Diện mạo truyện ngắn Hoa Kỳ ba mươi năm đầu thế kỷ XX.

CHAU MY NGAY NAY SO 02-2009 45

VAN HOA - LiCH SU

DIEN MAO TRUYEN NGAN HOA KY • • •

BA Ml/dl NAM DAU THE KY XX

A. NHA VAN

The ky XX, trong linh vfle van

chfldng, ed the ndi la the ky ma Hea

Ky da ddng gdp nhieu ten tudi Idn, the

nghiem va dat dflde nhflng thanh tiiu

ky vi trong linh vfle nghe thuat ngdn

tfl. Ddng gdp Idn nha't eua nen van

chfldng nay cho nhan loai, ngoai tieu

thuyet, kich va ly luan - phe binh, edn

xua't hien d linh vfle truyen ngin.

Ngay den nhflng nha van nhfl 0.

Henry va Jack London dflde xem la

hang hai tai que hfldng minh thi cung

dflde nhieu qud'e gia tren the gidi tdn

vinh la bac thiy. Sfl bung nd ddi ngu

cic nha van vie't truyen ngin d Hoa

Ky da mang lai cho the loai nay mdt

dien mao mdi, kich thich sfl sing tao

truyen ngin tren toan the gidi. Dfldi

day, chung tdi diem qua nhflng gfldng

mat tieu hieu nha't.

1. O. Henry (1862-1910)

La but danh cua William Sydney

Perter, cay but truyen ngin ndi tieng

cua Hoa Ky, O. Henry sinh ngay 11-9-

1862 tai Greensboro, bang Bie

Carohna. Cha dng la mot bie si cd tai

nhflng nghien rfldu va khdng biet lo

xa, sd'ng hoang phi. Nam 1865, khi me

qua ddi, dng cung em trai dflde gifi

den an hoc tai mot trfldng tfl nhd do

ngfldi cd ruot quin ly. Ong rdi trfldng

vao nam 15 tudi, den lam viec tai hieu

PGS. TS Le Huy Bac

Khoa NgU vdn, Dai hoc Supham Hd Noi

thud'e eua dng chu. Do cdng viec te

nhat, chan ngit nen dng bfl dip bing

viec doc sach. Ong doc bat cfl sach gi

rdi vao tay minh.

Nam nam sau, dng chuyen den

Austin thudc bang Texas. Tai day,

dng theo dudi nhieu nghe, trong dd ed

nghe dfla dng den vdi van hoe va ed

nghe dfla dng den... canh cifa nha tu -

a'y la chan thu quy d ngan hang dia

phfldng va la chan chu but sau khi

thanh lap td bad hai ra hang tuin la

Dd lan vad nam 1894. Luc nay dng da

lap gia dinh.

Nhflng tfldng cude ddi da nd nu

cfldi, nhflng bat hanh vin lien tiep

giing xud'ng diu dng. Sflc khoe cua

ngfldi vd tre suy yeu va khd be phuc

hdi. Nam 1888, dfla cen diu mat khi

hay cdn rat be. Tap chi lien tiep thua

Id. Nam 1894, dng hi to cao la da bien

thu cdng quy ngan hang. Mac du ban

be va ban than tin la vd tdi nhUng dng

lai lo sd nen da trd'n den Honduras va

ea Nam My de khdi hi bit. Ong chi

quay ve khi vd hap hdi va mat vao

mua He nam 1897. Khdng lau sau dd,

dng bi bit va ket an d Ohio.

Vdi cai an nam nam tfl giam,

nhflng dng ehi ngdi tfl hdn ba nam thi

dflde tha vi thai do cai tao td't. Trong

thdi gian d tu, dng da tiep xue vdi du

nhflng thanh phan ba't hao eua xa hdi.

Tuy nhien, trong sd' ho khdng phai ai

cung xau, cd the vi mot hoan einb trd