Gải pháp hỗ trợ tài chính đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở việt nam từ nay đến 2010

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH

š&›

NGUYEÃN THANH NHAÕ

GIAÛI PHAÙP HOÃ TRÔÏ TAØI CHÍNH ÑOÁI VÔÙI CAÙC

DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA ÔÛ VIEÄT NAM

GIAI ÑOAÏN TÖØ NAY ÑEÁN NAÊM 2010

Chuyeân ngaønh: KINH TEÁ TAØI CHÍNH NGAÂN HAØNG

Maõ soá: 60.31.12

LUAÄN VAÊN THAÏC SYÕ KINH TEÁ

Ngöôøi höôùng daãn khoa hoïc: TS. ÑOÃ QUANG TRÒ

TP. HOÀ CHÍ MINH - NAÊM 2007

0ӨC LӨC

/ӠI CAM ĈOAN

0ӨC LӨC

DANH MӨC CÁC CHӲ VIӂT TҲT

DANH MӨC CÁC BҦNG

/ӠI MӢĈҪU

CHѬѪNG 1: VҨN Ĉӄ HӚ TRӦ TÀI CHÍNH ĈӔI VӞI CÁC DOANH

NGHIӊP NHӒ VÀ VӮA ......................................................................................... 1

1.1. Tәng quan vӅ doanh nghiӋp nhӓ và vӯa .......................................................... 1

1.1.1. Khái niӋm doanh nghiӋp nhӓ và vӯa............................................................ 1

1.1.2. Phân loҥi doanh nghiӋp nhӓ và vӯa ............................................................ 2

1.1.2.1. Theo các nѭӟc trên thӃ giӟi................................................................. 3

1.1.2.2. Theo quy ÿӏnh ӣ ViӋt Nam.................................................................. 5

1.1.3. Vai trò cӫa doanh nghiӋp nhӓ và vӯa trong nӅn kinh tӃ ViӋt Nam hiӋn nay . 5

1.2. Hӛ trӧ tài chính ÿӕi vӟi các doanh nghiӋp nhӓ và vӯa .................................... 7

1.2.1. Vay vӕn tҥi các ngân hàng thѭѫng mҥi ........................................................ 8

1.2.1.1. Khái quát vӅ vay vӕn tҥi các ngân hàng thѭѫng mҥi............................ 8

1.2.1.2. Các hình thӭc ÿҧm bҧo tín dөng.......................................................... 9

1.2.2. Thuê tài chính ........................................................................................... 11

1.2.2.1. Khái niӋm cho thuê tài chính ............................................................ 11

1.2.2.2. Vai trò cӫa cho thuê tài chính............................................................ 13

1.2.2.3. Cѫ quan quҧn lý Nhà nѭӟc vӅ hoҥt ÿӝng cho thuê tài chính .............. 13

1.2.2.4. Ѭu và nhѭӧc ÿLӇm cӫa hoҥt ÿӝng cho thuê tài chính ......................... 13

1.3. Hӛ trӧ tài chính ÿӕi vӟi các DNNVV ӣ mӝt sӕ nѭӟc Châu Á và bài hӑc

kinh nghiӋm ÿӕi vӟi ViӋt Nam ....................................................................... 15

1.3.1. Hӛ trӧ tài chính ÿӕi vӟi các doanh nghiӋp nhӓ và vӯa ӣ mӝt sӕ nѭӟc

Châu Á..................................................................................................... 15

1.3.2. Bài hӑc kinh nghiӋm ÿӕi vӟi ViӋt Nam..................................................... 17

.Ӄt luұn chѭѫng 1 .................................................................................................. 18

CHѬѪNG 2: THӴC TRҤNG Vӄ HӚ TRӦ TÀI CHÍNH ĈӔI VӞI CÁC

DOANH NGHIӊP NHӒ VÀ VӮA Ӣ VIӊT NAM............................................... 19

2.1. Doanh nghiӋp nhӓ và vӯa ӣ ViӋt Nam và vҩn ÿӅ pháp lý .............................. 19

2.2. Thӵc trҥng vӅ hӛ trӧ tài chính ÿӕi vӟi các DNNVV ӣ ViӋt Nam................... 20

2.2.1. Thӵc trҥng vӅ sӕ lѭӧng DNNVV ÿang hoҥt ÿӝng tҥi thӡi ÿLӇm 31/12

hҵng năm phân theo loҥi hình doanh nghiӋp ............................................. 20

2.2.2. Thӵc trҥng vӅ vӕn sҧn xuҩt kinh doanh hҵng năm cӫa các DNNVV ÿang

hoҥt ÿӝng phân theo loҥi hình doanh nghiӋp............................................. 22

2.2.3. Thӵc trҥng vӅ sӕ lѭӧng lao ÿӝng trong các DNNVV ÿang hoҥt ÿӝng tҥi

thӡi ÿLӇm 31/12 hҵng năm phân theo loҥi hình doanh nghiӋp.................... 25

2.2.4. Thӵc trҥng ÿҫu tѭ tài sҧn cӕÿӏnh và ÿҫu tѭ tài chính dài hҥn cӫa các

DNNVV ÿang hoҥt ÿӝng phân theo loҥi hình doanh nghiӋp..................... 26

2.2.5. Thӵc trҥng doanh thu sҧn xuҩt kinh doanh thuҫn cӫa các DNNVV ÿang

hoҥt ÿӝng phân theo loҥi hình doanh nghiӋp............................................. 27

2.3. Nhӳng thành tӵu và hҥn chӃ trong viӋc hӛ trӧ tài chính ÿӕi vӟi các

DNNVV ӣ ViӋt Nam thӡi gian qua ................................................................ 29

2.3.1. Nhӳng thành tӵu ÿҥt ÿѭӧc ......................................................................... 29

2.3.1.1. Ĉӕi vӟi các NHTM, công ty Cho thuê tài chính, các Quӻ quӕc gia.... 29

2.3.1.2. Ĉӕi vӟi bҧn thân DNNVV................................................................. 38

2.3.2. Mӝt sӕ hҥn chӃ cҫn khҳc phөc ................................................................... 38

2.3.2.1. Ĉӕi vӟi các NHTM, công ty Cho thuê tài chính, các Quӻÿa quӕc gia39

2.3.2.2. Ĉӕi vӟi bҧn thân DNNVV................................................................. 41

2.4. Nguyên nhân gây nên hҥn chӃ......................................................................... 42

2.4.1. Ĉӕi vӟi các NHTM.................................................................................... 42

2.4.2. Ĉӕi vӟi bҧn thân DNNVV......................................................................... 43

.Ӄt luұn chѭѫng 2 .................................................................................................. 44

CHѬѪNG 3: GIҦI PHÁP HӚ TRӦ TÀI CHÍNH ĈӔI VӞI CÁC DNNVV

Ӣ VIӊT NAM GIAI Ĉ2ҤN TӮ NAY ĈӂN NĂM 2010 ....................................... 45

3.1. Ĉӏnh hѭӟng phát triӇn DNNVV ӣ VIӊT NAM giai ÿRҥn 2006-2010 ............ 45

3.1.1. Nguyên tҳc cѫ bҧn phát triӇn DNNVV ...................................................... 46

3.1.2. Mөc tiêu cө thӇ.......................................................................................... 47

3.2. Nhӳng giҧi pháp hӛ trӧ tài chính ÿӕi vӟi các DNNVV ӣ ViӋt Nam tӯ nay

ÿӃn năm 2010.................................................................................................. 47

3.2.1. Ĉӕi vӟi Chính phӫ..................................................................................... 47

3.2.1.1. Hoàn thiӋn khung khә pháp lý........................................................... 47

3.2.1.2. Chính sách vӅ tài chính ..................................................................... 49

3.2.1.3. Chính sách ÿҩt ÿai ............................................................................ 49

3.2.1.4. KhuyӃn khích phát triӇn các tә chӭc hӛ trӧ DNNVV......................... 51

3.2.2. Ĉӕi vӟi NHNN.......................................................................................... 51

3.2.2.1. Hoàn thiӋn các văn bҧn pháp lý trong lƭnh vӵc ngân hàng ................. 51

3.2.2.2. TiӃp tөc ÿәi mӟi các chính sách tín dөng nhҵm nâng cao quyӅn

tӵ chӫ cho các NHTM và phù hӧp vӟi thông lӋ quӕc tӃ .................... 52

3.2.3. Ĉӕi vӟi các NHTM.................................................................................... 52

3.2.3.1. Nhұn thӭc vӅ tҫm quan trӑng cӫa viӋc cho vay ÿӕi các DNNVV ...... 52

3.2.3.2. Tә chӭc lҥi cѫ cҩu hoҥt ÿӝng cӫa ngân hàng theo hѭӟng xây dӵng

các bӝ phұn hӛ trӧ tín dөng ÿӕi vӟi các DNNVV ............................... 53

3.2.3.3. Góp vӕn ÿҫu tѭ, liên doanh, liên kӃt vӟi DNVVN ............................ 54

3.2.3.4. Thӵc hiӋn các chính sách ѭu ÿãi ÿӕi vӟi DNNVV............................. 55

3.2.3.5. Nâng cao kӻ năng nghiӋp vө cӫa cán bӝ thҭm ÿӏnh ........................... 56

3.2.3.6. Thӵc hiӋn quy trình thҭm ÿӏnh rӫi ro tín dөng lành mҥnh.................. 57

3.3.4. Ĉӕi vӟi các công ty cho thuê tài chính....................................................... 60

3.3.5. Ĉӕi vӟi các DNNVV ................................................................................. 61

3.3.5.1. Thӵc hiӋn ÿúng và ÿҫy ÿӫ chӃÿӝ báo cáo, sә sách, chӭng tӯ kӃ toán 61

3.3.5.2. Khai thác các nguӗn thông tin phөc vө sҧn xuҩt kinh doanh.............. 62

3.3.5.3. Cѫ cҩu tә chӭc lҥi bӝ máy doanh nghiӋp, nâng cao chҩt lѭӧng

nguӗn nhân lӵc................................................................................. 62

3.3. Nhӳng giҧi pháp hӛ trӧ .................................................................................. 63

3.3.1. Ĉӕi vӟi Chính phӫ..................................................................................... 63

3.3.1.1. Ĉҭy mҥnh cҧi cách hành chính.......................................................... 63

3.3.1.2. Hӛ trӧ phát triӇn công nghӋ thông tin ................................................ 63

3.3.1.3. KhuyӃn khích thành lұp các hiӋp hӝi và các tә chӭc phát triӇn

DNNVV .......................................................................................... 64

3.3.1.4. Thӵc hiӋn chính sách trӧ giúp có trӑng ÿLӇm..................................... 64

3.3.1.5. Phát triӇn văn hoá kinh doanh, khuyӃn khích khӣi sӵ doanh nghiӋp .. 65

3.3.2. Ĉӕi vӟi các NHTM.................................................................................... 65

3.3.2.1. Tăng cѭӡng các mӕi quan hӋ hӧp tác ................................................ 65

3.3.2.2. Thѭӡng xuyên tiӃp xúc vӟi các DNNVV........................................... 66

3.3.2.3. Xây dӵng mô hình tә chӭc chuyên nghiӋp, chuyên môn sâu phөc

vө DNNVV ..................................................................................... 66

3.3.2.4. Chuҭn hoá vӅ cѫ chӃ, chính sách, quy trình thӫ tөc cho vay, cung

cҩp dӏch vөÿӕi vӟi các DNNVV...................................................... 67

3.3.2.5. Xây dӵng gói sҧn phҭm phù hӧp ...................................................... 67

.Ӄt luұn chѭѫng 3 .................................................................................................. 67

.ӂT LUҰN

TÀI LIӊU THAM KHҦO

PHӨ LӨC

DANH MӨC CÁC CHӲ VIӂT TҲT

CTTC: Cho thuê tài chính

DNNN: Doanh nghiӋp Nhà nѭӟc

DNNVV: Doanh nghiӋp nhӓ và vӯa

NHNN: Ngân hàng Nhà nѭӟc

NHTM: Ngân hàng thѭѫng mҥi

TNHH: Trách nhiӋm hӳu hҥn

QBLTD: Quӻ bҧo lãnh tín dөng

TP.HCM: Thành phӕ Hӗ Chí Minh

DANH MӨC CÁC BҦNG

%ҧng 2.1: Sӕ lѭӧng doanh nghiӋp ÿang hoҥt ÿӝng tҥi thӡi ÿLӇm 31/12 hҵng năm phân

theo loҥi hình doanh nghiӋp

%ҧng 2.2: Vӕn sҧn xuҩt kinh doanh bình quân hҵng năm cӫa các doanh nghiӋp ÿang

hoҥt ÿӝng phân theo loҥi hình doanh nghiӋp

%ҧng 2.3: Vӕn sҧn xuҩt kinh doanh bình quân hҵng năm cӫa tӯng doanh nghiӋp ÿang

hoҥt ÿӝng phân theo loҥi hình doanh nghiӋp

%ҧng 2.4: Sӕ lao ÿӝng trong các doanh nghiӋp ÿang hoҥt ÿӝng tҥi thӡi ÿLӇm 31/12 hҵng

Qăm phân theo loҥi hình doanh nghiӋp

%ҧng 2.5: Giá trӏ tài sҧn cӕÿӏnh và ÿҫu tѭ tài chính dài hҥn cӫa các doanh nghiӋp ÿang

hoҥt ÿӝng tҥi thӡi ÿLӇm 31/12 hҵng năm phân theo loҥi hình doanh nghiӋp

%ҧng 2.6: Doanh thu sҧn xuҩt kinh doanh thuҫn cӫa các doanh nghiӋp ÿang hoҥt ÿӝng

ohân theo loҥi hình doanh nghiӋp

/ӠI MӢĈҪU

1. Tính cҩp thiӃt cӫa ÿӅ tài nghiên cӭu

Trong suӕt quá trình ÿәi mӟi, bҳt ÿҫu tӯ Ĉҥi hӝi Ĉҧng toàn quӕc lҫn thӭ VI (năm

1986), Ĉҧng ta luôn khҷng ÿӏnh chӫ trѭѫng nhҩt quán phát triӇn nӅn kinh tӃ nhiӅu

thành phҫn, ÿa sӣ hӳu. Chӫ trѭѫng này tӯng bѭӟc ÿѭӧc cө thӇ hoá trong hàng loҥt các

Yăn bҧn pháp quy nhѭ luұt Doanh nghiӋp, luұt KhuyӃn khích ÿҫu tѭ trong nѭӟc…, các

Nghӏÿӏnh, Nghӏ quyӃt cӫa Chính phӫ vӅ phát triӇn kinh tӃ… Nhà nѭӟc luôn khuyӃn

khích và tҥo mӑi ÿLӅu kiӋn thuұn lӧi cho các doanh nghiӋp, trong ÿó có doanh nghiӋp

nhӓ và vӯa (DNNVV) phát huy tính năng ÿӝng, sáng tҥo trong kinh doanh, nâng cao

Qăng lӵc quҧn lý, ÿLӅu hành và mӣ rӝng các mӕi quan hӋ, liên kӃt trong kinh doanh;

nhҵm tăng khҧ năng cҥnh tranh và nâng cao hiӋu quҧ kinh doanh, góp phҫn thúc ÿҭy

Wăng trѭӣng kinh tӃÿҩt nѭӟc, giҧi quyӃt viӋc làm và nâng cao ÿӡi sӕng ngѭӡi lao ÿӝng.

7ҥi các nѭӟc phát triӇn trên thӃ giӟi nhѭ Hoa KǤ, Nhұt Bҧn…, Chính phӫ các nѭӟc này

ÿã xác ÿӏnh vai trò quan trӑng, lâu dài cӫa các DNNVV, là bӝ phұn cҩu thành không

thӇ thiӃu ÿѭӧc cӫa nӅn kinh tӃ, có mӕi quan hӋ tѭѫng hӛ không thӇ tách rӡi vӟi các tұp

ÿoàn kinh tӃ, ÿһc biӋt trong công nghiӋp bә trӧ và mҥng lѭӟi phân phӕi sҧn phҭm. Và ӣ

ViӋt Nam, Nhà nѭӟc cNJng ÿã nhұn thӭc ÿѭӧc tҫm quan trӑng cӫa các DNNVV nên ÿã

có nhӳng chính sách phát triӇn khu vӵc này cҧ vӅ sӕ lѭӧng lүn chҩt lѭӧng, thӇ hiӋn cө

thӇ trong kӃ hoҥch phát triӇn DNNVV giai ÿRҥn 2006-2010 vӯa ÿѭӧc Chính phӫ thông

qua vào tháng 10 năm 2006.

Tuy nhiên, các DNNVV ӣ ViӋt Nam hiӋn ÿang gһp rҩt nhiӅu khó khăn trong phát triӇn

do quy mô sҧn xuҩt nhӓ, công nghӋ thҩp, trình ÿӝ quҧn lý yӃu kém, năng lӵc cҥnh

tranh thҩp,…các sҧn phҭm do các doanh nghiӋp này sҧn xuҩt có chҩt lѭӧng chѭa cao…

ÿһc biӋt quan trӑng là do thiӃu nguӗn vӕn. ĈӇ khҳc phөc tình trҥnh này, DNNVV cҫn

có vӕn ÿӇÿҫu tѭ mӣ rӝng sҧn xuҩt; mua máy, thiӃt bӏ hiӋn ÿҥi; bӗi dѭӥng và nâng cao