(Đề Tài Nckh) Nghiên Cứu Lý Thuyết Và Thực Tiễn Chiến Lược Cạnh Tranh Của Các Doanh Nghiệp Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI

------------o0o------------

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG

Nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn chiến lược cạnh tranh

của các doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực

công nghệ thông tin

Chủ nhiệm đề tài: Nguyễn Thị Vân

Hà Nội, năm 2017

TÓM LƯỢC

Khoa học về chiến lược cạnh tranh đã được nghiên cứu, phát triển và ứng dụng

qua thời gian dài, và trong đó nổi bật nhất là các lý thuyết chiến lược cạnh tranh của

M.Porter. Trong môi trường kinh doanh biến động mãnh mẽ, các lý thuyết về quản trị

nói chung và chiến lược kinh doanh đều không thể bất biến. Vì vậy, nghiên cứu các

quan điểm tiếp cận chiến lược cạnh tranh khác nhau nhằm tổng hợp và nghiên cứu các

trường hợp sử dụng phù hợp với từng quan điểm khác nhau là vô cùng cấp thiết. Đề tài

nghiên cứu chiến lược theo các cách thức tiếp cận khác nhau. Từ đó, đánh giá các mô

hình chiến lược cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ

thông tin thông qua việc đánh giá các doanh nghiệp điển hình trong lĩnh vực cung ứng

các dịch vụ tích hợp hệ thống.

Trên cơ sở đó, đề tài cũng đề xuất các giải pháp hoàn thiện chiến lược cạnh

tranh cho các doanh nghiệp công nghệ thông tin theo từng cách tiếp cận khác nhau

nhằm đưa ra cái nhìn tổng thể về định hướng cạnh tranh cho các doanh nghiệp này.

LỜI CẢM ƠN

Đề hoàn thành công trình nghiên cứu, tác giả xin trân trọng cảm ơn Ban giám

hiệu trường đại học Thương Mại, Khoa quản trị kinh doanh và bộ môn Quản trị chiến

lược đã tạo mọi điều kiện cho tôi được đảm nhận và thực hiện nghiên cứu này.

Đồng thời, nhóm nghiên cứu cũng xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới các giảng viên,

các nhà nghiên cứu khoa học tại trường đại học Thương Mại và các cơ sỏ đào tạo đã giúp

chúng tôi thu thập được những thông tin bổ ích, phục vụ cho việc nghiên cứu đề tài. Ngoài

ra, xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến các nhà lãnh đạo các doanh nghiệp trong lĩnh vực công

nghệ thông tin đã dành thời gian giúp chúng tôi thu thập các thông tin, dữ liệu phục vụ

cho điều tra thực tiễn các vấn đề trong đề tài.

Xin chân thành cảm ơn các đồng nghiệp đang công tác tai bộ môn Quản trị chiến

lược đã góp ý, động viên chúng tôi trong suốt thời gian thực hiện đề tài nghiên cứu.

Hà Nội, ngày tháng 5 năm 2017

Chủ nhiệm đề tài

Th.s Nguyễn Thị Vân

MỤC LỤC

TÓM LƯỢC

LỜI CẢM ƠN

MỤC LỤC

DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ

CHƯƠNG 1 : TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI .............................................. 1

1.1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu ......................................................................... 1

1.2. Xác lập và tuyên bố vấn đề nghiên cứu trong đề tài ................................................ 2

1.3. Mục tiêu của đề tài ................................................................................................... 2

1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................ 3

1.5. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài ..................................................................... 3

1.6. Ý nghĩa của đề tài ................................................................................................... 10

1.7. Kết cấu của báo cáo đề tài ...................................................................................... 10

CHƯƠNG 2: MỘT SỐ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CẠNH TRANH VÀ CHIẾN

LƯỢC CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP ..................................................... 11

2.1 Lý thuyết về cạnh tranh ........................................................................................... 11

2.1.1 Khái niệm về cạnh tranh ....................................................................................... 11

2.1.2 Lý thuyết về định vị cạnh tranh ............................................................................ 12

2.1.3 Lý thuyết về siêu cạnh tranh ................................................................................. 14

2.2 Lý thuyết về chiến lược cạnh tranh ......................................................................... 16

2.2.1 Chiến lược cạnh tranh tổng quát của M.Porter ................................................... 17

2.2.2 Chiến lược bẻ gẫy thị trường ................................................................................ 19

2.2.3 Chiến lược đại dương xanh .................................................................................. 24

CHƯƠNG 3: NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG CHIẾN LƯỢC CẠNH TRANH

CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM TRONG LĨNH VỰC CÔNG NGHỆ

THÔNG TIN ................................................................................................................ 26

3.1 Giới thiệu về ngành công nghệ thông tin Việt Nam ................................................ 26

3.2 Phương pháp thu thập và xử lý dữ liệu .................................................................... 27

3.3 Các nhân tố môi trường ảnh hưởng đến chiến lược cạnh tranh của các doanh

nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thông tin Việt Nam ................................................... 27

3.3.1 Môi trường vĩ mô .................................................................................................. 27

3.3.2 Môi trường ngành ................................................................................................. 31

3.4 Thực trạng chiến lược cạnh tranh của các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ

thông tin Việt Nam ........................................................................................................ 34

3.4.1. Thực trạng nhận thức của doanh nghiệp về chiến lược cạnh tranh ................... 34

3.4.2 Thực trạng mô hình chiến lược cạnh tranh của doanh nghiệp ............................ 35

CHƯƠNG 4: CÁC KẾT LUẬN RÚT RA VÀ ĐỊNH HƯỚNG CHIẾN LƯỢC

CẠNH TRANH CHO CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM TRONG LĨNH VỰC

CÔNG NGHỆ THÔNG TIN ...................................................................................... 41

4.1 Các kết luận rút ra từ tổng hợp lý thuyết ................................................................. 41

4.1.1 So sánh quan điểm chiến lược cạnh tranh của M.Porter và quan điểm siêu cạnh

tranh của D’Aveni ......................................................................................................... 41

4.1.2 So sánh quan điểm chiến lược cạnh tranh của M.Porter và quan điểm đại dương

xanh ............................................................................................................................... 43

4.2 Các kết luận rút ra từ phân tích thực trạng .............................................................. 44

4.2.1 Thành công ........................................................................................................... 44

4.2.2 Hạn chế ................................................................................................................. 44

4.2.3 Nguyên nhân của hạn chế ..................................................................................... 45

4.3 Đề xuất định hướng chiến lược cạnh tranh cho các doanh nghiệp Việt Nam trong

lĩnh vực công nghệ thông tin ......................................................................................... 46

4.3.1 Đổi mới tư duy và nhận thức của các nhà quản trị doanh nghiệp ....................... 46

4.3.2 Đề xuất định hướng chiến lược cạnh tranh cho các doanh nghiệp Việt Nam

trong lĩnh vực công nghệ thông tin theo quan điểm cạnh tranh tổng quát của M.Porter

....................................................................................................................................... 47

4.3.3 Đề xuất định hướng chiến lược cạnh tranh cho các doanh nghiệp Việt Nam trong

lĩnh vực công nghệ thông tin theo quan điểm siêu cạnh tranh của Richard D’Aveni .. 50

KẾT LUẬN ................................................................................................................... 55

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ

Hình 2.1: Mô hình 7S mới ............................................................................................. 20

Hình 2.2: Đổi mới giá trị trong chiến lược đại dương xanh ......................................... 25

Hình 3.1: Biểu đồ diễn biến tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2015-2016 ............ 27

Hình 3.2 : Thống kê FDI vào Việt Nam giai đoạn 2004-2016 ...................................... 28

Hình 4.1: Quan điểm cạnh tranh truyền thống và siêu cạnh tranh............................... 41

Bảng 4.1: So sánh quan điểm chiến lược cạnh tranh tổng quát và siêu cạnh tranh ..... 42

Bảng 4.2: So sánh quan điểm chiến lược cạnh tranh tổng quát và đại dương xanh .... 43