Đình làng Tiến Sơn

ß×NH LµNG TI’N S•N

Nguy‘n Thfi Qu’*

T

rˆÌc n®m 1960, lµng Ti’n S¨n, x·

HÓp ߯c, huy÷n T©n Y™n, tÿnh Bæc

Giang c„ t™n g‰i lµ x· TˆÎng S¨n thuÈc

tÊng Tuy LÈc S¨n, phÒ Y™n Th’, tÿnh Bæc

Giang.

Theo ghi ch–p cÒa c¸c cÙ cao ni™n Î

lµng truy“n tı ÆÍi nµy sang ÆÍi kh¸c, l¹i

c®n c¯ theo c¸c sæc phong th«n cÒa nhµ

nˆÌc phong ki’n cho Æ×nh lµng Ti’n S¨n

th× thÍi gian khÎi d˘ng cÒa Æ×nh lµng ƈÓc

ghi l¹i lµ vµo kho¶ng c¸c n®m 1758 (MÀu

D«n), 1759 (K˚ M·o), 1760 (Canh Th×n)

t¯c lµ vµo cuËi thÀp k˚ 60 cÒa th’ k˚

XVIII vÌi t™n g‰i lµ Linh Quang ß×nh.

Linh Quang ß×nh ƈÓc x©y d˘ng tr™n

mÈt khu Æ t rÈng, hˆÌng t©y nhˆng th p

h¨n ng´i Æ×nh hi÷n t¹i. N®m 1820 Æ×nh

ƈÓc di dÍi l™n mÈt Æfia Æi”m mÌi c¸ch Æ×nh

cÚ 100 m–t vµ y™n vfi tı Æ„ cho Æ’n ngµy

nay. Linh Quang ß×nh mÌi c„ hˆÌng Nam

r– T©y, trˆÌc mÆt lµ s©n g¹ch rÈng theo

khu´n vi™n ng´i Æ×nh. DˆÌi s©n tr¶i dµi v“

hai ph›a vµ vu´ng rÈng ra s¸t ƈÍng lµng

lµ mÈt s©n c· r t rÈng, th p h¨n mÆt

ƈÍng lµng chıng 40 ph©n. Tı cˆa Æ×nh

nh×n ra ta sœ th y Æ×nh c„ mÈt t«m nh×n

phong quang, c„ th’ Æ t cao, c„ th’ hˆÌng

Æ—p vµ mÈt ¸n ti“n Æ«y ÆÆn.

Tı khi chuy”n v“ vµ y™n vfi t¹i Æfia Æi”m

mÌi n®m 1820 Æ’n nay, Linh Quang ß×nh

Æ· tr¶i qua 3 l«n tu bÊ lÌn lµ vµo c¸c n®m

1880 (Canh Th×n) khi Æ„ chˆa c„ hÀu cung

th¸nh; chÿ c„ Nhµ Ban C´ng vµ Cˆa V‚ng

Æ” thÍ cÛng, t’ l‘ b™n ngoµi. N®m Canh

Th×n 1940 Æ×nh ƈÓc tu bÊ l«n th¯ hai,

HÀu Cung vµ Th¸nh ߈Íng ƈÓc x©y mÌi.

L«n th¯ ba tı th¸ng 9 n®m Gi¸p Tu t

(1994) Æ’n th¸ng 1 n®m t HÓi (1995),

Æ×nh ƈÓc tu bÊ, sˆa ch˜a vµ c„ ki’n trÛc

hi÷n tr¹ng nhˆ ngµy nay.

Linh Quang ß×nh hi÷n nay theo tÙc l÷

cÚ v…n thÍ 5 vfi Thµnh Hoµng Lµng, Æ„ lµ

c¸c vfi:

1- Cao S¨n b¶o Trung Hˆng thˆÓng

ƺng t´n th«n

2- Qu˝ Minh b¶o Trung Hˆng thˆÓng

ƺng t´n th«n

3- LÙc L®ng ߈¨ng Giang b¶o Trung

Hˆng t´n th«n

4- ß´ ThËng Minh Giang b¶o Trung

Hˆng t´n th«n

5- An Dˆ¨ng Vˆ¨ng hÀu c´ng chÛa

ch›nh uy”n b¶o Trung Hˆng t´n th«n

C¸c Thµnh Hoµng Lµng nµy Æ“u ƈÓc

thÍ bªng ngai vfi gÁ.

5 Vfi Thµnh Hoµng Lµng tr™n Æ“u c„

sæc phong th«n cÒa nhµ nˆÌc phong ki’n

* TS. Nguy‘n Thfi Qu’, Vi÷n Nghi™n c¯u ß´ng Nam ¸