Đo lường rủi ro thị trường tài chính ở Việt Nam.pdf

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH

….o0o….

CÔNG TRÌNH DỰ THI

GIẢI THƯỞNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SINH VIÊN

“NHÀ KINH TẾ TRẺ - 2011”

TÊN CÔNG TRÌNH:

ĐO LƯỜNG RỦI RO

THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH Ở VIỆT NAM

THUỘC NHÓM NGÀNH: KHOA HỌC KINH TẾ

2

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT...................................................................5

DANH MỤC BẢNG BIỂU................................................................................6

DANH MỤC HÌNH VẼ.....................................................................................7

PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................8

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN.........................................................................10

1.1 Một số nguyên nhân của rủi ro thị trường........................................10

1.1.1 Môi trường kinh tế thay đổi ........................................................... 10

1.1.1.1 Biến động của thị trường chứng khoán........................................ 10

1.1.1.2 Biến động tỷ giá hối đoái ............................................................ 11

1.1.1.3 Biến động lãi suất........................................................................ 11

1.1.1.4 Biến động giá cả hàng hóa .......................................................... 11

1.1.2 Hoạt động đầu tư ngày càng tăng................................................... 11

1.1.3 Khoa học kỹ thuật phát triển.......................................................... 12

1.2 Một số phương pháp tính toán rủi ro................................................12

1.2.1 Phân tích Gap................................................................................. 13

1.2.2 Phân tích Duration.......................................................................... 13

1.2.3 Phân tích triển vọng....................................................................... 14

1.2.4 Lý thuyết danh mục đầu tư ............................................................ 14

1.2.5 Đo lường rủi ro phái sinh............................................................... 16

1.2.6 Phương pháp VaR ......................................................................... 17

1.2.6.1 Nguyên tắc phương pháp VaR .................................................... 17

1.2.6.2 Sự khác biệt giữa VaR và lý thuyết danh mục đầu tư. ................. 19

1.3 Các mô hình đo lường rủi ro trên thị trường...................................20

1.3.1 Sử dụng độ lệch chuẩn để tính toán rủi ro...................................... 20

1.3.1.1 Cách tính..................................................................................... 20

1.3.1.2 Ưu/nhược điểm của độ lệch chuẩn .............................................. 21

1.3.2 Sử dụng các cận biên để tính toán rủi ro ........................................ 21

1.3.2.1 Mô hình ...................................................................................... 21

1.3.2.2 Ưu/nhược điểm của mô hình....................................................... 25

3

1.3.3 Sử dụng các mô hình lấy ARCH làm gốc: ..................................... 26

1.3.3.1 ARCH(q) .................................................................................... 26

1.3.3.2 GARCH(p,q)............................................................................... 26

1.3.3.3 EGARCH.................................................................................... 27

1.3.3.4 GJR............................................................................................. 28

1.3.3.5 APARCH.................................................................................... 28

Chương 2. TÌNH HÌNH THỰC TIỄN RỦI RO THỊ TRƯỜNG

VÀ ĐO LƯỜNG RỦI RO THỊ TRƯỜNG Ở VIỆT NAM .........30

2.1 Các nhân tố tác động đến rủi to thị trường ở Việt Nam...................30

2.1.1 Các biến số vĩ mô .......................................................................... 30

2.1.1.1 Lạm phát.................................................................................... 30

2.1.1.2 GDP........................................................................................... 31

2.1.1.3 Tỷ giá......................................................................................... 32

2.1.1.4 Lãi suất ...................................................................................... 33

2.1.1.5 Tỷ lệ dữ trữ bắt buộc .................................................................. 36

2.1.2 Thị trường tài chính Thế giới......................................................... 38

2.2 Tình hình biến động thực tế ở thị trường tài chính Việt Nam .........39

2.2.1 Giai đoạn từ ngày khai trương 20/07/2000 đến cuối tháng 6/2001 . 39

2.2.2 Từ đầu tháng 7/2001 đến đầu tháng 12/2004 ................................. 39

2.2.3 Giai đoạn từ tháng 1/2005 đến 2007 .............................................. 40

2.2.4 Giai đoạn thăng trầm năm 2008 và bước hồi phục năm 2009......... 41

2.2.5 Thị trường chứng khoán năm 2010................................................ 42

2.2.6 Thị trường những tháng đầu năm 2011.......................................... 42

2.3 Công cụ đo lường rủi ro phổ biến: Độ lệch chuẩn ............................44

2.3.1 Ưu điểm ........................................................................................ 44

2.3.2 Nhược điểm................................................................................... 44

Chương 3. TÌM KIẾM MÔ HÌNH TÍNH TOÁN RỦI RO THỊ TRƯỜNG

PHÙ HỢP CHO VIỆT NAM.......................................................47

3.1 Cơ sở dữ liệu .......................................................................................47

3.2 Lựa chọn mô hình đo lường rủi ro phù hợp cho thị trường Việt Nam48

4

3.2.1 Xác định dạng mô hình đo lường phù hợp ..................................... 48

3.2.2 Chọn các thông số cho mô hình..................................................... 51

3.2.2.1 Lựa chọn độ trễ p, q trong mô hình ARIMA(p,q)....................... 51

3.2.2.2. Lựa chọn biến số trong các mô hình họ ARCH .......................... 52

3.3 Kiểm định mô hình trên thị trường Việt Nam ..................................56

3.4 Ý nghĩa mô hình .................................................................................57

Chương 4: HẠN CHẾ VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN MÔ HÌNH

TRONG TƯƠNG LAI..................................................................58

4.2 Định hướng phát triển mô hình trong tương lai ...............................60

PHẦN KẾT LUẬN..........................................................................................62

TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................63

PHỤ LỤC ..........................................................................................66

Phụ lục 1: Bảng thống kê giá trị t-prob không phù hợp của các mô hình

GARCH(p,q).............................................................................66

Phụ lục 2: Bảng kết quả các mô hình GJR(p,q) theo phân phối student...67

5

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

CPI Chỉ số giá tiêu dùng

FED Cục dự trữ liên bang Mỹ

FX: Ngoại hối

GDP: Tổng sản phẩm quốc nội

HOSE Sở giao dịch chứng khoán Tp.HCM

HNX Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội

NYSE Sở giao dịch chứng khoán New York

WTO Tổ chức thương mại Thế giới

Tp.HCM Thành phố Hồ Chí Minh

TTCK Thị trường chứng khoán

6

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 3.1: Thống kê mô tả dữ liệu VN-Index

Bảng 3.2. So sánh giá trị t-prob giữa các quá trình tự hồi qui AR(p)

Bảng 3.3. So sánh giá trị t-prob giữa các quá trình trung bình trượt MA(q)

Bảng 3.4. So sánh giá trị t-prob giữa các mô hình GARCH(p,q)

Bảng 3.5. So sánh các thông số Skewness, Kurtosis, Jarque – Bera các mô

mình GARCH(p,q)

Bảng 3.6. Giá trị t-prob các biến mô hình EGARCH(1,2)

Bảng 3.7. Giá trị t-prob các biến mô hình APARCH(1,1)