điều tra, khảo sát và đánh giá thực trạng công tác quy hoạch và quản lý phát triển đô thị mới tại

Khoa Kinh tế Môi trường - Đô thị GVHD: Th.s. Nguyễn Thị Thanh Huyền

PHẦN I: LỜI MỞ ĐẦU

Quá trình đô thị hoá là một quy luật khách quan mang tính toàn cầu. Trong quá

trình này nhiều đô thị có những thay đổi về lượng nay chuyển sang một giai đoạn mới

về chất. Những thay đổi này không chỉ làm các đô thị lớn lên về quy mô mà còn đòi

hỏi nhiều thay đổi cả về cơ cấu đô thị, chất lượng đô thị…

Việc phát triển đô thị có thể thực hiện bằng hai cách, một là cải tạo và mở rộng đô

thị hiện có cho phù hợp với yêu cầu phát triển mới; hai là quy hoạch xây dựng đô thị ở

những địa điểm mới nhằm hỗ trợ cho đô thị cũ đồng thời xây dựng những tiền đề mới

cho phát triển. Việc mở rộng đô thị, ở nước ta phải đối mặt với nhiều thách thức như

mật độ dân cư và giá nhà đất quá cao trong khu trung tâm, công trình hạ tầng quá tải

khó cải tạo. Trên thực tế khó có thể tìm được những biện pháp để giải quyết triệt để

những khó khăn này, đặc biệt là trong điều kiện tốc độ đô thị hoá cao như ở nước ta

hiện nay. Từ những lý do đó, nước ta đã, đang và cần tiếp tục nghiên cứu, đề xuất việc

xây dựng các đô thị mới và coi đó như một giải pháp tối ưu nhằm giải quyết các vấn

đề của phát triển và quá tải ở các đô thị hiện có.

Mặt khác, trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, để nâng cao và khẳng định vị thế

Việt nam trên trường quốc tế, một trong những giải pháp mang tính chiến lược là: Xây

dựng các đô thị mới đẳng cấp quốc tế, nhằm tạo sức hút trong quá trình cạnh tranh với

các đô thị phát triển trong khu vực và trên thế giới. Sự hình thành đô thị mới trong

tương lai, đòi hỏi phải có sự chuẩn bị đồng bộ tất cả các yếu tố: Quy hoạch đô thị, kiến

trúc cảnh quan đô thị, điều kiện để thực thi quy hoạch, và quản lý đô thị…ngay từ hiện

tại. Quản lý đô thị là một quá trình từ thời điểm trước, trong và sau khi khai thác xây

dựng quy hoạch đô thị.

Xuất phát từ đặc trưng của một đô thị hiện đại và thực trạng quản lý đô thị ở nước

ta hiện nay, trong những năm gần đây, đã có một số đề tài khoa học nghiên cứu về mô

hình quản lý đô thị hiện đại trong tương lai ở Việt nam. Điển hình là đề tài:

“Điều tra, khảo sát và đánh giá thực trạng công tác quy hoạch và quản lý phát triển

đô thị mới tại Việt Nam. Kiến nghị một số vấn đề về mô hình quản lý phát triển đô thị

mới trong thời gian tới” của tác giả ThS.KTS. Vương Anh Dũng, năm 2005. Nội dung

của đề tài:

Điều tra, khảo sát và đánh giá thực trạng về công tác quy hoạch xây dựng đô thị

mới và tình hình thực hiện xây dựng theo quy hoạch.

Điều tra, khảo sát và đánh giá mô hình quản lý phát triển đô thị mới.

Kiến nghị về mô hình quản lý phát triển đô thị mới trong thời gian tới.

Nguyễn Thị Trang 1 Lớp Kinh tế Đô thị - K46.

Khoa Kinh tế Môi trường - Đô thị GVHD: Th.s. Nguyễn Thị Thanh Huyền

Như vậy, tác giả của đề tài vẫn chưa xây dựng chi tiết một mô hình quản lý phát

triển đô thị mới cụ thể ở nước ta trong thời gian tới. Do đó, trong đề án này em sẽ tập

trung nghiên cứu, phát triển mô hình quản lý đô thị mới trong tương lai ở Việt nam.

Kết quả thu được của đề án dựa trên cơ sở nghiên cứu về thực trạng đô thị và

quản lý đô thị ở nước ta thời gian qua, cùng với xu hướng phát triển đô thị mới trong

thời gian tới, để trả lời cho các câu hỏi:

Tại sao cần phải xây dựng các đô thị mới ở nước ta trong thời gian tới? Các đô thị

mới sẽ được bố trí ở đâu? Cần vận dụng mô hình quản lý nào trong quá trình quản lý

đô thị mới để phát triển đô thị theo đúng định hướng đã quy hoạch.

Những số liệu phân tích trong đề án được lấy từ nguồn số liệu của: Giáo trình

Quản lý đô thị và Các trang Web trên Internet.

Đề án của em được chia thành ba phần:

Phần I: Lời mở đầu

Phần II: Nội dung

I. Cơ sở lý luận về quản lý đô thị

II. Thực trạng quản lý đô thị ở Việt nam

III.Đề xuất mô hình quản lý đô thị mới trong tương lai ở Việt nam

Phần III. Kết luận

Với kiến thức còn hạn chế, cộng với quỹ thời gian hạn hẹp, nên em đề xuất mô

hình quản lý đô thị mới một cách tổng quát.

Để hoàn thành đề án này, em xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo, đặc biệt là

cô: Th.s.Nguyễn Thị Thanh Huyền - Người đã trực tiếp hướng dẫn em trong quá trình

làm đề án.

Nguyễn Thị Trang 2 Lớp Kinh tế Đô thị - K46.

Khoa Kinh tế Môi trường - Đô thị GVHD: Th.s. Nguyễn Thị Thanh Huyền

PHẦN II: NỘI DUNG

I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐÔ THI

I.1. Một số khái niệm

• Khái niệm đô thị

Đô thị là điểm tập trung dân cư với mật độ cao, chủ yếu là lao động phi nông

nghiệp, có hạ tầng cơ sở thích hợp, là trung tâm tổng hợp hay trung tâm chuyên ngành,

có vai trò thúc đẩy sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của cả nước, của một miền

lãnh thổ, của một tỉnh, của một huyện hoặc một vùng trong tỉnh , trong huyện.

• Khái niệm quản lý

Quản lý là một quá trình tác động của chủ thể quản lý vào đối tượng quản lý

bằng các biện pháp, chính sách, pháp luật, cơ chế nhằm làm cho đối tượng quản lý

phát triển theo hướng nhất định.

Như vậy, trong công tác quản lý cần phải xác định rõ chủ thể quản lý, đối tượng

quản lý và phương pháp quản lý.

• Khái niệm quản lý đô thị

Quản lý đô thị là quá trình tác động bằng cơ chế, chính sách của các chủ thể quản

lý đô thị (các cấp chính quyền, các tổ chức xã hội, các sở, ban ngành chức năng) vào

các hoạt động đô thị nhằm thay đổi hoặc duy trì hoạt động đó.

Trên góc độ Nhà nước, quản lý Nhà nước đối với đô thị là sự can thiệp bằng

quyền lực của mình (bằng pháp luật, thông qua pháp luật) vào các quá trình phát triển

kinh tế - xã hội ở đô thị nhằm phát triển đô thị theo định hướng nhất định.

• Khái niệm bộ máy quản lý Nhà nước

Bộ máy quản lý Nhà nước là một hệ thống cơ quan Nhà nước từ TW đến địa

phương, tổ chức và hoạt động theo những nguyên tắc thống nhất, tạo thành một cơ chế

hoạt động đồng bộ, ăn khớp, thông suốt để thực hiện nhiệm vụ và chức năng quản lý

Nhà nước trên tất cả các lĩnh vực.

• Khái niệm bộ máy quản lý Nhà nước ở đô thị

Bộ máy quản lý Nhà nước ở đô thị là một bộ phận cấu thành bộ máy Nhà nước, là

một hệ thống cơ quan chức năng thống nhất có chức năng, nhiệm vụ quản lý Nhà nước

ở đô thị.

I.2. Những đặc trưng của đô thị

Đô thị là các trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa của vùng và của cả nước, đóng

vai trò như những hạt nhân quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội.

Nguyễn Thị Trang 3 Lớp Kinh tế Đô thị - K46.