ĐỊA VỊ CAO CỦA NGƯỜI PHỤ NỮ TRONG XÃ HỘI AI CẬP CỔ ĐẠI

Dƣơng Thị Huyền Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 78(02): 17 - 22

17

ĐỊA VỊ CAO CỦA NGƢỜI PHỤ NỮ TRONG XÃ HỘI AI CẬP CỔ ĐẠI

Dƣơng Thị Huyền*

Trường Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên

TÓM TẮT

Trong thế giới cổ đại, Ai Cập là quốc gia mà ngƣời phụ nữ có địa vị tƣơng đối cao. Không những

phụ nữ cung đình quyền quý có địa vị chính trị và tôn giáo cao mà ngay những ngƣời phụ nữ lao

động bình thƣờng cũng đƣợc hƣởng những quyền lợi về kinh tế, luật pháp và giao tiếp xã hội nhƣ

nam giới. Phụ nữ Ai Cập có quyền đƣợc có tài sản riêng, truy tố chồng ra tòa và ly dị, nhất là trong

những trƣờng hợp bị đối xử tệ. Quan hệ nam nữ trong xã hội là quan hệ hoàn toàn bình đẳng, trong

đó ngƣời phụ nữ đƣợc xã hội kính trọng. Đó là điều mà không phải chỉ những phụ nữ Hy Lạp, La Mã

thời bấy giờ khao khát mà ngay cả thời nay, phụ nữ nhiều nƣớc vẫn đang đấu tranh để giành lại.

Từ khóa: phụ nữ Ai Cập; địa vị của người phụ nữ; hôn nhân; gia đình

ĐẶT VẤN ĐỀ*

Trong xã hội nguyên thủy, chế độ mẫu hệ

xuất hiện trong một thời gian dài. Ngƣời phụ

nữ lúc đó phải gánh vác những trọng trách

nặng nề, lao động cực nhọc nhƣng họ hoàn

toàn có quyền tự do. Họ cai quản bộ lạc,

chăm sóc con gái, còn đàn ông đi kiếm ăn.

Bây giờ, lƣơng thực là của chung giúp cho

ngƣời phụ nữ chiếm ƣu thế trong xã hội và

gia đình. Dòng dõi của con cái sinh ra đƣợc

xác định về bên mẹ. Tất cả đã tạo nên cơ sở

cho sự thống trị của ngƣời phụ nữ. Nhƣng khi

nền kinh tế phát triển, nhất là khi bƣớc vào

thời đại khí, vai trò của ngƣời đàn ông trong

xã hội ngày càng đƣợc nâng cao, chế độ phụ

hệ dần đƣợc xác lập. Từ đó, vị trí và vai trò

của ngƣời phụ nữ bị suy giảm so với trƣớc.

Nhiều phụ nữ phụ thuộc vào chồng mình,

thậm chí còn bị đối xử rất tệ bạc. Khi bƣớc

vào xã hội văn minh thời cổ đại, địa vị của

ngƣời phụ nữ ngày càng thấp kém nhƣng Ai

Cập là một trong số ít các quốc gia còn duy

đƣợc địa vị và quyền lợi của ngƣời phụ nữ

nhƣ trong chế độ mẫu hệ thời nguyên thủy.

Ai Cập cổ đại là trung tâm văn minh sớm nhất

thế giới cổ đại, ra đời vào cuối thiên niên kỷ

IV TCN, ở lƣu vực sông Nil, phía Bắc châu

Phi. Nền văn minh Ai Cập nổi tiếng với các

kim tự tháp hùng vĩ, những bức tƣợng khổng

lồ, những xác ƣớp còn tồn tại đến ngày nay…

Chính vì vậy, đã có rất nhiều nhà khoa học,

*

Tel: 0975702362; Email: [email protected]

nhà khảo cổ học tìm hiểu, nghiên cứu và

khám phá về đất nƣớc có nhiều điều bí ẩn

này. Nhƣng các tác giả với các tác phẩm, chủ

yếu tập trung nghiên cứu thiết chế chính trị,

tình hình kinh tế, xã hội và văn hóa của Ai

Cập qua các triều đại. Cho đến nay, chƣa có

một tác giả và tác phẩm nào đi sâu nghiên cứu

về địa vị và đời sống của ngƣời phụ nữ Ai

Cập thời cổ đại. Trong phạm vi bài viết này,

chúng tôi tập trung tìm hiểu các tài liệu khảo

cổ học mà các nhà khảo cổ đã khai quật đƣợc

ở Ai Cập nhƣ: những ngôi mộ hoàng tộc và

các đền đài, các xác ƣớp, các bích họa và

tƣợng, những ngôi nhà, làng mạc cùng với

những đồ dùng hàng ngày của ngƣời xƣa để

lại… Các phát hiện ấy giúp chúng ta hiểu rõ

hơn, tín ngƣỡng và lối sống của cƣ dân mà

trong đó phản ánh rõ nét đời sống và địa vị

của ngƣời phụ nữ. Phụ nữ Ai Cập có địa vị

ngang bằng thậm chí trong một số lĩnh vực

còn hơn hẳn nam giới. Đó là một điểm tiến

bộ, làm nên những giá trị của của nền văn

minh Ai Cập

VỀ CHÍNH TRỊ- XÃ HỘI

Khác với các quốc gia cổ đại phƣơng Đông,

những phụ nữ trong các cung đình có địa vị

chính trị tƣơng đối cao. Hầu hết các Pharaông

có nhiều vợ nhƣng chỉ có một ngƣời đƣợc

công nhận là “chính cung”. Bà là đệ nhất phu

nhân của vƣơng quốc. Tiếp sau là bà mẹ sinh

ra nhà vua, bà cũng đƣợc mọi ngƣời rất kính

trọng. Hoàng tử có đủ tƣ cách kế vị hay

không phải xem đó có phải là con của chính

cung hoàng hậu hay không. Nếu không phải

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn15