DỰ ÁN TRỒNG VÀ SƠ CHẾ DƯỢC LIỆU SẠCH THEO HƯỚNG SẢN XUẤT HÀNG HÓA

1

DỰ ÁN

TRỒNG VÀ SƠ CHẾ DƯỢC LIỆU SẠCH

THEO HƯỚNG SẢN XUẤT HÀNG HÓA

2

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

________________

DỰ ÁN

TRỒNG VÀ SƠ CHẾ DƯỢC LIỆU SẠCH THEO HƯỚNG

SẢN XUẤT HÀNG HÓA

TẠI: TỈNH HÒA BÌNH

CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ MÔI TRƯỜNG

ĐỊA CHỈ: TỈNH HÒA BÌNH

ĐIỆN THOẠI: EMAIL:

Hòa Bình, tháng 02 năm 2012

3

Ch−¬ng 1

SỰ CẦN THIẾT VÀ MỤC TIÊU ĐẦU TƯ

1.1. C¨n cø ph¸p lý vµ tµi liÖu sö dông

1.1.1. C¨n cø ph¸p lý

Nhận thức rõ được tầm quan trọng của ngành công nghiệp dược trong nền kinh

tế và sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân, Chính phủ đã có chính sách phát

triển ngành công nghiệp dược theo lộ trình và được thể hiện ở việc đã ban hành

các văn bản pháp lý sau:

• Quyết định số 108/2002/QĐ-TTg ngày 15 tháng 08 năm 2002 của Thủ

tướng Chính phủ phê duyệt chiến lược phát triển ngành dược tới năm

2010.

• Quyết định số 61/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về “Chương

trình nghiên cứu khoa học công nghệ trọng điểm Quốc gia phát triển

công nghiệp hóa dược đến năm 2020”.

• Quyết định số 43/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng chính phủ về đề án Đề án

“Phát triển công nghiệp dược và xây dựng mô hình hệ thống cung ứng

thuốc Việt Nam giai đoạn 2007-2015 và tầm nhìn đến 2020”.

• Thông tư số 14/2009/TT-BYT ngày 03/9/2009 của Bộ Y Tế hướng dẫn

triển khai ‘ Thực hành tốt trồng trọt và thu hái cây thuốc’ theo khuyến

cáo của tổ chức Y tế thế giới.

Các mục tiêu chính của các văn bản trên là:

+ Xây dựng và phát triển hệ thống các nhà máy sản xuất thuốc trong

nước, tiến tới đáp ứng cơ bản nhu cầu về thuốc phòng và chữa bệnh cho

nhân dân, đảm bảo thuốc sản xuất trong nước đáp ứng được 70% giá trị

tiền thuốc vào năm 2015 và 80% vào năm 2020.

+ Tăng cường năng lực nghiên cứu khoa học bao gồm: nghiên cứu cơ

bản, nghiên cứu ứng dụng, nghiên cứu triển khai và sản xuất thử nghiệm

các nguyên liệu làm thuốc phục vụ phát triển công nghiệp hóa dược và

đáp ứng nhu cầu nguyên liệu sản xuất thuốc trong nước.

4

+ Xây dựng và phát triển các nhà máy hóa dược nhằm sản xuất và

cung cấp nguyên liệu phục vụ cho công nghiệp dược bào chế thuốc, đảm

bảo đáp ứng được 20% nhu cầu nguyên liệu phục vụ cho công nghiệp

bào chế thuốc vào năm 2015 và 50% vào năm 2020.

+ Phát huy tiềm năng, thế mạnh về Dược liệu và thuốc y học cổ

truyền đẩy mạnh công tác qui hoạch, nuôi trồng và chế biến dược liệu,

xây dựng ngành công nghiệp bào chế thuốc từ dược liệu và thuốc y học

cổ truyền trở thành một phần quan trọng của ngành dược Việt Nam.

1.1.2. Tµi liÖu sö dông

- Dựa trên kết quả nghiệm thu cấp nhà nước dự án “Xây dựng mô hình áp

dụng tiến bộ kỹ thuật nhằm phát triển cây dược liệu và nấm hương tạo nguồn

thu nhập thay thế nguồn thu từ cây thuốc phiện cho đồng bào dân tộc huyện Sa

Pa, Lào Cai” được Hội đồng nghiệm thu cấp nhà nước đánh giá xuất sắc, sau dự

án người dân địa phương tiếp tục sản xuất tạo sản phẩm dược liệu xuất khẩu với

sản lượng trên 30 tấn/năm.

- Dựa vào kết quả bước đầu của đề tài “Nghiên cứu thành phần chất, công

nghệ nhân giống, chăm sóc thu hái một số cây dược liệu quý hiếm tỉnh Cao

Bằng: Ích mẫu, Hà thủ ô, Ấu tầu, Nghệ, Ngũ gia bì, Hoàng tinh, Thổ phục linh”

do Viện dược liệu thực hiện từ năm 2004 cho thấy các cây dược liệu: Ích mẫu,

Hà thủ ô, Ấu tầu, Nghệ, Ngũ gia bì, Hoàng tinh, Thổ phục linh” có thể phát triển

tốt trên đất Cao Bằng cho năng suất cao đáp ứng yêu cầu sản xuất dược liệu và

xuất khẩu.

Đề tài: “Điều tra nghiên cứu bảo tồn nguồn gen cây thuốc có hoạt tính tại

huyện Sìn Hồ Lai Châu” do Khoa Nông Lâm Trường Đại học Tây Bắc tiến

hành đã điều tra sưu tầm trên 200 cây thuốc tự nhiên tại huyện Sìn Hồ và vùng

phụ cận và một số bài thuốc của các dân tộc địa phương.

1.2. Môc tiªu ®Çu t−

- Kết hợp với Viện Dược Liệu Trung Ương trồng và sơ chế 5 loại cây dược liệu:

( Cây Đương quy, Cây Xuyên khung, Cây Bạch truật, Cây Độc hoạt, Cây Đỗ

5

trọng ) tại Thung Quan, Xã Thung Khe, Huyện Mai Châu, Tỉnh Hòa Bình đạt

năng suất cao, chất lượng tốt phục vụ cho tiêu dùng trong nước và xuất khẩu,

thông qua việc chuyển giao quy trình, áp dụng nguyên tắc, tiêu chuẩn GACP “

Thực hành tốt trồng trọt và thu hái cây thuốc” theo khuyến cáo của tổ chức Y tế

thế giới.

- Chuyển giao công nghệ trồng các loại cây dược liệu trên cho bà con nông dân

khu vực huyện Mai Châu, Tỉnh Hòa Bình, góp phần phát triển kinh tế địa

phương.

1.3. Sù cÇn thiÕt ®Çu t−

1.3.1. ChÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi vµ ®Þnh h−íng ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh liªn

quan ®Õn s¶n xuÊt dược liệu ë ViÖt Nam

Huyện Mai Châu- Hòa Bình có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế rừng,

nhiều loài cây dược liệu quí như : Đỗ trọng, Đương quy, Xuyên khung, Độc

hoạt, Bạch chỉ, Nhân sâm, Hoài Sơn, Lộ Đẳng Sâm, Tục đoạn,Thiên niên kiện,

Kê huyết đằng, Bách bộ, bảy lá 1 hoa ...mọc tự nhiên. Tuy nhiên hiện nay cùng

với nạn khai thác rừng bừa bãi là sự mất đi nguồn tài nguyên tự nhiên. Những

loài cây dược liệu quí, hiếm của tỉnh có trong Sách đỏ Việt Nam đang dần bị cạn

kiệt và có nguy cơ tuyệt chủng nếu không có chính sách đầu tư bảo tồn thích

đáng.

Theo các nhà nghiên cứu dược học, xu hướng tới của thế giới là dùng thuốc

có nguồn gốc thiên nhiên vì nó có tác dụng trị liệu cao, không gây tác dụng phụ.

Gần đây, một số cây thuốc như: Đương Quy, Kim tiền thảo, ích mẫu, Diệp hạ

châu, Chè dây, Chè đắng được các công ty dược chế biến thành các loại thuốc

phòng, trị các bệnh đặc hiệu có hiệu quả tốt. Hiện một số cây thuốc quí của một

số địa phương được khai thác để bán thô cho Trung quốc với gía thu mua khá

cao : Đỗ trọng, Bách bộ, Kê huyết đằng, Cây 01 lá, Thiên niên kiện, Giảo cổ

lam....trong khi đó cả nước đang phải nhập đến 80% lượng đông nam dược có

nguồn gốc từ các dược liệu đó. Bệnh viện y học cổ truyền dân tộc và nhiều nhà

thuốc đông y của tỉnh mỗi tháng phải dùng đến hàng tấn thuốc các loại, song

nhiều người vẫn phải chờ thuốc vì thiếu chủng loại.

6

Cây thuốc quí ở tỉnh có nhiều nhưng người dân kể cả các nhà thuốc có uy tín

chưa có ý thức trong việc gây trồng, phát triển một số cây thuốc quí hiếm. Trên

địa bàn tỉnh cũng chưa có một đơn vị nào được giao hoặc chủ động trong việc

trồng thử và chế biến các cây thuốc quí. Việc nghiên cứu thành phần hoạt chất,

kỹ thuật nhân giống và công nghệ chế biến các loại thuốc đặc hữu cũng chưa

đầy đủ, nhất là chưa có mô hình trồng cây thuốc nào để tạo ra sản phẩm có giá

trị làm cho người dân hiểu được, tai nghe, mắt thấy lợi ích kinh tế, lợi ích xã hội

để làm theo. Cho nên việc nghiên cứu phát triển dược liệu một cách toàn diện

theo hướng sản xuất hàng hoá đáp ứng nhu cầu tiêu thụ sản phẩm nguyên liệu

dược trong nước và có thể tham gia xuất khẩu tăng thu nhập cho người dân trên

đơn vị canh tác đất rừng là rất cần thiết và quan trọng.

Thực hiện Nghị quyết 37 - NQ.TW ngày 01/7/2005 của Bộ Chính trị. Căn cứ

chiến lược phát triển kinh tế xã hội của tỉnh đến 2015 mà Đại hội tỉnh Đảng bộ

đã đề ra, chương trình phát triển kinh tế xã hội huyện Mai Châu nhằm phát huy

tiềm năng, lợi thế của vùng khí hậu, sinh thái. Chỉ thị 02/CP của Chính phủ về

phát triển y học cổ truyền và nâng cao nội lực trong công tác đảm bảo thuốc

chữa bệnh và chăm sóc sức khoẻ cộng đồng đã và đang tạo ra bước chuyển biến

mới trên cả nước về trồng và bào chế thuốc từ dược liệu. Đây là nhân tố quan

trọng thúc đẩy việc xây dựng một dự án đưa cây dược liệu tham gia chuyển đổi

cơ cấu cây trồng nông nghiệp nhằm phát triển sản xuất, nâng cao hiệu quả canh

tác trên đơn vị diện tích và xây dựng cơ sở chế biến, góp phần tiêu thụ sản phẩm

thu hoạch từ rừng cho nông dân tại cụm xã và các vùng xung quanh huyện. Hình

thành nên cơ sở công nghiệp chế biến cho các xã vùng cao sống chủ yếu nhờ

rừng có thêm thu nhập, nâng cao mức sống. Với những điều kiện tự nhiên thuận

lợi cho việc phát triển dược liệu đã được quy hoạch là vùng phát triển cây dược

liệu, kết hợp sản xuất dược liệu với du lịch chăm sóc sức khoẻ bằng các loại

dược liệu của địa phương như: tắm thuốc, nghỉ dưỡng…với việc quảng bá các

sản phẩm dược liệu sạch với nghỉ dưỡng sẽ thu hút được một số lượng lớn du

khách trong và ngoài nước du lịch theo tuyến Hà Nội-Hòa Bình-Mai Châu-Sơn

La-Điện Biên, đặc biệt là tuyến du lịch Hà Nôi- Bản Lác( Mai Châu) đang thu

hút khách du lịch trong và ngoài nước do tuyến giao thông quốc lộ 6 đã được cải

tạo nâng cấp, tạo thuân lợi cho việc thông thương hàng hoá và du lịch. Nhiều

công ty sản xuất dược liệu trong và ngoài nước có nhu cầu cao về các nguồn

dược liệu sạch như : Traphaco, Đông Nam dược Bảo Long…sẽ tiêu thụ một số