vµo

®¬n vÞ chiÒu dµi vµ ®¬n vÞ thêi gian.

- HS tr¶ lêi C4.

- §¬n vÞ hîp ph¸p cña vËn tèc lµ:

+ Met trªn gi©y (m/s)

+ Kil«met trªn giê (km/h)

- HS quan s¸t H2.2 vµ n¾m ®îc: Tèc kÕ lµ

dông cô ®o ®é lín vËn tèc.

Ho¹t ®éng 3: VËn dông

- Híng dÉn HS vËn dông tr¶ lêi C5: tãm

t¾t ®Ò bµi . Yªu cÇu HS nªu ®îc ý nghÜa

cña c¸c con sè vµ so s¸nh. NÕu HS

kh«ng ®æi vÒ cïng mét ®¬n vÞ th× ph©n

- HS nªu ý nghÜa cña c¸c con sè vµ tù so

s¸nh(C5): §æi vÒ m/s hoÆc ®æi vÒ ®¬n vÞ

km/h.

Gi¸o viªn: D¬ng ThÞ Thanh H¬ng

3

Trêng THCS Th¸i Thñy Gi¸o ¸n VËt LÝ 8

tÝch cho HS thÊy cha ®ñ kh¶ n¨ng s.s.

- Yªu cÇu HS ®äc vµ tãm t¾t C6:§¹i lîng

nµo ®· biÕt,cha biÕt?§¬n vÞ ®· thèng

nhÊt cha ? ¸p dông c«ng thøc nµo?

Gäi 1 HS lªn b¶ng thùc hiÖn.

Yªu cÇu HS díi líp theo dâi vµ nhËn xÐt

bµi lµm cña b¹n.

- Gäi 2 HS lªn b¶ng tãm t¾t vµ lµm C7 &

C8. Yªu cÇu HS díi líp tù gi¶i.

- Cho HS so s¸nh kÕt qu¶ víi HS trªn

b¶ng ®Ó nhËn xÐt.

Chó ý víi HS: + ®æi ®¬n vÞ

+ suy diÔn c«ng thøc

- C6: Tãm t¾t:

t =1,5h Gi¶i

s =81km VËn tèc cña tµu lµ:

v =? km/h v=

t

s

=1,5

81 =54(km/h)

? m/s =

s

m

3600

5400 =15(m/s)

Chó ý: ChØ so s¸nh sè ®o vËn tèc cña tµu

khi quy vÒ cïng mét lo¹i ®¬n vÞ vËn tèc

C7: Gi¶i

t = 40ph = 2/3h Tõ: v =

t

s

⇒s = v.t

v=12km/h Qu·ng ®êng ngêi ®i xe

s=? km ®¹p ®i ®îc lµ:

s = v.t = 12. 3

2

= 4 (km)

§/s: 4 km

- §é lín vËn tèc cho biÕt ®iÒu g×?

- C«ng thøc tÝnh vËn tèc?

- §¬n vÞ vËn tèc? NÕu ®æi ®¬n vÞ th× sè

®o vËn tèc cã thay ®æi kh«ng?

- HS tr¶ lêi c¸c c©u hái GV yªu cÇu ®Ó hÖ

thèng l¹i kiÕn thøc.

TiÕt 3: chuyÓn ®éng ®Òu ,chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu

)

Ho¹t ®éng cña gv Ho¹t ®éng cña hs

Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu vÒ chuyÓn ®éng ®Òu vµ kh«ng ®Òu

- GV yªu cÇu HS ®äc th«ng tin trong

SGK vµ tr¶ lêi c©u hái:

+ ChuyÓn ®éng ®Òu lµ g×? LÊy vÝ dô vÒ

chuyÓn ®éng ®Òu trong thùc tÕ.

+ ChuyÓn ®éng kh«ng ®Òu lµ g×? T×m vÝ

dô trong thùc tÕ.

- GV: T×m vÝ dô trong thùc tÕ vÒ chuyÓn

®éng ®Òu vµ chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu,

chuyÓn ®éng nµo dÔ t×m h¬n?

- GV yªu cÇu HS ®äc C1.

- Híng dÉn HS l¾p thÝ nghiÖm vµ c¸ch

x¸c ®Þnh qu·ng ®êng liªn tiÕp mµ trôc

b¸nh xe l¨n ®îc trong nh÷ng kho¶ng thêi

gian 3 gi©y liªn tiÕp vµ ghi kÕt qu¶ vµo

- HS ®äc th«ng tin (2ph) vµ tr¶ lêi c©u

hái GV yªu cÇu.

+ ChuyÓn ®éng ®Òu lµ chuyÓn ®éng mµ

vËn tèc kh«ng thay ®æi theo thêi gian

VD: chuyÓn ®éng cña ®Çu kim ®ång hå,

cña tr¸i ®Êt xung quanh mÆt trêi,...

+ ChuyÓn ®éng kh«ng ®Òu lµ chuyÓn

®éng mµ vËn tèc thay ®æi theo thêi gian

VD: ChuyÓn ®éng cña « t«, xe m¸y,...

- HS ®äc C1 ®Ó n¾m ®îc c¸ch lµm TN.

- NhËn dông cô vµ l¾p TN, quan s¸t

chuyÓn ®éng cña trôc b¸nh xe vµ ®¸nh

dÊu c¸c qu·ng ®êng mµ nã l¨n ®îc sau

nh÷ng kho¶ng thêi gian 3s liªn tiÕp trªn

Gi¸o viªn: D¬ng ThÞ Thanh H¬ng

4

Trêng THCS Th¸i Thñy Gi¸o ¸n VËt LÝ 8

b¶ng 3.1.

- Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm yªu cÇu HS tr¶

lêi vµ th¶o luËn C1 & C2 (Cã gi¶i thÝch)

AD & DF.

- HS tù tr¶ lêi C1. Th¶o luËn theo nhãm

vµ thèng nhÊt c©u tr¶ lêi C1 & C2.

C2: a- Lµ chuyÓn ®éng ®Òu.

B,c,d- Lµ chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu.

Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu vÒ vËn tèc trung b×nh cña chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu

- Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin ®Ó n¾m vµ

tÝnh ®îc vËn tèc trung b×nh cña trôc b¸nh

xe trªn mçi qu·ng ®êng tõ A-D.

- GV: VËn tèc trung b×nh ®îc tÝnh b»ng

biÓu thøc nµo?

- HS dùa vµo kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ë b¶ng

3.1 ®Ó tÝnh vËn tèc trung b×nh trªn c¸c

qu·ng ®êng AB,BC,CD (tr¶ lêi C3).

vAB = 0,017m/s; vBC = 0,05m/s; vCD =

0,08m/s

- C«ng thøc tÝnh vËn tèc trung b×nh:

vtb =

t

s

Ho¹t ®éng : VËn dông

- Yªu cÇu HS ph©n tÝch hiÖn tîng

chuyÓn ®éng cña « t« (C4) vµ rót ra ý

nghÜa cña v = 50km/h.

- Yªu cÇu HS ®äc vµ tãm t¾t C5: x¸c

®Þnh râ ®¹i lîng nµo ®· biÕt, ®¹i lîng

nµo cÇn t×m, c«ng thøc ¸p dông.

VËn tèc trung b×nh cña xe trªn c¶ qu·ng

®êng tÝnh b»ng c«ng thøc nµo?

- GV chèt l¹i sù kh¸c nhau vËn tèc trung

b×nh trung b×nh vËn tèc ( 2

v1+v2

)

- Yªu cÇu HS ®äc vµ tãm t¾t C6, gäi mét

HS lªn b¶ng ch÷a.

HS díi líp tù lµm, so s¸nh vµ nhËn xÐt

bµi lµm cña b¹n trªn b¶ng.

- Yªu cÇu HS tù lµm thùc hµnh ®o vtb

theo C7.

- HS ph©n tÝch ®îc chuyÓn ®éng cña « t«

lµ chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu;

vtb = 50km/h lµ vËn tèc trung b×nh cña «

t«. - C5: Gi¶i

s1 = 120m VËn tèc trung b×nh cña xe

s2 = 60m trªn qu·ng ®êng dèc lµ:

t1 = 30s v1 =

1

1

t

s

= 30

120 = 4 (m/s)

t2 = 24s VËn tèc trung b×nh cña xe

v1 = ? trªn qu·ng ®êng b»ng lµ:

v2 = ? v2 =

2

2

t

s

= 24

60 = 2,5 (m/s)

vtb = ? VËn tèc trung b×nh cña xe

trªn c¶ qu·ng ®êng lµ:

vtb =

1 2

1 2

t t

s s

+

+

= 30 24

120 60

+

+

= 3,3(m/s)

§/s: v1 = 4 m/s; v2 = 2,5m/s; vtb = 3,3m/s

- C6: Gi¶i

t = 5h Tõ: vtb =

t

s

⇒ s = vtb.t

vtb = 30km/h Qu·ng ®êng ®oµn tµu

s = ? ®i ®îc lµ:

s = vtb.t = 30.5 = 150(km)

Buæi 2 : Ngµy d¹y :

Gi¸o viªn: D¬ng ThÞ Thanh H¬ng

5