Dược lý học - Bài 20

D­îc lý häc 2007 - ®¹i häc Y Hµ néi

s¸ch dïng cho sinh viªn hÖ b¸c sÜ ®a khoa

Bµi 20: Thuèc chèng amÝp- trichomonas

Môc tiªu häc tËp: Sau khi häc xong bµi nµy, sinh viªn cã kh¶ n¨ng:

1. Tr×nh bµy ®­îc t¸c dông, c¬ chÕ t¸c dông cña c¸c thuèc chèng amÝp.

2. Tr×nh bµy ®­îc t¸c dông kh«ng mong muèn vµ ¸p dông ®iÒu trÞ cña c¸c thuèc

chèng amÝp.

1. Thuèc chèng amip

AmÝp ký sinh ë ng­êi cã nhiÒu loµi, nh­ng chØ cã Entamoeba histolytica lµ loµi duy nhÊt

thùc sù g©y bÖnh cho ng­êi. AmÝp cã thÓ g©y bÖnh ë ruét (lþ amÝp, viªm ®¹i trµng m¹n

tÝnh do amip) hoÆc ë c¸c m« kh¸c (¸p xe gan, amip ë phæi, n·o, da...)

Ng­êi nhiÔm E. histolytica lµ do ¨n ph¶i bµo nang. Bµo nang nhiÔm vµo ng­êi qua ®­êng

tiªu hãa b»ng nhiÒu c¸ch: thøc ¨n, n­íc uèng hoÆc do ruåi, gi¸n vËn chuyÓn mÇm bÖnh ...

C¸c bÖnh do amÝp chñ yÕu lµ ®iÒu trÞ néi khoa, nÕu ®iÒu trÞ kh«ng triÖt ®Ó , bÖnh dÔ trë

thµnh m¹n tÝnh. ThÓ bµo nang (thÓ kÐn) lµ thÓ b¶o vÖ vµ ph¸t t¸n amÝp nªn rÊt nguy hiÓm

v× dÔ lan truyÒn bÖnh (bµo nang ®­îc th¶i ra theo ph©n vµ cã thÓ sèng nhiÒu ngµy trong

n­íc). AmÝp ë thÓ bµo nang khi gÆp ®iÒu kiÖn thuËn lîi sÏ chuyÓn s ang thÓ ho¹t ®éng

1.1. Thuèc diÖt amip ë m«

C¸c thuèc nµy rÊt cã hiÖu qu¶ ®èi víi c¸c thÓ ¨n hång cÇu cña amÝp.

1.1.1. Emetin hydroclorid

Lµ alcaloid cña c©y Ipeca.

V× cã nhiÒu ®éc tÝnh nªn hiÖn nay rÊt Ýt dïng

1.1.2. Dehydroemetin (Dametin, Mebadin)

Lµ dÉn xuÊt tæng hîp cña emetin, cã t¸c dông d­îc lý t­¬ng tù nh­ng Ýt ®éc h¬n emetin.

1.1.2.1. T¸c dông

Thuèc cã t¸c dông diÖt amÝp ë trong c¸c m«, Ýt cã t¸c dông trªn amip ë ruét.

Dehydroemetin cã t¸c dông diÖt amÝp trùc tiÕp do c¶n trë sù chuyÓn dÞch ph©n tö ARN

th«ng tin däc theo ribosom nªn øc chÕ kh«ng phôc håi sù tæng hîp protein cña amÝp.

1.1.2.2. D­îc ®éng häc

Thuèc hÊp thu kÐm qua ®­êng tiªu hãa. Sau khi tiªm b¾p dehydroemetin ®­îc ph©n bè

vµo nhiÒu m«, tÝch luü ë gan, phæi, l¸ch vµ thËn.

Dehydroemetin th¶i trõ qua n­íc tiÓu nhanh h¬n em etin nªn Ýt tÝch luü h¬n vµ do ®ã Ýt

®éc h¬n emetin.