Điện Biên Phủ sự kiện và tư liệu

Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 1

http://ebooks.vdcmedia.com

ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ

SÛÅ KIÏÅN, TÛ LIÏÅU

Sûu têìm vaâ biïn soaån:

- Àaåi taá Àöî Gia nam

- Thûúång taá Nguyïîn Àùng Vinh

Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 2

http://ebooks.vdcmedia.com

MUÅC LUÅC

Lúâi giúái thiïåu.................................................................................. 4

I- Àiïån Biïn Phuã Toám tùæt nhûäng sûå kiïån chñnh........................... 6

II- Àiïån Biïn Phuã : Möåt söë vùn kiïån vaâ tû liïåu Thû, àiïån, nhêåt

lïånh, lïånh àöång viïn trong chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã............... 31

III. Caác lûåc lûúång vuä trang ta trong chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã 76

IV- Àiïån Biïn Phuã: Nhòn tûâ phña bïn kia.................................. 92

V. YÁ nghôa chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã.................................... 112

Baån coá biïët?................................................................................ 122

Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 3

http://ebooks.vdcmedia.com

“... Chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã àaä kïët thuác veã vang cuöåc khaáng

chiïën lêu daâi, gian khöí, anh duäng cuãa quên vaâ dên caã nûúác ta

chöëng thûåc dên Phaáp xêm lûúåc vaâ sûå can thiïåp cuãa àïë quöëc Myä. Àoá

laâ thùæng lúåi cuãa nhên dên ta, maâ cuäng laâ thùæng lúåi chung cuãa têët

caã caác dên töåc bõ aáp bûác trïn thïë giúái. Chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã

caâng laâm saáng ngúâi chên lyá cuãa chuã nghôa Maác - Lïnin trong thúâi

àaåi ngaây nay: chiïën tranh xêm lûúåc cuãa boån àïë quöëc nhêët àõnh

thêët baåi, caách maång giaãi phoáng cuãa caác dên töåc nhêët àõnh thaânh

cöng”.

Hö Chñ Minh ì

Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 4

http://ebooks.vdcmedia.com

LÚÂI GIÚÁI THIÏÅU

Chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã laâ möåt trong nhûäng trang sûã veã

vang nhêët chöëng ngoaåi xêm cuãa dên töåc ta, laâ möåt trong nhûäng

trêån tiïu diïåt lúán nhêët trong lõch sûã àêëu tranh cuãa caác dên töåc bõ

aáp bûác chöëng laåi möåt àöåi quên xêm lûúåc nhaâ nghïì cuãa boån thûåc

dên. Chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã coá yá nghôa chñnh trõ, quên sûå vaâ

quöëc tïë vö cuâng to lúán, goáp phêìn chêëm dûát chuã nghôa thûåc dên cuä

cuãa Phaáp úã Àöng Dûúng vaâ laâ tiïëng chuöng baáo hiïåu sûå suåp àöí

hoaân toaân cuãa chuã nghôa thûåc dên cuä trïn phaåm vi toaân thïë giúi, cö á í

vuä nhên dên caác nûúác thuöåc àõa vaâ nûãa thuöåc àõa vuâng lïn àêëu

tranh giaânh àöåc lêåp, tûå do.

Tûâ chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã àïën nay, nûãa thïë kyã àaä tröi qua.

Trong thúâi gian êëy, biïët bao biïën cöë lúán lao àaä diïîn ra trïn Töí quöëc

thên yïu cuãa chuáng ta, nhûng Àiïån Biïn Phuã vêîn laâ möåt trong

nhûäng sûå kiïån vô àaåi nhêët, möåt chiïën thùæng veã vang, möåt niïìm tûå

haâo to lúán cuãa nhên dên vaâ quên àöåi ta.

Nhên dõp kyã niïåm 50 nùm chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã (7-5-

1954 — 7-5-2004), chuáng töi sûu têìm vaâ biïn soaån taâi liïåu “Àiïån

Biïn Phuã — sûå kiïån, tû liïåu” nhùçm cung cêëp nhûäng thöng tin

phong phuá, àa daång vaâ cö àoång àïí baån àoåc röång raäi, àùåc biïåt laâ baån

àoåc trong quên àöåi coá thïm tû liïåu nghiïn cûáu vaâ tòm hiïíu vïì chiïën

cöng choái loåi naây cuãa dên töåc ta.

Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 5

http://ebooks.vdcmedia.com

Trong quaá trònh sûu têìm, biïn soaån coá thïí coân coá nhûäng thiïëu

soát nhêët àõnh, mong baån àoåc lûúång thûá.

Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 6

http://ebooks.vdcmedia.com

I- ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ

TOÁM TÙÆT NHÛÄNG SÛÅ KIÏÅN CHÑNH

Ngaây 24-7-1953

Höåi àöìng quöëc phoâng Phaáp hoåp taåi Pari dûúái sûå chuã toåa cuãa

Töíng thöëng Vanhxùng Öriön thöng qua kïë hoaåch Nava. Theo àoá,

trong Àöng Xuên 1953-1954 quên Phaáp thûåc hiïån phoâng ngûå

chiïën lûúåc úã phña Bùæc vô tuyïën 18, traánh giao chiïën toaân diïån vúái

ta; àöìng thúâi tùng cûúâng lûåc lûúång cú àöång tiïën cöng Nam vô tuyïën

18 nhùçm bònh àõnh miïìn Nam vaâ miïìn Trung Àöng Dûúng. Tûâ

muâa thu nùm 1954 seä chuyïín sang tiïën cöng úã phña Bùæc Hoaânh

Sún àïí taåo ra möåt cuåc diïån quên sûå múái vaâ möåt giaãi phaáp chñnh trõ

coá lúåi cho cuöåc chiïën tranh maâ Phaáp àang tiïën haânh.

Ngaây 1-8-1953

Nava trúã laåi Àöng Dûúng vaâ bùæt tay vaâo töí chûác àöåi quên chiïëm

àoáng nhû kïë hoaåch àaä àõnh.

Ngaây 20-8-1953

Töíng quên uãy trònh lïn Böå Chñnh trõ baãn àïì aán “tònh hònh àõch

- ta úã Bùæc Böå sau khi àõch ruát khoãi Naâ Saãn vaâ chuã trûúng taác chiïën

cuãa ta trong Thu Àöng 1953”.

Cuöëi thaáng 9-1953

Böå Chñnh trõ Ban Chêëp haânh Trung ûúng Àaãng hoåp taåi Tón

Keo, chên nuái Höìng (Tuyïn Quang) thuöåc cùn cûá àõa Viïåt Bùæc dûúái

sûå chuã trò cuãa Chuã tõch Höì Chñ Minh. Höåi nghõ xaác àõnh phûúng

chêm taác chiïën cuãa ta laâ: tñch cûåc, chuã àöång, cú àöång, linh hoaåt.

Hûúáng chñnh cuãa chiïën cuåc Àöng Xuên 1953-1954 laâ Têy Bùæc, caác

hûúáng khaác laâ phöëi húåp.

Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 7

http://ebooks.vdcmedia.com

Thûúång tuêìn thaáng 11-1953

Böå phêån chuêín bõ chiïën trûúâng cuãa Àaåi àoaân 316 lïn Têy Bùæc.

Ngaây 2-11-1953

Tûúáng Nava gûãi chó lïånh àùåc biïåt cho tûúáng Cönhi, chó huy

quên àöåi viïîn chinh Phaáp úã Bùæc Böå, chuêín bõ chiïëm àoáng Àiïån

Biïn Phuã.

Àiïån Biïn Phuã laâ möåt thung luäng loâng chaão úã phña Têy vuâng

rûâng nuái Têy Bùæc. Caánh àöìng Àiïån Biïn Phuã daâi khoaãng 18km,

röång tûâ 6 ( 8 km. Àiïån Biïn Phuã nùçm trïn ngaä ba nhiïìu àûúâng

giao thöng quan troång, phña Àöng Bùæc nöëi liïìn vúái Lai Chêu; phña

Àöng vaâ Àöng Nam nöëi liïìn vúái Tuêìn Giaáo, Sún La, Naâ Saãn; phña

Têy thöng vúái Luöng Prabùng vaâ phña Nam thöng vúái Sêìm Nûa

(Laâo). Àõa hònh bùçng phùèng. Vaâo muâa khö, Àiïån Biïn Phuã laâ möåt

àõa baân thuêån tiïån cho viïåc sûã duång xe tùng, xe cú giúái. Àiïån Biïn

Phuã laâ möåt võ trñ chiïën lûúåc cú àöång giûäa miïìn Bùæc Viïåt Nam,

Thûúång Laâo vaâ miïìn Têy Nam Trung Quöëc, coá thïí trúã thaânh möåt

cùn cûá luåc quên vaâ khöng quên rêët thuêån lúåi cuãa Phaáp úã vuâng

Àöng Nam aá.

Ngaây 12-11-1953

Tûúáng Cönhi viïët thû cho tûúáng Nava phaãn àöëi viïåc chiïëm

àoáng Àiïån Biïn Phuã. Trong thû coá àoaån viïët: “Nhûäng vêën àïì chiïën

lûúåc cuãa ngaâi àïì ra khöng quan hïå gò àïën maãnh àêët maâ ngaâi àaä

giao phoá cho töi”.

Ngaây 15-11-1953

Àaåi àoaân 316 göìm Trung àoaân 174 vaâ Trung àoaân 18 àûúåc lïånh

hanh quên lïn Têy Bù â æc.

Tûâ ngaây 19 àïën 23-11-1953

Taåi Àõnh Hoaá (Thaái Nguyïn), Böå Töíng tû lïånh múã höåi nghõ caán

böå tûâ trung àoaân trúã lïn phöí biïën nhiïåm vuå quên sûå vaâ kïë hoaåch

Àöng Xuên 1953-1954.

Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 8

http://ebooks.vdcmedia.com

Ngaây 20-11-1953

Àaåi àoaân 304 tiïën quên lïn Têy Bùæc. Àïí àaánh laåc hûúáng àõch,

àaåi àoaân àaä bñ mêåt ngoùåt vïì àaánh phuåc kñch àõch úã Phuá Thoå.

Tûâ ngaây 20 àïën 22-11-1953

- Quên Phaáp dûúái sûå chó huy cuãa tûúáng Gin múã cuöåc haânh quên

Castor (Haãi ly) nhaãy duâ chiïëm Àiïån Biïn Phuã.

- Tiïíu àoaân 910 thuöåc Trung àoaân Sún La cuãa ta àaánh àõch

suöët ngaây àïm, tiïu diïåt 300 tïn àõch.

Ngaây 29-11-1953

- Àaåi àoaân 308 cuäng àûúåc lïånh tiïën quên lïn Têy Bùæc.

- Cuâng ngaây, Nava vaâ Cönhi lïn Àiïån Biïn Phuã. ngöìi trïn maáy

bay, hai viïn tûúáng thûåc dên thaão luêån vaâ thöëng nhêët cûã Àúâ

Caátxtúri thay Gin chó huy têåp àoaân cûá àiïím Àiïån Biïn Phuã.

Ngaây 30-11-1953

Àúâ Caátxtúri àûúåc böí nhiïåm chó huy “quên àöìn truá Àiïån Biïn

Phuã”.

Ngaây 3-12-1953

Nava quyïët àõnh tiïëp nhêån chiïën àêëu vúái quên ta úã Àiïån Biïn

Phuã vaâ ra lïånh ruát boã Lai Chêu cho lûåc lûúång vïì baão vïå Àiïån Biïn

Phuã, àöìng thúâi giao nhiïåm vuå cho Böå chó huy quên Phaáp úã Bùæc Böå

phaãi baão vïå Àiïån Biïn Phuã bùçng bêët cûá giaá naâo vaâ àûa thïm lûåc

lûúång tùng cûúâng phoâng ngûå, xêy dûång Àiïån Biïn Phuã thaânh möåt

phaáo àaâi maâ chuáng huyïnh hoang goåi laâ “bêët khaã xêm phaåm”.

Ngaây 6-12-1953

- Böå Chñnh trõ nghe Töíng quên uãy baáo caáo quyïët têm tiïën cöng

vaâ quyïët àõnh múã chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã; thaânh lêåp Ban chó

huy chiïën dõch, cûã àöìng chñ Voä Nguyïn Giaáp laâm Chó huy trûúãng

kiïm Bñ thû Àaãng uãy Mùåt trêån.

Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 9

http://ebooks.vdcmedia.com

- Cuâng ngaây Àaåi tûúáng Voä Nguyïn Giaáp gûãi thû kïu goåi caán böå

vaâ chiïën sô quyïët têm hoaân thaânh nhiïåm vuå tiïu diïåt sinh lûåc àõch,

giaãi phoáng àöìng baâo Têy Bùæc.

Ngaây 7-12-1953

Àaåi àoaân 316 àûúåc lïånh nhanh choáng tiïu diïåt àõch úã Lai Chêu,

Àaåi àoaân 308 bao vêy àõch úã Àiïån Biïn Phuã khöng cho chuáng chaåy

sang Laâo.

Ngaây 24-12-1953

- Àaåi àoaân 312 tiïën quên lïn Têy Bùæc

- Cuâng ngaây, Nava dûå lïî Nöen vúái binh lñnh Phaáp àöìn truá úã

Àiïån Biïn Phuã. Nava noái vúái caác binh sô cuãa hùæn laâ quên Viïåt

Minh àang gùåp khoá khùn rêët lúán vïì hêåu cêìn, cung cêëp, quên àöåi

viïîn chinh Phaáp nhêët àõnh thùæng lúåi...

Ngaây 31-12-1953

Nava chó thõ cho Cönhi vaâ Àúâ Crevöcú nghiïn cûáu kïë hoaåch ruát

lui cuãa Àiïån Biïn Phuã (kïë hoaåch Xïnöphöng).

Ngaây 5-1-1954

- Böå Töíng tû lïånh ra lïånh cho caác àún võ dûå bõ tiïën quên lïn

Têy Bùæc.

- Cuâng ngaây, Àaåi tûúáng Voä Nguyïn Giaáp cuäng lïn àûúâng ài

Àiïån Biïn Phuã.

Ngaây 14-1-1954

Taåi Thêím Puáa, Àaãng uãy vaâ Böå Chó huy Mùåt trêån Àiïån Biïn

Phuã triïåu têåp höåi nghõ baân kïë hoaåch tiïën cöng vaâo têåp àoaân cûá

àiïím Àiïån Biïn Phuã theo phûúng chêm “àaánh nhanh, giaãi quyïët

nhanh”, nhûng nïëu àõch thay àöíi ta cuäng coá thïí vêån duång phûúng

chêm “àaánh chùæc, tiïën chùæc”. Giúâ nöí suáng àûúåc quy àõnh vaâo 16 giúâ

ngaây 20-1-1954.

Ngaây 15-1-1954

Quên ta keáo phaáo lïn nuái, chiïëm lônh caác võ trñ quanh Àiïån

Biïn Phuã.

Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 10

http://ebooks.vdcmedia.com

Ngaây 16-1-1954

Taåi Mûúâng Phùng, núi àùåt Súã chó huy chiïën dõch, Höåi nghõ caán

böå àûúåc khai maåc. Sau khi nghiïn cûáu kyä yá kiïën cuãa àöìng chñ Töíng

tû lïånh vaâ caác yá kiïën cuãa nhûäng phaái viïn tûâ caác àún võ vïì baáo caáo,

Àaãng uãy chiïën dõch nhêët trñ quyïët àõnh thay àöíi caách àaánh,

chuyïín sang vêån duång phûúng chêm “àaánh chùæc, tiïën chùæc”.

Ngaây 2-2-1954

Tûúáng Ö Àanien - Chó huy caác lûåc lûúång quên Myä úã Thaái Bònh

Dûúng, trûúãng phaái àoaân quên Myä úã Àöng Dûúng lïn thõ saát vaâ

kiïím tra Àiïån Biïn Phuã. Öng ta toã yá “rêët haâi loâng” vïì töí chûác

phoâng ngûå úã àêy.

Ngaây 3-2-1954

Àõch thaã truyïìn àún úã Àiïån Biïn Phu tha ã ách thûác ta tiïën cöng.

Ngaây 5-2-1954

Quên ta cú baãn hoaân thaânh cöng viïåc keáo phaáo ra àïí chuêín bõ

laåi theo caách àaánh múái.

Ngaây 17-2-1954

Taåi Àiïån Biïn Phuã, Böå Chó huy Mùåt trêån triïåu têåp höåi nghõ baân

kïë hoaåch tiïën cöng vaâo Àiïån Biïn Phuã theo phûúng chêm “àaánh

chùæc, tiïën chùæc”, baão àaãm àaánh chùæc thùæng.

Ngaây 18-2-1954

- Nava vaâ Cönhi lïn thùm Àiïån Biïn Phuã.

- Cuâng ngaây, Höåi nghõ Böå trûúãng ngoaåi giao 4 nûúác Liïn Xö,

Anh, Phaáp, Myä hoåp taåi Beáclin ra thöng baáo seä hoåp baân vïì vêën àïì

“lêåp laåi hoaâ bònh úã Àöng Dûúng” taåi Giúnevú vaâo thaáng 4-1954.

Ngaây 19-2-1954

- Thuã tûúáng Plïven cuâng nhiïìu quan chûác chñnh phuã vaâ tûúáng

lônh quên àöåi Phaáp lïn thõ saát Àiïån Biïn Phuã (trong àoá coá Thûá

trûúãng Böå Quöëc phoâng Phaáp Àúâ Súvinhï, caác tûúáng Ïly, Böàï,

Blùng...)

Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 11

http://ebooks.vdcmedia.com

- Cuâng ngaây, Nava nhêån àõnh “ngoån traâo tiïën cöng cuãa Viïåt

Minh àaä àïën luác xuöëng” vaâ ra lïånh phaãn cöng trïn khùæp caác chiïën

trûúâng Àöng Dûúng.

Ngaây 22-2-1954

Taåi mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã, Böå Chó huy Mùåt trêån triïåu têåp höåi

nghõ caán böå chiïën dõch àïí kiïím àiïím cöng taác chuêín bõ tiïën cöng

àúåt möåt.

Ngaây 28-2-1954

- Àaåi tûúáng, Töíng Tû lïånh Voä Nguyïn Giaáp àïën thùm höåi nghõ

àöång viïn chiïën dõch cuãa caán böå phaáo binh.

- Cuâng ngaây, quên àõch àaánh ra thùm doâ úã phña Àöng Nam

Àiïån Biïn Phuã.

Ngaây 1-3-1954

- Plïven vïì Pari tuyïn böë: “úã Àöng Dûúng khöng coá vêën àïì

quên sûå, chó coá vêën àïì chñnh trõ maâ thöi”.

- Tai Àiï å ån Biïn Phuã àõch laåi àaánh ra thùm doâ ta úã phña Têy.

Ngaây 4-3-1954

Nava laåi cuâng Cönhi ài kiïím tra Àiïån Biïn Phuã. Àúâ Caátxtúri

thêëy khöng cêìn tùng thïm lûåc lûúång cho àöìn truá khi Nava gúåi yá

muöën àûa thïm 3 tiïíu àoaân.

Ngaây 8-3-1954

- Taåi Àiïån Biïn Phuã, troång phaáo 105mm vaâ phaáo cao xaå cuãa ta

bùæt àêìu vaâo chiïëm lônh trêån àõa.

- Phoâng nhò (tònh baáo) cuãa Cönhi baáo caáo nhûäng triïåu chûáng toã

ra quên ta seä tiïën cöng Àiïån Biïn Phuã vaâo ngaây 15-3. Nava xaác

nhêån àiïìu àoá, nhûng laåi cho rùçng quên ta khoá maâ vûúåt qua àûúåc

rêët nhiïìu khoá khùn àïí àûa phaáo àïën gêìn loâng chaão Àiïån Biïn.

Ngay 9-3-1954 â

Nhêån àûúåc tin ngaây 15-3 quên ta seä tiïën cöng vaâo hïå thöëng

àûúâng söë 5, vaâo caác sên bay vaâ coá thïí caã Àiïån Biïn Phuã, Cönhi vöåi

xin gêëp 3 tiïíu àoaân khinh quên àïí böí sung cho caác àún võ duâ vaâ xe

Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 12

http://ebooks.vdcmedia.com

tùng àaä bõ xöåc xïåch, chuêín bõ àöëi phoá vúái ta úã mùåt trêån àöìng bùçng

Bùæc Böå.

Ngaây 10-3-1954

- Höì Chuã tõch gûãi thû àöång viïn túái toaân thïí caán böå, chiïën sô,

dên cöng úã Àiïån Biïn Phuã sùæp bûúác vaâo chiïën àêëu.

- Àaåi tûúáng Töíng Tû lïånh Voä Nguyïn Giaáp ra Nhêåt lïånh àöång

viïn têët caã caán böå, chiïën sô, têët caã caác àún võ kiïn quyïët tiïu diïåt

toaân böå quên àõch úã Àiïån Biïn Phuã.

- Sún phaáo 75mm cuãa ta bùæn hoãng 2 maáy bay vêån taãi úã sên bay

Mûúâng Thanh.

Ngaây 11-3-1954

- Nhûäng khêíu troång phaáo cuöëi cuâng cuãa ta àaä vaâo chiïëm lônh

trêån àõa bao vêy Àiïn Biïn Phu å ã.

- Quên ta bùæt àêìu àaâo trêån àõa xuêët phaát tiïën cöng vaâo Him

Lam.

- Taåi àöìng bùçng Bùæc Böå, trong möåt àïm quên ta cùæt àûát àûúâng

söë 5, san bùçng 13 àöìn böët vaâ thaáp canh.

Ngaây 12-3-1954

- 10 giúâ 30 phuát, sún phaáo vaâ suáng cöëi cuãa ta bùæn maånh vaâo sên

bay Mûúâng Thanh, phaá hoãng 3 maáy bay trinh saát.

- Möåt tiïíu àoaân àõch vúái 5 xe tùng àaánh ra àõnh phaá trêån àõa

tiïën cöng Him Lam cuãa ta, bõ hoaã lûåc suáng cöëi cuãa ta bùæn maånh

phaãi ruát lui.

- Cuâng ngaây, Cönhi lïn Àiïån Biïn Phuã. Y àïën trung têm àïì

khaáng Him Lam ra nhûäng chó thõ cêìn thiïët möåt khi bõ ta tiïën cöng.

- Taåi vuâng àöìng bùçng, ta phuåc kñch àõch trïn àûúâng söë 5, àoaån

tû Bê â ìn Yïn Nhên àïën Nhû Quyânh, tiïu diïåt möåt àoaân xe quên sûå

àõch, phaá huyã 17 xe, trong àoá coá 4 xe thiïët giaáp, 13 xe vêån taãi vaâ 60

tïn lñnh thuöåc GM3.

- Taåi Liïn khu 4, böå àöåi Thûâa Thiïn àaánh lêåt nhaâo möåt àoaân xe

lûãa quên sûå úã Vùn Xaá.