Dự báo tình hình những năm đầu của thế kỷ XXI để làm cơ sở xây dựng kế hoạch định hướng phát triển Thủ đô đến năm 2010

ĐỀ TÀI NCKH TRỌNG ĐIỂM CẤP THÀNH PHỐ:

“ĐÁNH GIÁ TỔNG QUÁT QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI Ở THỦ ĐÔ, NHỮNG BÀI

HỌC KINH NGHIỆM; ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN ĐẾN NĂM 2010”

MÃ SỐ: 01X-13/08-2003-3

CHUYÊN ĐỀ:

DỰ BÁO TÌNH HÌNH NHỮNG NĂM ĐẦU CỦA THẾ KỶ

XXI ĐỂ LÀM CƠ SỞ XÂY DỰNG KẾ HOẠCH ĐỊNH

HƯỚNG PHÁT TRIỂN THỦ ĐÔ ĐẾN NĂM 2010

CÁC THÀNH VIÊN THAM GIA:

6. TS. Vò Träng L©m, Phã Văn phòng Thành uỷ Hà Nội

(Chñ tr× thùc hiÖn)

2. PGS.TS. Ngô Doãn Vịnh, Viện trưởng Viện Chiến lược phát

triển

3. PGS.TS. Nguyễn Xuân Thắng, Viện trưởng Viện Kinh tế và

Chính trị thế giới

4. TS. Lưu Đức Hải, Phó Trưởng ban, Viện Chiến lược phát

triển

5. TS. Chu Đức Dũng, Trưởng phòng, Viện Kinh tế và Chính

trị thế giới

6. TS. Hoàng Xuân Nghĩa, Phó Trưởng phòng, Viện Nghiên

cứu phát triển KT – XH Hà Nội

5777

24/4/2006

Hµ Néi - 2004

1

CHUYÊN ĐỀ:

DỰ BÁO TÌNH HÌNH NHỮNG NĂM ĐẦU CỦA THẾ

KỶ XXI ĐỂ LÀM CƠ SỞ XÂY DỰNG KẾ HOẠCH

ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN THỦ ĐÔ ĐẾN NĂM 2010

PHẦN I: DỰ BÁO TÌNH HÌNH quèc tÕ, khu vùc ®Õn n¨m

2010 vµ t¸c ®éng cña nã ®Õn tiÕn tr×nh ph¸t triÓn

kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung, Thñ ®« Hµ Néi nãi riªng

I. Bèi c¶nh quèc tÕ vµ khu vùc ®Õn n¨m 2010

VÒ c¸c xu h−íng lín trong sù ph¸t triÓn cña thÕ giíi kÓ tõ ®Çu thËp kû

1990, V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX vµ c¸c nghiªn cøu gÇn

®©y ®· chØ râ:

(1) Khoa häc vµ c«ng nghÖ tiÕp tôc sÏ cã nh÷ng b−íc nh¶y vät, kinh

tÕ tri thøc cã vai trß ngµy cµng næi bËt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lùc l−îng

s¶n xuÊt;

(2) Toµn cÇu ho¸ lµ mét xu thÕ kh¸ch quan, l«i cuèn ngµy cµng nhiÒu

n−íc tham gia; xu thÕ nµy ®ang bÞ mét sè n−íc ph¸t triÓn vµ c¸c tËp ®oµn

kinh tÕ t− b¶n xuyªn quèc gia chi phèi, chøa ®ùng nhiÒu m©u thuÉn, võa cã

mÆt tÝch cùc, võa cã mÆt tiªu cùc;

(3) Hoµ b×nh, hîp t¸c vµ ph¸t triÓn lµ xu thÕ lín;

(4) Khu vùc §«ng Nam ¸, ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng cã kh¶ n¨ng

ph¸t triÓn n¨ng ®éng nh−ng vÉn tiÒm Èn nh÷ng nh©n tè g©y mÊt æn ®Þnh.

Tuy vËy, bèi c¶nh quèc tÕ vµ khu vùc ®· vµ ®ang thay ®æi rÊt nhanh

chãng. C¸c xu thÕ chung nãi trªn, vÒ c¬ b¶n, vÉn lµ nh÷ng xu thÕ chñ yÕu

cña sù ph¸t triÓn thÕ giíi tõ nay ®Õn n¨m 2010, song chóng ®· cã nh÷ng

biÕn ®æi. MÆt kh¸c, c¸c diÔn biÕn míi cña t×nh h×nh còng cho phÐp chóng ta

nh©n diÖn râ h¬n, s©u s¾c h¬n c¸c c¸c xu thÕ tiÕn triÓn cña thÕ giíi, lµm ®Ëm

nÐt h¬n c¶ c¸c thêi c¬, c¸c th¸ch thøc lÉn c¸c gi¶i ph¸p. Sù ph¶n øng chÝnh

s¸ch chËm ch¹p cña bÊt kú n−íc nµo ®Òu sÏ ph¶i tr¶ gi¸ b»ng viÖc ®¸nh mÊt

c¸c c¬ héi ph¸t triÓn vµ lµm gia t¨ng c¸c rñi ro.

Dưới đây, chuyên đề sẽ phân tích các ®Æc ®iÓm míi cña bèi c¶nh

quèc tÕ vµ khu vùc tõ nay ®Õn n¨m 2010:

2

1. C¸c m¹ng khoa häc - c«ng nghÖ tiÕp tôc ph¸t triÓn m¹nh

Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®· diÔn ra m¹nh mÏ

trong gÇn hai thËp kû qua vµ ®· cã t¸c ®éng s©u réng tíi ®êi sèng kinh tÕ

toµn cÇu. Cuéc c¸ch m¹ng nµy dùa trªn c¸c trô cét chÝnh lµ c«ng nghÖ tin

häc, c«ng nghÖ sinh häc, c«ng nghÖ vËt liÖu míi, c«ng nghÖ hµng kh«ng vò

trô... Trªn tÊt c¶ c¸c trô cét nµy, mÆc dï c¸c ®æi míi c«ng nghÖ ®· diÔn ra

víi tèc ®é hÕt søc nhanh chãng, song tiÒm n¨ng ph¸t triÓn cßn rÊt lín. Mét

®Æc ®iÓm quan träng kh¸c cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc - c«ng nghÖ nµy lµ

c¸c lÜnh vùc c«ng nghÖ ®· ph¸t triÓn trong sù t−¬ng t¸c lÉn nhau m¹nh mÏ,

t¨ng m¹nh viÖc ¸p dông c¸c b−íc tiÕn c«ng nghÖ cña nhau. NhiÒu dù b¸o

hiÖn nay thèng nhÊt ë ®¸nh gi¸ cho r»ng, trong m−êi n¨m tíi, sÏ diÔn ra

hµng lo¹t c¸c ®ét ph¸ trong c¸c ngµnh c«ng nghÖ mòi nhän.

Tuy nhiªn, trong xu thÕ nµy còng sÏ cã mét sè vÊn ®Ò n¶y sinh liªn

quan ®Õn tÝnh nh©n v¨n cña c«ng nghÖ, tÝnh b¶o mËt, téi ph¹m liªn quan ®Õn

c«ng nghÖ míi... song nh×n chung cã thÓ coi ®ã chØ lµ nh÷ng trë ng¹i nhá so

víi xu thÕ lín cña ph¸t triÓn c«ng nghÖ. Sù chao ®¶o, bÊt æn cña thÞ tr−êng

chøng kho¸n c«ng nghÖ cao ë c¸c nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn trong mÊy n¨m gÇn

®©y còng ®· lµm xuÊt hiÖn t©m lý hoµi nghi vÒ triÓn väng cña sù ph¸t triÓn

khoa häc - c«ng nghÖ. Trªn thùc tÕ, sù chao ®¶o, bÊt æn ®ã chñ yÕu lµ do hai

nh©n tè chÝnh: sù ®Çu t− qu¸ møc vµo c¸c ngµnh c«ng nghÖ cao, t×nh h×nh an

ninh quèc tÕ trë nªn bÊt æn do sù næi lªn cña chñ nghÜa khñng bè còng nh−

cuéc ®Êu tranh chèng chñ nghÜa khñng bè. Tuy nhiªn, khoa häc - c«ng nghÖ

vÉn kh«ng ngõng ®−îc ph¸t triÓn nh− lµ con ®−êng tÊt yÕu, phï hîp víi

l«gic ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i. Ph¸t triÓn khoa häc - c«ng nghÖ cßn ®−îc coi

lµ lèi tho¸t cÊp thiÕt vµ h÷u hiÖu trong bèi c¶nh bÊt æn kinh tÕ - chÝnh trÞ

toµn cÇu.

NhiÒu ®¸nh gi¸ cho r»ng tíi n¨m 2020, c¸c n−íc ph¸t triÓn hiÖn nay

sÏ chuyÓn m¹nh sang kinh tÕ tri thøc. HiÖn nay, ë c¸c n−íc nµy, vai trß cña

tri thøc, c«ng nghÖ ®· cao h¬n vai trß cña c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ

h÷u h×nh (hay nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp) nh− vèn, lao ®éng gi¸ rÎ, tµi nguyªn

tù nhiªn,... vµ trë thµnh lùc l−îng s¶n xuÊt quan träng nhÊt. C«ng nghÖ cao

®ang trë thµnh ngµnh chñ ®¹o trong c¬ cÊu nÒn kinh tÕ, ®ång thêi th©m nhËp

nhanh chãng trong toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n, lµm cho tr×nh ®é vµ søc

c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ ®−îc n©ng cao. Kinh tÕ tri thøc ®· ®−îc coi lµ

giai ®o¹n míi trong tiÕn bé kinh tÕ cña loµi ng−êi, trong ®ã nh©n tè tri thøc,

trÝ tuÖ trë thµnh lùc l−îc s¶n xuÊt hµng ®Çu. DiÖn m¹o cña nÒn kinh tÕ thÕ

giíi sÏ thay ®æi mét c¸ch c¨n b¶n. Thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ

ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc ®ang lµ mét chiÕn l−îc then chèt cña c¸c n−íc

ph¸t triÓn hiÖn nay, víi c¸c h−íng chÝnh s¸ch lín lµ: ®æi míi t− duy, ph¸t

3

triÓn vµ n©ng cao chÊt l−îng nguån nh©n lùc, ®Ò cao tinh thÇn kinh doanh,

®Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu vµ triÓn khai khoa häc - c«ng nghÖ, nhÊt lµ

c«ng nghÖ th«ng tin, c¶i c¸ch kinh tÕ vµ x· héi theo h−íng tù do ho¸ vµ më

cöa h¬n. C¸c nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn trong thËp kû tíi sÏ tiÕp tôc gi÷ vai trß ®i

®Çu vµ chi phèi sù ph¸t triÓn kinh tÕ thÕ giíi, lµ ®éng lùc cho sù t¨ng tr−ëng

cña c¸c nÒn kinh tÕ kh¸c.

TiÒm lùc tri thøc, c«ng nghÖ cã ¶nh h−ëng quyÕt ®Þnh ®Õn tiÒn ®å

ph¸t triÓn cña mçi quèc gia. §èi víi c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn, qu¸ tr×nh

c«ng nghiÖp ho¸ nh×n chung ch−a hoµn thµnh. Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc

c«ng nghÖ ë c¸c n−íc ph¸t triÓn ®ang lµm gia t¨ng kho¶ng c¸ch vÒ tr×nh ®é

c«ng nghÖ gi÷a c¸c n−íc nµy víi c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn. C«ng nghÖ ®ang

lµ mét c«ng cô quan träng cña c¸c n−íc ph¸t triÓn trong viÖc chi phèi c¸c

n−íc ®ang ph¸t triÓn.

Tuy nhiªn, trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ

hiÖn nay, c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn ®ang cã nh÷ng c¬ héi vµ ®iÒu kiÖn kh¸ch

quan ®Ó "rót ng¾n" kho¶ng c¸ch vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ gi÷a hä víi c¸c n−íc

ph¸t triÓn, do cã nh÷ng lîi thÕ ph¸t triÓn cña c¸c n−íc ®i sau. §ã lµ lîi thÕ

vÒ vèn, vÒ thÞ tr−êng, vÒ c«ng nghÖ vµ vÒ kinh nghiÖm ph¸t triÓn. Ên §é lµ

mét vÝ dô kh¸ ®iÓn h×nh vÒ viÖc tiÕp nhËn tri thøc c«ng nghÖ cña thÕ giíi ®Ó

ph¸t triÓn m¹nh lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin vµ nhanh chãng trë thµnh nhµ

s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu phÇn mÒm cã h¹ng trªn thÕ giíi. ChÝnh phñ Ên §é

®ang ®Æt −u tiªn ph¸t triÓn c«ng nghÖ sinh häc, c«ng nghÖ tin häc vµ chÕ t¹o

d−îc phÈm, lµ nh÷ng lÜnh vùc n¨ng ®éng nhÊt hiÖn nay trªn thÕ giíi. Trung

Quèc còng ®· hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ víi nhÞp ®é cao, b»ng c¸ch coi träng

c¸c ngµnh c«ng nghÖ cao, lÊy c«ng nghÖ th«ng tin lµ chñ ®¹o, h−íng vµo c¶i

t¹o c¸c ngµnh truyÒn thèng nh»m ph¸t huy søc m¹nh cña toµn bé nÒn kinh

tÕ quèc d©n. Tuy ph−¬ng thøc thùc hiÖn cã kh¸c nhau, c¶ hai n−íc nµy ®Òu

cã ®iÓm chung lµ ®Èy nhanh hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ trong n−íc nhê tiÕp thu

c«ng nghÖ vµ vèn n−íc ngoµi. Thµnh c«ng nµy lµ mét ®éng lùc quan träng

gióp hai n−íc nµy duy tr× tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ cao trong nhiÒu n¨m

qua.

2. Nh÷ng chiÒu h−íng míi trong xu thÕ toµn cÇu ho¸

Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ kinh tÕ ®· vµ ®ang diÔn ra m¹nh mÏ d−íi t¸c

®éng cña c¸ch m¹ng khoa häc - c«ng nghÖ. HÖ thèng kinh tÕ thÕ giíi, mÆc

dï ®−îc ®Èy m¹nh b»ng tiÕn tr×nh tù do ho¸ nh»m h−íng tíi mét hÖ thèng

kinh tÕ ®a ph−¬ng, kh«ng ph©n biÖt ®èi xö... trªn thùc tÕ vÉn lµ mét hÖ thèng

thiÕu c«ng b»ng, dùa nhiÒu vµo c¸c t−¬ng quan søc m¹nh. Vai trß dÉn d¾t,

chi phèi cña hÖ thèng kinh tÕ thÕ giíi trong vßng m−êi n¨m tíi vÉn thuéc vÒ

4

c¸c n−íc ph¸t triÓn nhÊt, ®øng ®Çu lµ Mü. V× vËy, mäi s¸ng kiÕn thóc ®Èy

tiÕn tr×nh tù do ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ rèt cuéc vÉn mang l¹i nhiÒu lîi Ých h¬n

cho c¸c n−íc ph¸t triÓn.

§Æc biÖt sau cuéc chiÕn tranh Ir¾c, Mü ®· næi lªn nh− mét siªu c−êng

duy nhÊt, bÊt chÊp c«ng ph¸p quèc tÕ, ®· can dù vµ dÝnh lói vµo mäi diÔn

biÕn cña t×nh th×nh thÕ giíi, c¶ vÒ chÝnh trÞ - qu©n sù vµ kinh tÕ - x· héi. Tõ

thùc tÕ nµy, trong khu«n khæ WTO, vßng ®µm ph¸n §«ha khã cã thÓ kÕt

thóc vµo n¨m 2005 do c¸c n−íc bÊt ®ång vÒ thêi h¹n vµ lÜnh vùc tù do ho¸.

§èi phã víi t×nh tr¹ng nµy lµ sù næi lªn cña xu h−íng ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh tù

do th−¬ng m¹i song ph−¬ng. FTA song ph−¬ng vµ khu vùc ®ang diÔn ra phæ

biÕn vµ réng kh¾p, ë hÇu hÕt mäi khu vùc trªn thÕ giíi. Mü lµ n−íc ®i ®Çu

víi viÖc chuyÓn m¹nh tõ lËp tr−êng chØ ñng hé c¬ chÕ ®a ph−¬ng sang ñng

hé c¶ c¬ chÕ song ph−¬ng trong tù do ho¸ th−¬ng m¹i. Bëi v× theo hä, vßng

®µm ph¸n míi trong khu«n khæ WTO tiÕn triÓn chËm ch¹p trong khi Mü

cÇn më réng thÞ tr−êng, chèng th©m hôt th−¬ng m¹i vµ duy tr× lîi thÕ c¹nh

tranh, thËm chÝ ¸p ®Æt nh÷ng ®iÒu kiÖn cã thÓ b¶o ®¶m ®Þa vÞ l·nh ®¹o cña

Mü trong hÖ thèng th−¬ng m¹i thÕ giíi. Do ®ã, Mü ®· ¸p dông c¸c s¸ch

l−îc kh¸c nhau ®èi víi hai bªn bê §¹i T©y D−¬ng vµ Th¸i B×nh D−¬ng. Mü

®ä søc víi EU trong ®µm ph¸n ®a ph−¬ng, nh−ng víi khu vùc APEC vµ ch©u

Phi l¹i lµ sù cæ vò, thiÕt lËp c¸c FTA víi Mü. B¾t ®Çu ®ét ph¸ víi Singapore,

Chi Lª vµ óc, Mü më réng sù ®µm ph¸n sang c¸c n−íc kh¸c, trong ®ã cã

ASEAN. Tõ "S¸ng kiÕn v× mét ASEAN n¨ng ®éng", Mü ®ang khëi ®Çu cho

lo¹t ®µm ph¸n víi Philippin, Th¸i Lan, Malayxia, thËm chÝ ®Èy m¹nh BTA

víi Lµo trong nç lùc cuèi cïng lµ ®Ó x©y dùng mét m¹ng l−íi c¸c FTA song

ph−¬ng víi ASEAN chø kh«ng ph¶i víi toµn ASEAN víi t− c¸ch lµ mét

®Þnh chÕ khu vùc, nh− Trung Quèc ®· ký kÕt khu vùc mËu dÞch tù do Trung

Quèc - ASEAN (CAFTA) hoÆc nh− nh÷ng xóc tiÕn FTA gi÷a NhËt B¶n,

Hµn Quèc víi ASEAN hiÖn nay. EU vµ NhËt B¶n còng ®· cã nh÷ng ®iÒu

chØnh chiÕn l−îc theo h−íng nµy. Xu h−íng nµy ®Èy nhanh c¸c tÝnh to¸n tay

®«i gi÷a c¸c n−íc, do vËy ®ang lµm phÇn nµo yÕu ®i c¸c nç lùc liªn kÕt ®a

ph−¬ng còng nh− vai trß cña c¸c ®Þnh chÕ ®a ph−¬ng trong quan hÖ kinh tÕ

quèc tÕ. Dï ®−îc c¾t nghÜa thÕ nµo th× c¸c luËt ch¬i trong cuéc ch¬i toµn cÇu

còng ®· cã nh÷ng thay ®æi. HÇu nh− c¸c n−íc ®Òu kh«ng muèn m×nh lµ kÎ

ngoµi cuéc nªn ®· tÝch cùc tham gia ®µm ph¸n vµ ký kÕt c¸c FTA song

ph−¬ng. §ã kh«ng nh÷ng lµ c¸c FTA gi÷a mét ®Þnh chÕ FTA khu vùc víi

c¸c quèc gia bªn ngoµi mµ cßn lµ gi÷a c¸c quèc gia vèn lµ thµnh viªn cña

mét FTA. ThËm chÝ nhiÒu n−íc ®· tham gia ký kÕt FTA song ph−¬ng víi

nhiÒu n−íc cïng mét løc. Nãi c¸ch kh¸c, xu h−íng liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ

5

trªn nhiÒu tuyÕn, nhiÒu cÊp ®é, nhiÒu h×nh thøc ®ang ®ång thêi diÔn ra, ®an

xen nhau mét c¸ch hÕt søc phøc t¹p.

Còng cÇn nhÊn m¹nh r»ng, ®Æc ®iÓm míi nµy kh«ng ph¶i lµ sù ®i

ng−îc cña tiÕn tr×nh tù do ho¸ th−¬ng m¹i toµn cÇu, bëi v×, vÒ nguyªn t¾c,

WTO kh«ng lo¹i trõ kh¶ n¨ng mét quèc gia thµnh viªn cã thÓ tham gia vµo

mét ®Þnh chÕ kinh tÕ kh¸c, miÔn lµ ®iÒu ®ã kh«ng ®i ng−îc l¹i c¸c nguyªn

t¾c cña hÖ thèng th−¬ng m¹i ®a ph−¬ng. Tuy nhiªn, kÕt qu¶ kh¸ râ rµng cña

xu h−íng nµy lµ sù h×nh thµnh mét m¹ng l−íi dµy ®Æc c¸c quan hÖ kinh tÕ

song ph−¬ng gi÷a c¸c n−íc, trong ®ã c¸c n−íc, ®Æc biÖt lµ c¸c n−íc ph¸t

triÓn, ®Òu cã chiÕn l−îc trë thµnh c¸c ®iÓm trung t©m cña m¹ng l−íi, cã søc

¶nh h−ëng m¹nh ®Õn c¸c n−íc kh¸c còng nh− ¶nh h−ëng ®Õn luËt ch¬i toµn

cÇu.

Sù c¹nh tranh gi÷a c¸c n−íc trong thùc hiÖn chiÕn l−îc nµy ch¾c ch¾n

sÏ cã t¸c ®éng t¸i kÕt cÊu c¸c khèi liªn kÕt kinh tÕ khu vùc hiÖn cã còng nh−

h×nh thµnh c¸c liªn kÕt kinh tÕ khu vùc míi. §iÒu ®¸ng chó ý lµ chÝnh c¸c

n−íc ph¸t triÓn lµ c¸c n−íc ñng hé tÝch cùc nhÊt cho c¸c ®µm ph¸n FTA

song ph−¬ng, trong khi nh÷ng n−íc ®i sau, tr×nh ®é ph¸t triÓn thÊp h¬n,

th−êng cã th¸i ®é dÌ dÆt h¬n. C¸c n−íc tiÕp nhËn FTA song ph−¬ng trong

nhãm n−íc ®ang ph¸t triÓn phÇn lín lµ c¸c nÒn kinh tÕ míi næi, tham gia

tÝch cùc vµo tiÕn tr×nh tù do ho¸ vµ tá ra tin t−ëng h¬n vµo kÕt qu¶ cña tiÕn

tr×nh nµy. Hiện nay, FTA song ph−¬ng rÊt ®−îc c¸c n−íc ph¸t triÓn h−ëng

øng v× hä cho r»ng ®©y lµ sù tho¶ thuËn tay ®«i nªn dÔ lµm, cã thÓ ¸p ®Æt

®−îc mét sè ®iÒu kiÖn mµ trong ®µm ph¸n ®a ph−¬ng th−êng gÆp nhiÒu khã

kh¨n vµ kh«ng ph¶i chØ b¾t ®Çu chñ yÕu b»ng th−¬ng m¹i mµ cßn lµ ®Ó më

réng ®Çu t−, thÞ tr−êng vµ nhiÒu môc tiªu kh¸c. Nãi c¸ch kh¸c, lîi Ých cña

FTA song ph−¬ng dÜ nhiªn sÏ dµnh cho c¶ ®«i bªn song ng−êi cã lîi th−êng

lµ c¸c n−íc ph¸t triÓn h¬n vµ nhÊt lµ c¸c nÒn kinh tÕ cã ®é më cöa thÞ tr−êng

lín h¬n. Theo ®ã, nh÷ng n−íc mµ c¸c nÒn kinh tÕ vÉn cßn ¸p dông nhiÒu

biÖn ph¸p kü thuËt trong b¶o hé th−¬ng m¹i sÏ Ýt lîi h¬n vµ gÆp khã kh¨n

h¬n trong ®µm ph¸n. VÝ dô, khã kh¨n trong ®µm ph¸n FTA gi÷a Th¸i Lan

vµ óc thÓ hiÖn trªn c¸c vÊn ®Ò sau: mét lµ, kiÓm dÞch ®éng vËt vµ thùc vËt

mµ phÝa óc ®ßi hái ph¶i ®¹t yªu cÇu cña mét n−íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn;

hai lµ, óc kh«ng chÊp nhËn quy ®Þnh vÒ xuÊt xø hµng ho¸ cña AFTA 40%

tõ c¸c n−íc ASEAN vµ ba lµ, më cöa thÞ tr−êng dÞch vô kh«ng cã giíi h¹n

cho óc.

H¬n n÷a, c¸c FTA song ph−¬ng, cho dï nh− nhiÒu ph©n tÝch ®· kh¼ng

®Þnh lµ ®Òu kh«ng ®i ng−îc víi tiÕn tr×nh tù do ho¸ vµ c¸c nguyªn t¾c WTO,

vÉn lµ sù ph©n biÖt ®èi xö bëi lÏ sù cam kÕt theo nh÷ng c¸ch kh¸c nhau víi