GA Vat ly 9 ky I

Ngµy 4 th¸ng 9 n¨m 2006.

Ch¬ng I: §iÖn häc.

TiÕt 1: Sù phô thuéc cña cêng ®é dßng ®iÖn vµo hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a

hai ®Çu d©y dÉn.

I – Môc tiªu:

- TiÕn hµnh ®îc thÝ nghiÖm kh¶o s¸t sù phô thuéc cña cêng ®é dßng ®iÖn vµo hiÖu ®iÖn thÕ

gi÷a hai ®Çu d©y dÉn.

- VÏ ®îc ®å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña I vµo U tõ sè liÖu thùc nghiÖm.

- Nªu ®îc kÕt luËn vÒ sù phô thuéc cña cêng ®é dßng ®iÖn vµo hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu d©y

dÉn.

II – ChuÈn bÞ: Bé biÕn thÕ nguån, am pe kÕ, v«n kÕ 1 chiÒu, kho¸ ®iÖn, ®iÖn trë mÉu, d©y

nèi, b¶ng phô.

III – C¸c b íc tiÕn hµnh d¹y, häc trªn líp.

H: Nªu vai trß cña am pe kÕ vµ v«n kÕ trong

m¹ch.

H: C¸c chèt cña am pe kÕ vµ v«n kÕ ®îc

m¾c nh thÕ nµo vµo m¹ch ®iÖn ?

GV: Cho c¸c nhãm häc sinh m¾c m¹ch ®iÖn

theo s¬ ®å, kiÓm tra vµ cho ®ãng m¹ch tiÕn

hµnh lµm thÝ nghiÖm ®iÒn kÕt qu¶ vµo b¶ng.

kq

lÇn ®o

HiÖu ®iÖn

thÕ (V).

Cêng ®é

dßng ®iÖn

(A)

1

2

3

4

H: Qua b¶ng kÕt qu¶ em cã nhËn xÐt g× vÒ

sù phô thuéc cña cêng ®é dßng ®iÖn vµo

hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu d©y?

GV: §a b¶ng phô kÓ s½n ®å thÞ 1.2 cho häc

sinh nhËn xÐt d¹ng ®å thÞ.

HS: Dùa vµo kÕt qu¶ thÝ nghiÖm biÓu diÔn

c¸c gi¸ trÞ cña I vµ U trªn mÆt ph¼ng to¹ ®é

vµ tr¶ lêi c©u C2.

H: Qua hai phÇn 1 vµ 2 em cã kÕt luËn g×?

HS: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái C3.

I – ThÝ nghiÖm.

1-M¾c m¹ch ®iÖn cã s¬ ®å nh h×nh vÏ.

2- TiÕn hµnh thÝ nghiÖm.

NhËn xÐt: HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu d©y

t¨ng(gi¶m) bao nhiªu lÇn th× cêng ®é dßng

®iÖn qua d©y còng t¨ng (gi¶m) bÊy nhiªu

lÇn.

II - §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña c -

êng ®é dßng ®iÖn vµo hiÖu ®iÖn thÕ hai

®Çu d©y.

1-D¹ng ®å thÞ: lµ ®êng th¼ng ®i qua gèc to¹

®é.

2 - KÕt luËn:

Cêng ®é dßng ®iÖn trong d©y dÉn tû lÖ

thuËn víi hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y

dÉn.

III – VËn dông.

C3: a. Tõ gi¸ trÞ 2,5 V trªn trôc hoµnh kÎ ®-

êng th¼ng song song víi trôc tung c¾t ®å thÞ

t¹i K. Tung ®é cña ®iÓm K chÝnh lµ gi¸ trÞ c￾êng ®é dßng ®iÖn t¬ng øng.

1

V

A

+ -

K

T¬ng tù hs tr×nh bµy víi gi¸ trÞ U = 3,5 V.

GV: Híng dÉn ý c hs tù lµm.

HS: §iÒn vµo b¶ng tr¶ lêi c©u C4.

Gi¸ trÞ ®ã lµ: 0,5A.

b. T¬ng tù øng víi gi¸ trÞ U = 3,5 V trªn

trôc hoµnh kÎ ®êng th¼ng song song víi trôc

tung c¾t ®å thÞ t¹i N. Tung ®é cña ®iÓm N

chÝnh lµ gi¸ trÞ cêng ®é dßng ®iÖn t¬ng øng.

Gi¸ trÞ ®ã lµ: 0,7A.

c. Tõ M trªn ®å thÞ kÎ ®êng th¼ng song song

víi trôc tung vµ ®êng th¼ng song song víi

trôc hoµnh th× hoµnh ®é cña M lµ gi¸ trÞ cña

hiÖu ®iÖn thÕ, tung ®é cña M lµ gi¸ trÞ cêng

®é dßng ®iÖn t¬ng øng.

C4:

kq

lÇn ®o

HiÖu ®iÖn

thÕ (V).

Cêng ®é

dßng ®iÖn

(A)

1 2,0 0,1

2 2,5

3 0,2

4 0,25

5 6,0

Cñng cè: víi mét vËt d·n nhÊt ®Þnh cêng ®é dßng ®iÖn qua d©y dÉn phô thuéc nh thÕ nµo vµo

hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu d©y ?

DÆn dß: Lµm c¸c bµi tËp SBT.

2

Ngµy th¸ng n¨m 2006.

TiÕt 2: §iÖn trë d©y dÉn - §Þnh luËt «m.

I – Môc tiªu:

- NhËn biÕt ®îc ®¬n vÞ ®iÖn trë, vËn dông ®îc c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë ®Ó gi¶i ®îc c¸c bµi

tËp .

- Ph¸t biÓu vµ viÕt hÖ thøc cña ®Þnh luËt «m.

- VËn dông ®îc c«ng thøc cña ®Þnh luËt «m ®Ó gi¶i mét sè bµi tËp.

II – ChuÈn bÞ: B¶ng phô kÎ s½n b¶ng 1; 2.

III – C¸c bíc tiÕn hµnh d¹y häc trªn líp:

A – KiÓm tra bµi cò. Víi mét vËt d·n nhÊt ®Þnh cêng ®é dßng ®iÖn qua d©y dÉn phô thuéc

nh thÕ nµo vµo hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu d©y ? ®ß thÞ biÓu diÔn mèi quan hÖ ®ã cã ®Æc ®iÓm g× ?

B – Tæ chøc cho häc sinh tiÕp nhËn kiÕn thøc míi.

Ho¹t ®éng 1

HS: §äc c©u hái th¾c m¾c phÇn më bµi.

Dùa vµo b¶ng sè liÖu 1 vµ 2 häc sinh tÝnh tû

sè U/I vµ rót ra nhËn xÐt.

GV: Th«ng b¸o kh¸i niÖm ®iÖn trë, ký hiÖu

vµ ®¬n vÞ ®iÖn trë.

H: §¬n vÞ hiÖu ®iÖn thÕ lµ g× ?

H: §¬n vÞ cêng ®é dßng ®iÖn lµ g× ?

HS: §äc th«ng b¸o ý nghÜa ®iÖn trë.

Ho¹t ®éng 2

H: Ph¸t biÓu ®Þnh luËt «m ?

Ho¹t ®éng 3

H: §äc vµ tãm t¾t c©u C3? Tr¶ lêi c©u C3 ?

I - §iÖn trë d©y dÉn.

1 – NhËn xÐt: Víi mét vËt dÉn nhÊt ®Þnh tû

sè I

U

kh«ng ®æi.

2- §iÖn trë:

a) TrÞ sè : R = I

U

gäi lµ ®iÖn trë cña vËt

d·n.

b) Ký hiÖu vÏ ®iÖn trë:

HoÆc

c) §¬n vÞ ®iÖn trë lµ V/A ®äc lµ ¤m(Ω)

1

A

V

1

1

Ω=

C¸c béi cña ¤m: Ki l« «m (KΩ).

1KΩ = 1000 Ω, Mª ga «m (MΩ)

1 MΩ = 1000000 Ω.

II - §Þnh luËt «m.

1 – HÖ thøc: I = .

R

U

Trong ®ã: U lµ hiÖu ®iÖn thÕ (V).

R lµ ®iÖn trë (Ω).

I lµ cêng ®é dßng ®iÖn (A).

2- Néi dung ®Þnh luËt «m: (SGK).

III – VËn dông:

C3: Cho R = 12Ω, I = 0,5A, U = ?

HiÖu ®iÖn thÕ ®Æt vµo hai ®Çu d©y lµ:

Tõ I = U IR

R

U

⇒ = = 12.0,5 = 6 V.

H: §äc vµ tãm t¾t c©u C4? Tr¶ lêi c©u C4 C4: U1= U2 = U.

3

R2 = 3R1.

So s¸nh I1vµ I2.

Ta cã: I1 = 1 2

1

1

2

1

2

2

1

3 3

3

; I I

R

R

I

I

R

U

I

R

U

= ⇒ = = ⇒ =

VËy cêng ®é dßng ®iÖn qua d©y cã ®iÖn trë

R1 gÊp 3 lÇn cêng ®é dßng ®iÖn qua d©y R2.

Cñng cè: víi mét vËt d·n nhÊt ®Þnh cêng ®é dßng ®iÖn qua d©y dÉn phô thuéc nh thÕ nµo vµo

hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu d©y ? Ph¸t biÓu vµ viÕt c«ng thøc cña ®Þnh luËt «m ?

DÆn dß: Lµm c¸c bµi tËp SBT.

Ngµy th¸ng n¨m 2006.

4

TiÕt 3: Thùc hµnh x¸c ®Þnh ®iÖn trë vËt dÉn b»ng v«n kÕ vµ am pe

kÕ.

I – Môc tiªu:

- Nªu ®îc c¸ch x¸c ®Þnh ®iÖn trë tõ c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë.

- M« t¶ ®îc c¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm, tiÕn hµnh ®îc thÝ nghiÖm x¸c ®Þnh ®iÖn trë vËt dÉn b»ng

v«n kÕ vµ am pe kÕ.

- Cã ý thøc chÊp hµnh nghiªm tóc c¸c quy t¾c sö dông c¸c thiÕt bÞ thÝ nghiÖm.

II - ChuÈn bÞ: Cho mçi nhãm häc sinh.

- Mét d©y ®iÖn trë mÉu cha biÕt gi¸ trÞ .

- Mét sè d©y nèi.

- BiÕn thÕ nguån.

- 1 kho¸ ®iªn, mét v«n kÕ vµ 1 am pe kÕ.

III - Tæ chøc cho häc sinh thùc hµnh.

A - Bµi cò: VÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn dïng v«n kÕ vµ am pe kÕ ®Ó ®o ®iÖn trë vËt dÉn, ®¸nh dÊu

nóm + vµ - cña v«n kÕ vµ am pe kÕ.

B - Bµi míi: Tõ s¬ ®å häc sinh vÏ GV yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c©u hái:

Tõ ®Þnh luËt «m chóng ta tÝnh ®iÖn trë d©y dÉn b»ng c«ng thøc nµo ?

( R = I

U

).

HS: Tõng nhãm m¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å ®· vÏ.

GV: KiÓm tra c¸c m¹ch ®iÖn cña c¸c nhãm, vµ cho ®ãng m¹ch ®äc gi¸ trÞ c¸c ®ång hå ®o vµ

lÇn lît thay ®æi c¸c gi¸ trÞ hiÖu ®iÖn thÕ kh¸c nhau ghi gi¸ trÞ cêng ®é dßng ®iÖn t¬ng øng vµo

b¶ng tÝnh tû sè gi¸ trÞ ( R = I

U

). LÊy gi¸ trÞ trung b×nh cña R hoµn thµnh b¶n b¸o c¸o thÝ

nghiÖm (c¸ nh©n).

C - NhËn xÐt giê thùc hµnh thu b¸o c¸o thÝ nghiÖm cña c¸c c¸ nh©n.

5

V

A

+ -

K

+

+

-

-

Ngµy th¸ng n¨m 2006.

TiÕt 4: §o¹n m¹ch ®iÖn m¾c nèi tiÕp.

I – Môc tiªu:

- X©y dùng ®îc c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña ®o¹n m¹ch ®iÖn gåm hai ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp. Rt®

= R1 + R2 hÖ thøc

2

1

2

1

R

R

U

U

= tõ kiÕn thøc ®· häc.

- M« t¶ ®îc c¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm kiÓm tra c¸c hÖ thøc.

- VËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng vµ gi¶i c¸c bµi tËp vÒ ®o¹n

m¹ch m¾c nèi tiÕp.

II - ChuÈn bÞ: d©y nèi, c¸c d©y dÉn cã ®iÖn trë cã gi¸ trÞ ®· biÕt, kho¸ ®iÖn, biÕn thÕ nguån,

1 v«n kÕ vµ 1 am pe kÕ.

III - Tæ chøc tiÕn hµnh d¹y - häc trªn líp.

A - Bµi cò:

1- Ph¸t biÓu vµ viÕt c«ng thøc cña ®Þnh luËt «m ? nªu ký hiÖu cña c¸c ®¹i lîng trong c«ng

thøc, ®¬n vÞ ®o cña c¸c ®¹i lîng trong c«ng thøc.

2- VÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn gåm nguån ®iÖn, hai vËt dÉn m¾c nèi tiÕp, 1 kho¸ ®iÖn, nªu kÕt luËn

vÒ cêng ®é dßng ®iÖn qua mçi ®Ìn vµ quan hÖ gi÷a hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch víi hai

®Çu mçi vËt dÉn

B - Bµi míi:

Ho¹t ®éng 1

HS: §äc vµ tr¶ lêi c©u C1.

Ho¹t ®éng 2

H: Chøng minh: Rt® = R1 + R2.

HS: Lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra.

I - C êng ®é dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ

cña ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp.

1. Nh¾c l¹i kiÕn thøc líp 7.

2. §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp.

I = I1 = I2.

U = U1 + U2

V×: I1 =

1

1

R

U

vµ I2 =

2

2

R

U

nªn

2

1

2

1

R

R

U

U

= .

II - §iÖn trë t ¬ng ® ¬ng cña ®o¹n m¹ch

m¾c nèi tiÕp.

1. §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch gåm

hai ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp lµ ®iÖn trë sao cho

víi hiÖu ®iÖn thÕ kh«ng ®æi khi thay ®iÖn trë

®ã cho hai ®iÖn trë trªn th× cêng ®é dßng

®iÖn trong m¹ch kh«ng ®æi.

2. C«ng thøc tÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña

®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp.

UAB = U1 + U2; I Rt® = IR1+ IR2.

⇒Rt® = R1 + R2 .

3. ThÝ nghiÖm kiÓm tra.

6

A

+ -

K

+

-

R

1

R

2