Điều tra tăng trưởng làm cơ sở xây dựng biểu sản lượng rừng Keo lai (Acacia mangium x Acacia auriculiformis) trồng tại huyện Hòa An, tỉnh Cao Bằng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

––––––––––––––––––––––––

NGUYỄN KHÁNH CHUYÊN

ĐIỀU TRA TĂNG TRƢỞNG LÀM CƠ SỞ

XÂY DỰNG BIỂU SẢN LƢỢNG RỪNG KEO LAI

(Acacia mangium x Acacia auriculiformis) TRỒNG

TẠI HUYỆN HÒA AN, TỈNH CAO BẰNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

THÁI NGUYÊN – 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

––––––––––––––––––––––––

NGUYỄN KHÁNH CHUYÊN

ĐIỀU TRA TĂNG TRƢỞNG LÀM CƠ SỞ

XÂY DỰNG BIỂU SẢN LƢỢNG RỪNG KEO LAI

(Acacia mangium x Acacia auriculiformis) TRỒNG

TẠI HUYỆN HÒA AN, TỈNH CAO BẰNG

: 60.62.02.01

LUẬN VĂN THẠ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THANH TIẾN

CHỮ KÝ PHÒNG ĐT CHỮ KÝ KHOA CHUYÊN MÔN CHỮ KÝ GIÁO VIÊN HƢỚNG DẪN

THÁI NGUYÊN – 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là đề tài nghiên cứu do tôi thực hiện. Các số liệu

và kết luận nghiên cứu trình bày trong luận văn chƣa từng đƣợc công bố ở các

nghiên cứu khác.

Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.

Thái Nguyên, tháng 11 năm 2015

Tác giả

Nguyễn Khánh Chuyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành chƣơng trình đào tạo Thạc sĩ khóa 2013 - 2015. Đƣợc sự

nhất trí, phân công của Khoa Lâm Nghiệp - Trƣờng Đại học Nông Lâm - Đại

học Thái Nguyên và sự đồng ý của giảng viên hƣớng dẫn TS. Nguyễn Thanh

Tiến tôi đã thực hiện đề tài: “Điều tra tăng trưởng làm cơ sở xây dựng biểu

sản lượng rừng Keo lai (Acacia mangium x Acacia auriculiformis) trồng tại

huyện Hòa An, tỉnh Cao Bằng”.

Trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn, tôi đã nhận đƣợc sự

quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu trƣờng Đại học Nông Lâm, các thầy cô

giáo tham gia giảng dạy và trong Khoa Lâm Nghiệp, các cán bộ kiểm lâm Hạt

Kiểm lâm huyện Hòa An, tỉnh Cao Bằng, nhân dịp này tôi xin chân thành cảm

ơn về sự giúp đỡ quý báu đó.

Tôi xin chân thành cảm ơn giảng viên TS. Nguyễn Thanh Tiến đã tận

tình, quan tâm, chỉ bảo, giúp đỡ để tôi hoàn thành luận văn này.

Mặc dù có nhiều cố gắng để thực hiện đề tài một cách hoàn chỉnh nhất.

Song do mới làm quen với công tác nghiên cứu cũng nhƣ có phần hạn chế về

kiến thức và kinh nghiệm nên không thể tránh khỏi những thiếu sót mà bản

thân chƣa nhận thấy đƣợc. Tôi rất mong sự góp ý của các thầy giáo, cô giáo

để đề tài hoàn thiện hơn.

Xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, tháng 11 năm 2015

Tác giả

Nguyễn Khánh Chuyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ..............................................................................................i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT................................................. v

DANH MỤC CÁC BẢNG...............................................................................vi

DANH MỤC CÁC HÌNH..............................................................................viii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Đặt vấn đề...................................................................................................... 1

2. Mục đích nghiên cứu..................................................................................... 2

3. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2

4. Ý nghĩa đề tài ................................................................................................ 3

Chƣơng 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU.................................................... 4

1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu .................................................................... 4

1.1.1. Khái quát về loài Keo lai......................................................................... 4

1.1.2. Những nghiên cứu trên thế giới .............................................................. 5

1.1.3. Những nghiên cứu ở Việt Nam ............................................................. 10

1.2. Tổng quan khu vực nghiên cứu................................................................ 15

1.2.1. Điều kiện tự nhiên................................................................................. 15

1.2.2. Điều kiện kinh tế - xã hội...................................................................... 20

Chƣơng 2: NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU................... 24

2.1. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu............................................................ 24

2.1.1. Đối tƣợng nghiên cứu............................................................................ 24

2.1.2. Phạm vi nghiên cứu............................................................................... 24

2.2. Nội dung nghiên cứu ................................................................................. 24

2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................... 24

2.3.1. Cách tiếp cận .......................................................................................... 24

2.3.2. Phƣơng pháp nghiên cứu hiện trƣờng................................................... 25

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

iv

2.3.3. Phƣơng pháp nghiên cứu trong phòng .................................................. 27

2.3.4. Phƣơng pháp nghiên cứu mối quan hệ giữa các đại lƣợng xây dựng

mô hình sản lƣợng........................................................................................... 30

2.3.5. Phƣơng pháp kiểm tra thuần nhất phƣơng trình tuyến tính bậc nhất.... 31

2.3.6. Phƣơng pháp đánh giá và chọn phƣơng trình thích hợp để xây dựng

biểu sản lƣợng ................................................................................................. 31

2.3.7. Phƣơng pháp kiểm nghiệm kết quả....................................................... 32

Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN.......................... 33

3.1. Tình hình sinh trƣởng, tăng trƣởng của rừng trồng Keo lai..................... 33

3.1.1. Tăng trƣởng đƣờng kính lâm phần Keo lai theo tuổi............................ 33

3.1.2. Tăng trƣởng chiều cao lâm phần Keo lai theo tuổi………...……........34

3.1.3. Tăng trƣởng trữ lƣợng lâm phần Keo lai theo tuổi............................... 36

3.1.4. Tổng hợp các chỉ tiêu sinh trƣởng, tăng trƣởng của lâm phần ............. 39

3.2. Một số quy luật kết cấu và tƣơng quan lâm phần Keo lai tại Hòa An..... 40

3.2.1. Quy luật kết cấu lâm phần N/D............................................................. 40

3.2.2. Quy luật kết cấu lâm phần N/H............................................................. 45

3.3. Xây dựng mối quan hệ giữa các chỉ tiêu sản lƣợng rừng với các nhân

tố điều tra......................................................................................................... 48

3.3.1. Tổng hợp các chỉ tiêu sản lƣợng lâm phần keo lai tại Hòa An ............. 48

3.3.2. Xây dựng đƣờng kính bình quân lâm phần (Dg).................................. 49

3.3.3. Xây dựng mô hình tổng tiết diện ngang lâm phần (G/ha) .................. 555

3.3.4. Xây dựng mô hình trữ lƣợng lâm phần (M/ha)................................... 621

3.3.5. Xây dựng mô hình tổng diện tích tán lâm phần (St/ha)...................... 668

3.4. Đề xuất một số kiến nghị về công tác trồng cây Keo lai nguyên liệu

tại huyện Hòa An, tỉnh Cao Bằng ................................................................. 732

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................... 76

1. Kết luận ....................................................................................................... 76

2. Kiến nghị..................................................................................................... 77

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 79

PHỤ LỤC..................................................................................................... 822

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

v

DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT

Từ,

cụm

từ viết

tắt

Nghĩa đầy đủ

Đơn

vị

tính

A Tuổi cây Năm

C1.3 Chu vi cây cách mặt đất 1,3m cm

D1.3 Đƣờng kính cây cách mặt đất 1,3m cm

Dg Đƣờng kính bình quân lâm phần cm

Dt Đƣờng kính trung bình tán cây M

Dgo Đƣờng kính bình quân tầng trội cm

G/ha Tổng tiết diện ngang lâm phần m

2

H0 Chiều cao bình quân trội m

Hvn Chiều cao vút ngọn m

M/ha Trữ lƣợng lâm phần m

3

N/ha Mật độ cây của lâm phần Cây

OTC Ô tiêu chuẩn

R Hệ số tƣơng quan

S% Sai số tƣơng đối

St Diện tích tán lâm phần m

2

Si Cấp năng suất của lâm phần

Sig Kiểm tra chỉ số tồn tại các tham số của phƣơng trình

P Độ đầy đủ của lâm phần

ZM Lƣợng tăng trƣởng thƣờng xuyên hàng năm về trữ lƣợng m

3

Zhvn Lƣợng tăng trƣởng thƣờng xuyên hàng năm về chiều cao m

Zd1.3 Lƣợng tăng trƣởng thƣờng xuyên hàng năm về đƣờng kính 1,3m cm

% Là sai số tƣơng đối

F Chỉ số đánh giá sự tồn tại của hệ số tƣơng quan

M Lƣợng tăng trƣởng bình quân chung về trữ lƣợng m

3

d1.3 Lƣợng tăng trƣởng bình quân chung về đƣờng kính 1,3m cm

hvn Lƣợng tăng trƣởng bình quân chung về chiều cao m

[1] Số liệu tài liệu trích dẫn trong danh sách

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

vi

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1.1. Dân số trung bình phân theo xã, thị trấn ........................................ 20

Bảng 2.1. Số lƣợng phân bố ÔTC lập............................................................. 25

Bảng 2.2. Chỉnh lý liệt số N-D1.3 và tính tổng diện ngang lâm

phần .............258

Bảng 3.1. Tăng trƣởng đƣờng kính lâm phần Keo lai theo tuổi ..................... 33

Bảng 3.2. Tăng trƣởng chiều cao lâm phần Keo lai theo tuổi ........................ 35

Bảng 3.3. Tăng trƣởng về trữ lƣợng lâm phần Keo lai theo tuổi.................... 37

Bảng 3.4. Tổng hợp các chỉ tiêu điều tra lâm phần Keo lai tại Hòa An ......... 39

Bảng 3.5. Kết quả xác định phân bố thực nghiệm N/D tại huyện Hòa An,

tỉnh Cao Bằng ................................................................................. 41

Bảng 3.6. Kết quả lập phân bố thực nghiệm và các chỉ số đặc trƣng chiều

cao hvn rừng Keo lai tại huyện Hòa An, tỉnh Cao Bằng.................. 45

Bảng 3.7. Phân tích phƣơng sai 2 nhân tố chiều cao ở 3 xã nghiên cứu ........ 48

Bảng 3.8. Tổng hợp một số chỉ tiêu sản lƣợng lâm phần Keo lai................... 49

Bảng 3.9. Mối quan hệ giữa Dg với mật độ và D1.3........................................ 50

Bảng 3.10. Mối quan hệ giữa Dg với mật độ và tuổi.................................... 500

Bảng 3.11. Mối quan hệ giữa Dg với mật độ và chiều cao tầng trội ............ 511

Bảng 3.12. Hàm sinh trƣởng mô phỏng quan hệ Dg với D1.3 ......................... 52

Bảng 3.13. Hàm sinh trƣởng mô phỏng quan hệ Dg với mật độ.................... 53

Bảng 3.14. Hàm sinh trƣởng mô phỏng quan hệ Dg với Gi........................... 54

Bảng 3.15. Mối quan hệ giữa G/ha với D1.3 và mật độ ................................. 555

Bảng 3.16. Mối quan hệ giữa G/ha với H0 và mật độ..................................... 56

Bảng 3.17. Mối quan hệ giữa G/ha với LnN và H0......................................... 57

Bảng 3.18. Hàm sinh trƣởng mô phỏng quan hệ giữa G/ha với Dg0.............. 58

Bảng 3.19. Hàm sinh trƣởng mô phỏng quan hệ giữa G/ha với LnN............. 60

Bảng 3.20. Hàm sinh trƣởng mô phỏng quan hệ giữa G/ha với Dt................ 61

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

vii

Bảng 3.21. Mối quan hệ giữa M/ha với mật độ và D1.3 .................................. 62

Bảng 3.22. Mối quan hệ giữa M/ha với Dg và mật độ ................................... 63

Bảng 3.23. Mối quan hệ giữa M/ha với D1.3và Hvn......................................... 63

Bảng 3.24. Hàm sinh trƣởng mô phỏng quan hệ M/ha với G/ha.................... 64

Bảng 3.25. Hàm sinh trƣởng mô phỏng quan hệ M/ha với tuổi (A)............... 65

Bảng 3.26. Hàm sinh trƣởng mô phỏng quan hệ M/ha với LnDg .................. 67

Bảng 3.27. Mối quan hệ giữa St/ha với Dg và LnN ....................................... 68

Bảng 3.28. Mối quan hệ giữa St/ha với Gi/ha và mật độ (N)......................... 69

Bảng 3.29. Mối quan hệ giữa St/ha với D1.3 và mật độ (N)............................ 69

Bảng 3.30. Hàm sinh trƣởng mô phỏng quan hệ St/ha với Dg....................... 70

Bảng 3.31. Hàm sinh trƣởng mô phỏng quan hệ St/ha với tuổi (A)............... 71

Bảng 3.32. Hàm sinh trƣởng mô phỏng quan hệ St/ha với Gi...................... 721

Bảng 3.33. Kết quả lập phƣơng trình tƣơng quan giữa nhân tố điều tra và

chỉ tiêu sản lƣợng............................................................................ 73

Bảng 3.34. Kết quả tính toán các chỉ tiêu điều tra cơ bản của các ô không

tham gia lập phƣơng trình............................................................... 74

Bảng 3.35. Bảng kiểm tra giá trị thực nghiệm và giá trị lý thuyết cho từng

chỉ tiêu............................................................................................. 74

Bảng 3.36. Bảng tính toán sai số cho từng chỉ tiêu......................................... 74

Bảng 3.37. Kết quả kiểm tra tính thích ứng của các mô hình sản lƣợng........ 75