Đề tài:Hoàn thiện công tác thẩm định tài Hoàn thiệm thẩm định chính dự án tại công ty cho thuê tài

Đề tài:Hoàn thiện công tác thẩm định

tài Hoà thiệ thẩ định chính dự án tại

công ty cho thuê tài chí thuê chính I -

NHN0 & PTNT

Hoàn thiện công tác thẩm định tài

chính dự án tại công ty cho thuê tài

chính I - NHN0 & PTNT

CHƠNG 1

NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ DỰ ÁN

VÀ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU T

1.1. DỰ ÁN ĐẦU T VÀ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU T

1.1.1. Khái niệm dự án đầu t

Dự án đầu t là tập hợp những ý tởng, giải pháp, hành động cụ thể nhằm đạt đợc một

mục tiêu kinh tế - xã hội nhất định nào đó.

Dù đợc xem xét dới bất kỳ góc độ nào thì dự án đầu t cũng bao gồm các thành phần

chính nh sau:

- Các mục tiêu cần đạt đựoc khi thực hiện dự án:

Cụ thể là khi thực hiện, dự án sẽ mang lại những lợi ích gì cho chủ đầu t. Những

mục tiêu này cần đợc biểu hiện bằng kết quả cụ thể, mang tính định lợng rõ ràng.

- Các hoạt động của dự án:

Dự án phải nêu rõ những hoạt động cụ thể phải tiến hành, địa điểm diễn ra các hoạt

động của dự án, thời gian cần thiết để hoàn thành, và các bộ phận có trách nhiệm thực hiện

những hoạt động đó. Cần lu ý rằng các hoạt động đó có mối quan hệ với nhau vì tất cả đề

hớng tới sự thành công của dự án và các mối quan hệ đó diễn ra trong một môi trờng

không chắc chắn. Bởi vì môi trờng dự án không phải là môi trờng hiện tại mà là môi trờng

tơng lai.

- Các nguồn lực:

Hoạt động của dự án không thể thực hiện đợc nếu thiếu các nguồn lực về vật chất,

tài chính, con ngời… Vì vậy, phải nêu rõ các nguồn lực cần thiết cho dự án. Tổng hợp các

nguồn lực này chính là vốn đầu t cần cho dự án. Mỗi dự án bao giờ cũng đợc xây dựng và

thực hiện trong sự giới hạn về nguồn lực.

1.1.2. Thẩm định dự án đầu t

1.1.2.1. 1.1.2.1. 1.1.2.1. 1.1.2.1. Khái niệm

Thẩm định tài chính dự án đợc xem là một nội dung kinh tế quan trọng. Nó nhằm

đánh giá tính khả thi về mặt tài chính của dự án và là cơ sở để đánh giá hiệu quả kinh tế,

xã hội. Vậy thẩm định tài chính dự án đầu t là gì? Có thể định nghĩa một cách tổng quát nh

sau: "Thẩm định tài chính dự án của doanh nghiệp là việc xem xét đánh giá các bảng dự

trù tài chính, trên cơ sở đó xác định các luồng lợi ích chi phí tài chính dự án, so sánh các

luồng lợi ích tài chính này trên cơ sở đảm bảo nguyên tắc giá trị thời gian của tiền với chi

phí và vốn đầu t ban đầu để đa ra kết luận về hiệu quả và mức độ rủi ro của dự án để kịp

thời khắc phục".

1.1.2.2. 1.1.2.2. 1.1.2.2. 1.1.2.2. Sự cần thiết của thẩm định dự án

Nh vậy, thẩm định tài chính dự án là việc xem xét các chỉ tiêu của dự án do chủ đầu

t để từ đó kiểm tra các chỉ tiêu này thông qua các phơng pháp nghiệp vụ thẩm định trên cơ

sở đã tính đủ các yếu tố tài chính của dự án.

Thẩm định tài chính dự án đầu t thực chất là tập hợp các hoạt động nhằm xác định

luồng tiền của dự án nh tổng mức đầu t, nguồn tài trợ và tính toán, phân tích các chỉ tiêu

trên cơ sở các luồng tiền nhằm đa ra các đánh giá về hiệu quả tài chính của dự án đầu t.

Việc thẩm định tài chính dự án đầu t có thể đợc các kết quả phân tích đánh giá hiệu

quả kinh tế, tài chính của dự án chính là một căn cứ trớc hết để đa ra một quyết định đầu t.

Thẩm định tài chính dự án là cần thiết, có tính quyết định trong việc trả lời dự án có

đợc chấp nhận để đầu t hay không, nó là một bộ phận của công tác quản lý nhằm đảm bảo

cho hoạt động đầu t có hiệu quả.

Công tác thẩm định tài chính dự án cũng giúp cho chủ đầu t lờng hết đợc những rủi

ro có thể xảy ra ảnh hởng tới quá trình triển khai thực hiện dự án nh yếu tố công nghệ, sự

biến động của thị trờng, thay đổi về công suất, thị hiếu khách hàng, chi phí sản xuất …Từ

đó chủ đầu t có thể đa ra các giải pháp hoặc kiến nghị với cơ quan quản lý Nhà nớc nhằm

nâng cao hiệu quả đầu t và giảm tối đa rủi ro có thể xảy ra.

Với những vai trò quan trọng trên, khẳng định sự cần thiết của công tác thẩm định

tài chính dự án đầu t - một phần quan trọng trong thẩm định dự án đầu t, đã và đang trở

thành nội dung không thể thiếu đợc trớc khi ra quyết định đầu t cho bất kỳ dự án nào.

1.1.2.3 1.1.2.3 1.1.2.3 1.1.2.3 Mục đích thẩm định dự án

Các dự án đầu t mang tính chiến lợc một mặt thờng có ảnh hởng rất lớn đối với đơn

vị thực hiện, mặt khác luôn có những rủi ro đi kèm quá trình đầu t dù dự án đó đã đợc tính

toán kỹ lỡng. Để đánh giá hết hiệu quả cũng nh tính khả thi của dự án, các chủ đầu t, các

nhà quản lý và các nhà tài trợ đều phải tiến hành thẩm tra, xem xét các chỉ tiêu tài chính,

kinh tế, xã hội môi trờng của dự án. Qua quá trình thẩm tra đó, họ có thể thất đợc những

mặt tích cực và tiêu cực của dự án, từ đó cân nhắc xem có nhên thực hiện dự án hay không.

Nh vậy, mục đích của việc thẩm định dự án là nhằm loại bỏ ở mức độ có thể những rủi ro

có nguy cơ mắc phải của dự án và trợ giúp cho việc ra quyết định đầu t.

1.1.2.4 1.1.2.4 1.1.2.4 1.1.2.4 Ý nghĩa của việc thẩm định dự án đầu t

Thẩm định dự án đầu t có thể đợc xem là quá trình thẩm tra, xem xét, đánh giá một

cách khoa học, toàn diện những nội dung ảnh hởng tới hiệu quả kinh tế, xã hội và tính khả

thi của dự án; từ đó ra quyết định có đầu t hay không.

Các dự án kinh tế thờng dự tính một thực tế trong tơng lai, vì vậy thờng mang tính

phỏng đoán và vì độ chính xác không đạt đến 100%. Mặt khác, các chủ đầu t khi tiến hành

phân tích đánh giá các chỉ tiêu kinh tế thờng không lờng hết đợc những thay đổi của thị

trờng nên những đánh giá đó thờng mang tính thời điểm và chủ quan. Bên cạnh đó, một

quyết định đầu t là một quyết định tài chính dài hạn, đòi hỏi lợng vốn không nhỏ, với một

thời gian hoàn vốn tơng đối dài, chịu ảnh hởng của những biến động trên thị trờng. Hơn

nữa, những biến động đó kéo theo những ảnh hởng về kinh tế, xã hội môi trờng đến nhiều

phía. Vì vậy thẩm định là một công đoạn không thể thiếu, giúp hạn chế tối đa những ảnh

hởng tiêu cực đến các bên.

Việc thẩm định dự án sẽ giúp loại bỏ những dự án xấu, lựa chọn đợc những dự án tốt,

hứa hẹn một hiệu quả cao. Đứng trên mỗi góc độ, thẩm định dự án đều đem lại những kết

quả nhất định và có ý nghĩa riêng với mỗi bên.

- Về phía chủ đầu t: việc thẩm định dự án sẽ giúp các chủ đầu t lựa chọn đợc những

dự án tối u, có tính hả thi cao, phù hợp với điều kiện tự có và khả năng huy động các

nguồn tài chínhl; tạo điều kiện thực hiện có hiệu quả dự án, mang lại lợi nhuận lớn trong

tơng lai.

- Về phía các cơ quan chuyên quản; thẩm định dự án sẽ giúp họ đánh giá đợc tính

cần thiết và phù hợp của dự án đối với tổng thể các kế hoạch chơng trình kinh tế của nhà

nớc tại địa phơng. Xác định đợc hiệu quả của việc sử dụng các nguồn lực xã hội của dự án,

xác định đợc những tác động có lợi và có hại của dự án đối với môi trờng và những lợi ích

khác.

- Về phía nhà tài trợ; thẩm định dự án giúp họ đa ra đợc quyết định sử dụng tài chính

của mình một cách chính xác. Thông qua quá trình thẩm định, họ sẽ nắm đợc các luồng

chi phí và giá trị thu đợc từ dự án; đánh giá đợc khả năng thanh toán của chủ đầu t trong

quá trình thực hiện dự án; đảm bảo an toàn tài chính cho mình.

1.1.2.5. 1.1.2.5. 1.1.2.5. 1.1.2.5. Nội dung của thẩm định dự án

Những yếu tố khác nhau làm nên tổng thể một dự án bao gồm các mặt kỹ thuật, thị

trờng, tài chính, luật pháp đều phải đợc xem xét đánh giá kỹ lỡng qua quá trình thẩm định

dự án đầu t.

- Thẩm định các điều kiện pháp lý và mục tiêu của dự án

Thẩm định t cách pháp nhân của chủ đầu t, hồ sơ trình duyệt có đủ theo quy định của

pháp luật, có hợp lệ hay không?

Thẩm định mục tiêu của dự án để xem xét tính phù hợp của dự án đối với các chơng

trình kinh tế của địa phơng, vùng, ngành. Ngành nghề trong dự án có thuộc nhóm ngành

cho phép hoạt động hay u tiên không?

- Thẩm định về thị trờng của dự án

Cho phép xem xét sản phẩm của dự án sản xuất ra phục vụ cho đối tợng nào, đợc

kinh doanh trên thị trờng địa phơng, trong nớc hay xuất khẩu. Sức mạnh của các đối thủ

cạnh tranh và u thế của dự án… Xem xét thị trờng là cơ sở cho việc lựa chọn quy mô dự

án, thiết bị, công nghệ và dự kiến khả năng tiêu thụ. Độ chính xác của công đoạn này

thờng không lớn nhng có vai trò rất quan trọng, quyết định mức độ thành công của dự án.

- Thẩm định khía cạnh kỹ thuật của dự án

Thông tin về đời sống của dự án và tính phù hợp của công nghệ đối với dự án là tiêu

thức quan trong trong công đoạn này. Nắm đợc thông tin này sẽ trành cho dự án không bị

hao mòn vô hình quá nhanh. Khía cạnh này thờng đợc quan tâm ngay từ khi lập dự án vì

các chủ đầu t phải ra quyết định lựa chọn tràng thiết bị máy móc cũng nh dây chuyền công

nghệ. Khâu thẩm định này đòi hỏi sự chính xác trong khâu tính toán thông số kỹ thuật của

dự án, kiểm tra sự phù hợp với điều kiện môi trờng của các dây chuyền sản xuất.

- Thẩm định khía cạnh nhân lực và tổ chức quản lý

Các dự án đầu t muốn hoạt động hiệu quả không thể không tính đến khía cạnh nhân

lực và tổ chức quản lý. Rất nhiều dự án dù tính toán chi phí và hiệu quả kinh tế chính xác

vẫn thất bại khi thực hiện trong điều kiện quản lý yếu kém, thiếu nhân lực có trình độ.

Hiệu quả về kinh tế và tài chính có đạt đợc nh dự tính hay không phụ thuộc không nhỏ

vào năng lực quản lý của cơ quan có trách nhiệm triểu khai dự án.

- Thẩm định khía cạnh tài chính của dự án

Phân tích tài chính là khâu tối quan trọng của thẩm định dự án, đòi hỏi sự tính toán

cùng khả năng tổng hợp và dự đoán chính xác những dòng tiền của dự án. Là khâu cung

cấp những dữ liệu cho việc đánh giá hiệu quả kinh tế của dự án.

- Thẩm định hiệu quả kinh tế xã hội của dự án

Đánh giá hiệu quả của việc thực thi dự án đối với toàn bộ nền kinh tế là yêu cầu của

công đoạn này. Có những dự án dù hiệu quả về mặt tài chính cao tới đâu cũng có thể bị

loại bỏ nếu vi phạm lớn vào lợi ích kinh tế quốc dân. Mặt khác, các quốc gia hiện tại đã

chú trọng vào việc phát triển đi kèm với bảo vệ môi trờng. Vì vậy một tác động xấu đến

môi trờng cũng có thể làm cho một dự án có hiệu quả cao về mặt tài chính bị loại bỏ.

1.2. HOẠT ĐỘNG THUÊ MUA TÀI CHÍNH

1.2.1. Sự hình thành và phát triển của nghiệp vụ cho thuê tài chính

Hoạt động cho thuê tài sản đã xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử văn minh nhân loại,

đã xuất hiện từ 2000 năm trớc công nguyên với việc cho thuê các công cụ sản xuất nông

nghiệp, súc vật kéo, quyền sử dụng nớc, ruộng đất nhà cửa.

Đầu thế kỷ XIX do sự phát triển của khoa học kỹ thuật và nền kinh tế hàng hoá, số

lợng và chủng loại tài sản cho thuê đã có sự gia tăng đáng kể.

Đến đầu thập kỷ 50 của thế kỷ này, giao dịch thuê mua đã có những bớc nhảy vọt.

Nhằm đáp ứng nhu cầu vốn trung và dài hạn, nghiệp vụ tín dụng thuê mua hay còn gọi là

thuê tài chính đợc sáng tạo ra trớc tiên ở Mỹ vào năm 1952. Sau đó nghiệp vụ tín dụng

thuê mua phát triển sang Châu Âu và phát triển mạnh mẽ tại đó từ những năm của thập kỷ

60. Tín dụng thuê mua cũng phát triển mạnh mẽ ở châu Á và nhiều khu vực khác từ đầu

thập kỷ 70. Ngành công nghiệp thuê mua có giá trị trao đổi chiếm khoảng 350 tỷ USD vào

năm 1994. Hiện nay ở Mỹ, ngành thuê mua thiết bị chiếm khoảng 25-30% tổng số tiền tài

trợ cho các giao dịch mua bán thiết bị hàng năm. Nguyên nhân chính thúc đẩy các hoạt

động cho thuê tài chính phát triển nhanh là do nó thể hiện hình thức tài trợ có tính chất an

toàn cao tiện lợi, và hiệu quả cho các bên giao dịch.