Đường lối và chính sách mở cửa ở Trung Quốc và Việt Nam

®Ò c¬ng

Lêi më ®Çu

Néi dung

I. Hoµn c¶nh tiÕn hµnh ®æi míi vµ c¶i c¸ch ë Trung Quèc vµ ViÖt Nam

1. §iÓm t¬ng ®ång

2. §iÓm kh¸c biÖt

II. NÒn kinh tÕ hµng ho¸ vµ kinh tÕ thÞ trêng ë Trung Quèc vµ ViÖt Nam

1. ë Trung Quèc

2. ë ViÖt Nam

III. Nh÷ng c¶i c¸ch vµ ®æi míi trong kinh tÕ ë Trung Quèc vµ ViÖt Nam

1. ChÕ ®é së h÷u

2. N«ng nghiÖp

3. C«ng nghiÖp

4. Kinh tÕ ®èi ngo¹i

IV. §êng lèi vµ chÝnh s¸ch më cöa ë Trung Quèc vµ ViÖt Nam

V. Thµnh tùu ®¹t ®îc ë Trung Quèc vµ ViÖt Nam trong c¶i c¸ch, ®æi míi

1. ë Trung Quèc

2. ë ViÖt Nam

VI. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm trong ®æi míi, c¶i c¸ch

1. ë Trung Quèc

2. ë ViÖt Nam

KÕt luËn.

1

Lêi më ®Çu

Tríc khi thµnh lËp níc Céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa, Trung Quèc ®·

tr¶i qua hµng ngh×n n¨m díi chÕ ®é phong kiÕn vµ thùc d©n. Vèn lµ quèc gia

cã diÖn tÝch lín, ®«ng d©n, tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó nhng díi sù

thèng trÞ cña phong kiÕn vµ thùc d©n lµm cho nÒn kinh tÕ Trung Quèc l©m vµo

khñng ho¶ng, nghÌo nµn, l¹c hËu. Sau khi thµnh lËp Trung Quèc ®· lùa chän

con ®êng x©y dùng Chñ NghÜa X· Héi, ®a ®Êt níc ngµy cµng ph¸t triÓn.

Nh÷ng cuéc c¶i c¸ch cña Trung Quèc trong qu¸ tr×nh x©y dùng Chñ NghÜa X·

Héi ®îc ghi nhËn nh nh÷ng cè g¾ng lín lao nh»m t×m ra lèi tho¸t cho mét

quèc gia X· héi chñ nghÜa tr× trÖ trë thµnh n¨ng ®éng, ph¸t triÓn. Nã cßn ®ãng

gãp nhiÒu kinh nghiÖm cho c¸c níc ph¸t triÓn ®i lªn hiÖn ®¹i.

ViÖt Nam lµ níc l¸ng giÒng víi Trung Quèc, còng ph¶i tr¶i qua nhiÒu

n¨m díi ¸ch thèng trÞ cña phong kiÕn vµ chñ nghÜa ®Õ quèc thùc d©n cïng víi

c¸c cuéc chiÕn tranh liªn miªn ®· lµm cho ®Êt níc bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ. Ngay

sau khi thµnh lËp níc chóng ta ®· kiªn quyÕt x©y dùng thµnh c«ng Chñ NghÜa

X· Héi, còng thùc hiÖn nhiÒu c¶i c¸ch trong kinh tÕ, nhiÒu nhµ nghiªn cøu vµ

ho¹t ®éng thùc tiÔn cña ViÖt Nam ®· tõ l©u quan t©m ®Õn viÖc theo dâi cuéc

c¶i c¸ch kinh tÕ ë Trung Quèc, lÊy ®ã lµm kinh nghiÖm cho ViÖt Nam. Cã ng￾êi cho r»ng c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ ë ViÖt Nam rÊt gièng víi c¶i c¸ch kinh

tÕ ë Trung Quèc, thËm chÝ cho r»ng lµ “b¶n sao” cña cuéc c¶i c¸ch Êy. Tuy

nhiªn nÕu xem xÐt kÜ th× thÊy r»ng bªn c¹nh nhiÒu ®iÓm t¬ng ®ång, c¶i c¸ch

kinh tÕ vµ më cöa ë Trung Quèc víi ®æi míi kinh tÕ ë ViÖt Nam cßn cã nhiÒu

®iÓm rÊt kh¸c nhau. T×m hiÓu sù t¬ng ®ång vµ kh¸c biÖt nµy sÏ gióp cho ta

thÊy ®îc nh÷ng g× cã thÓ tham kh¶o, nh÷ng g× kh«ng thÓ hoÆc kh«ng nªn

tham kh¶o tõ cuéc c¶i c¸ch kinh tÕ cña Trung Quèc vµo ViÖt Nam ®Ó cã

nh÷ng ®êng lèi chÝnh s¸ch phï hîp, thóc ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn kinh tÕ nãi

riªng vµ cña toµn ®Êt níc nãi chung.

Néi dung

2

I. Hoµn c¶nh tiÕn hµnh ®æi míi vµ c¶i

c¸ch ë Trung Quèc vµ ViÖt Nam.

§èi víi c«ng cuéc c¶i c¸ch, ®æi míi th× hoµn c¶nh cã vai trß hÕt søc

quan träng. Tuy ®ã kh«ng ph¶i lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh ®èi víi thµnh c«ng cña

cuéc c¶i c¸ch, ®æi míi ®ã nhng nã l¹i gãp phÇn vµo sù thµnh c«ng vµ th¾ng

lîi. Vµ thùc tÕ lÞch sö ë ViÖt Nam vµ Trung Quèc ®· chøng minh ®iÒu ®ã. Qua

nghiªn cøu chóng ta thÊy gi÷a ViÖt Nam vµ Trung Quèc cã nhiÒu ®iÓm t¬ng

®ång vµ kh¸c biÖt vÒ hoµn c¶nh khi tiÕn hµnh c¶i c¸ch, ®æi míi.

1. VÒ ®iÓm t¬ng ®ång: Thø nhÊt c¶ ViÖt Nam vµ Trung Quèc

®Òu tiÕn hµnh c¶i c¸ch, ®æi míi trong ®iÒu kiÖn ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp, nÒn kinh

tÕ l¹c hËu, vµ ®Òu lµ nh÷ng níc n«ng nghiÖp víi tr×nh ®é kÜ thuËt l¹c hËu, cßn

phô thuéc vµo “nÒn v¨n minh ®ßn g¸nh”, ®êi sèng cña nh©n d©n thuéc lo¹i

thÊp, nh÷ng nhu cÇu thiÕt yÕu cña cuéc sèng nh ¨n, ë vÉn ch … a ®îc gi¶i quyÕt

®Çy ®ñ; c¬ së c«ng nghiÖp yÕu máng, mÊt c©n ®èi, c«ng nghiÖp l¹c hËu g©y

khã kh¨n cho viÖc x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, n¬i s¶n sinh vµ nu«i dìng

yÕu tè bÊt lîi cho viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng. Trong khi ®ã

n«ng nghiÖp ®îc coi lµ nghµnh chñ yÕu nhng còng kh«ng tr¸nh khái t×nh tr¹ng

l¹c h©u, tr× trÖ, c«ng cô canh t¸c cßn th« s¬, l¹c hËu, n¨ng suÊt thÊp kÐm, s¶n l￾îng Ýt kh«ng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu trong níc. MÆt kh¸c c¬ chÕ kinh tÕ khi cha

®æi míi k×m h·m nÒn kinh tÕ, nhiÖt t×nh lao ®éng, n¨ng lùc s¸ng t¹o vµ nguån

lùc tµi nguyªn cha ®îc khai th¸c, huy ®éng ®Çy ®ñ, thËm chÝ cßn bÞ xãi mßn.

C¬ chÕ kinh tÕ vËn ®éng thiÕu n¨ng lùc, kÐm hiÖu qu¶ mÊt c©n ®èi, nguy c¬

bÊt æn ®Þnh tiÒm tµng trong ®êi sèng. Kinh tÕ x· héi tÝch nÐn l¹i, t×nh tr¹ng

thiÕu hôt kinh niªn ®ang gia t¨ng nhanh trong ®êi sèng x· héi …

Thø hai c¶ hai níc cã cïng chung ý thøc hÖ mong muèn thùc hiÖn, x©y

dùng Chñ nghÜa x· héi trªn c¬ së kinh tÕ nghÌo nµn l¹c hËu, muèn bá qua chÕ

®é T b¶n chñ nghÜa, qu¸ ®é lªn Chñ nghÜa x· héi. Trong thêi gian dµi c¶ hai n￾íc ®Òu theo ®uæi m« h×nh kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung mµ cã nguån gèc lµ

m« h×nh kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ X« ViÕt, m« h×nh ®ã ®· l©m vµo khñng ho¶ng

3